Βασίλης Ταλαμάγκας στο “Π”: Αμερικανικός πάγος στον Ερντογάν

Του
ΒΑΣΙΛΗ ΤΑΛΑΜΑΓΚΑ

Στην τελευταία σύνοδο του ΝΑΤΟ η Τουρκία αγωνιζόταν για ένα ουσιαστικό ραντεβού του αμερικανού Προέδρου με τον τούρκο Πρόεδρο. Τελικά το ραντεβού Μπάιντεν – Ερντογάν ματαιώθηκε, η αμερικανική πρόταση να προσφέρει η Τουρκία τους ρωσικούς S-400 (που αποτελούν την πέτρα του σκανδάλου στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις) στην Ουκρανία απορρίφθηκε ρητά από τον ίδιο τον τούρκο Πρόεδρο, το δε τουρκικό αίτημα για προμήθεια αεροσκαφών τύπου F-16 από τις ΗΠΑ παραμένει σε εκκρεμότητα.

Από τουρκικής πλευράς, από τη μία ο Ερντογάν επανέλαβε ότι η χώρα του δεν θα εφαρμόσει κυρώσεις κατά της Ρωσίας από την άλλη ανέπεμψε ύμνους στο ΝΑΤΟ και τη σημασία της Τουρκίας στους κόλπους του, ενώ έβαλε στο τραπέζι και το δέλεαρ της αγοράς γαλλοϊταλικών αντιπυραυλικών συστημάτων.

Από αμερικανικής πλευράς, έχει μεγαλώσει η καχυποψία ακόμα και από την αρμόδια φιλοτουρκική διεύθυνση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Ήταν 31 Ιανουαρίου 2017, όταν οι αναγνώστες των «New York Times» διάβαζαν ένα άρθρο του Άντονι Μπλίνκεν, στο οποίο υποστήριζε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να εξοπλίσουν τους Κούρδους της Συρίας για να νικήσουν στον αγώνα ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος. Εφημερίδες του τουρκικού καθεστώτος επιτέθηκαν τότε στον Μπλίνκεν, λέγοντας ότι κανείς δεν ασχολείται με τους ανθρώπους των «κλειστών λεσχών».

Η τότε αμερικανική κυβέρνηση αποφάσισε τελικά να οπλίσει τους Κούρδους εναντίον του ISIS.

Η προσέγγιση του Τραμπ με τον Ερντογάν συντελέστηκε αργότερα –σχεδόν δύο χρόνια μετά–, αφού είχε ηττηθεί ο ISIS και είχε ξεπεραστεί η κρίση στις διμερείς σχέσεις, εξαιτίας της κράτησης του αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον από την Τουρκία.

Από τότε μέχρι σήμερα έγιναν πολλά, με τον Μπλίνκεν να κατέχει πια τη θέση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ.

Ο Άντονι Μπλίνκεν αλλά και ο Τζο Μπάιντεν γνωρίζουν καλά τα ελληνοτουρκικά θέματα και δεν έκρυψαν ποτέ πως στόχος των Ηνωμένων Πολιτειών είναι να μην απομακρυνθεί η Τουρκία από τη Δύση.

Ο Μπλίνκεν έχει άριστη γνώση της χώρας του Ερντογάν, την οποία είχε επισκεφθεί κατά την περίοδο 2015 – 217, ως βοηθός υπουργός Εξωτερικών. Λίγες ημέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, στις 27 Οκτωβρίου 2020, ο Μπλίνκεν έκανε μια ανάρτηση στο Twitter σχετικά με την Τουρκία, εκφράζοντας την απογοήτευσή του για τις δηλώσεις του Ερντογάν και του νικητή των τουρκοκυπριακών εκλογών Ερσίν Τατάρ υπέρ της λύσης των δύο κρατών στο Κυπριακό.

Ο Άντονι Μπλίνκεν είχε καταγγείλει και την κίνηση της Τουρκίας να μετατρέψει σε τζαμί την Αγια-Σοφιά.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι ΗΠΑ θα θελήσουν να παίξουν ενεργό ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο, με τρόπο που θα αυξήσει την πίεση προς την Άγκυρα. Στο πλαίσιο της νέας αμυντικής συνεργασίας που έχει υπογράψει η Ελλάδα με τις ΗΠΑ, το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης θα χρησιμοποιηθεί ακόμα περισσότερο από τις συμμαχικές δυνάμεις που εδρεύουν στην ευρύτερη περιοχή.

Οι ΗΠΑ θα σηκώνουν συνεχώς τους τόνους απέναντι στην Τουρκία και θα ζητούν από τον Ερντογάν όχι μόνο να τερματίσει τη στενή συνεργασία με τη Ρωσία, αλλά να στοιχηθεί δίπλα στην Πολωνία, να προσχωρήσει δηλαδή στην εμπροσθοφυλακή της ομάδας χωρών-μελών του ΝΑΤΟ που ενισχύουν την αμυντική ικανότητα της Ουκρανίας.

Με τις ΗΠΑ και την Τουρκία αμετακίνητες στις θέσεις τους για τους S-400, εύλογα προκύπτει το ερώτημα αν το βραχυκύκλωμα θα αντέξει στη γενικότερη ανασύνταξη του ΝΑΤΟ που συμπαρέσυρε ακόμη και τη Γερμανία, η οποία είχε επιλέξει να κρατά ισορροπίες ανάμεσα στη Μόσχα και την Ουάσινγκτον.

Ενδιαφέρεται η Ουάσινγκτον για έναν τουρκικό δίαυλο επικοινωνίας με τη Μόσχα και, αν ναι, είναι έτοιμη να αποδεχθεί τη μη επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία από την Άγκυρα;

Η πραγματική αμερικανική πρόθεση απέναντι στην Τουρκία θα φανεί από το πόσο οι Αμερικανοί θα βοηθήσουν παράγοντες που αποτελούν κόκκινο πανί για τον Ερντογάν.

Τις τελευταίες ημέρες, παρά τον πόλεμο της Ουκρανίας, ακούγονται διάφορες φήμες στους διαδρόμους του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για ουσιαστική βοήθεια στους Κούρδους αλλά και για τα δικαιώματα των αλεβιτών στην Τουρκία.

Το επόμενο χρονικό διάστημα θα ξεκαθαρίσουν όλα…

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ