Θησαυρίζουν οι τράπεζες στην… πλάτη του κοσμάκη

–Έχουν τις λιγότερες παροχές, τις ελαχιστότερες χορηγήσεις δανείων αλλά και τα υψηλότερα επιτόκια σε όλη την Ευρώπη – Πώς εκμεταλλεύθηκαν προς όφελός τους το πρόγραμμα «Σπίτι μου II»

Αφού… ξεζούμισαν τον κόσμο με τις ευλογίες των κυβερνήσεων των 12 τελευταίων χρόνων, με τα υπερβολικά επιτόκια που έχουν καθιερώσει, με τις ελάχιστες χορηγήσεις δανείων και λοιπών χρηματοδοτήσεων, με τις ληστρικές χρεώσεις που έχουν επιβάλει, οι ελληνικές τράπεζες ξεπέρασαν την κρίση και ήδη έχουν μπει σε τροχιά απόλυτης κερδοφορίας, είναι πλήρως εξυγιασμένες και, με τη βούλα των μεγάλων οικονομικών οίκων του εξωτερικού, έχουν γίνει ελκυστικά επενδυτικά οχήματα των διεθνών κερδοσκόπων, οι οποίοι σπεύδουν να τοποθετήσουν πάνω τους τα κεφάλαιά τους.

Ο πακτωλός χρημάτων που ρέουν καθημερινά στο χρηματιστήριο για εξαγορά μετοχών ελληνικών τραπεζών και η κατακόρυφη άνοδος των τιμών των τίτλων τους, που αλλάζουν χέρια και οδηγούν σε ράλι ανόδου ολόκληρο το ΧΑΑ, επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές.

Βέβαια, όπως είναι φυσικό, και το είχαμε γράψει και πριν από 20 μέρες περίπου, με τα δεδομένα που επικρατούν στη χώρα μας και την απόλυτη στήριξη που έχουν οι τράπεζες από ολόκληρο τον κρατικό μηχανισμό, την ίδια την κυβέρνηση, και όλο αυτό που εννοούμε με τη λέξη σύστημα, θα ήταν παράλογο να μη σημειώσουν τέτοια πρόοδο.

Όταν ένας τομέας χάνει από τη διαμόρφωση δυσμενούς διεθνούς περιβάλλοντος και από συνθήκες βαθύτατης κρίσης ή και δικά του λάθη το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του και έρχεται το κράτος και του πληρώνει τρεις φορές, και όχι μόνο μία, τις ζημιές του, όταν το ίδιο κράτος θεσπίζει νόμους και διατάξεις για να ευνοείται σκανδαλωδώς αυτός ο τομέας, με αποτέλεσμα να είναι… καταδικασμένος να ανορθωθεί και να κυριαρχήσει, δεν υπάρχει περίπτωση να κάνει κάτι διαφορετικό. Κατά συνέπεια, οι τράπεζες κάνουν ακριβώς αυτό που επιβάλλεται και πρέπει να κάνουν, με την απίστευτη στήριξη που απολαμβάνουν.

Τη στήριξη αυτή, όμως, την εκμεταλλεύθηκαν για να δημιουργήσουν υπερκέρδη και υπεραξίες, με στόχο να ενισχύσουν τη θέση τους στη χρηματαγορά και όχι για να συνδράμουν το έργο της κυβέρνησης για στήριξη κοινωνικών προγραμμάτων, για αντιμετώπιση του προβλήματος της στέγης, για τιθάσευση της ακρίβειας κ.λπ. Α­ντίθετα, όποιο από αυτά μπόρεσαν, όπως το θέμα της στέγης, το αξιοποίησαν για δι­κό τους όφελος, όπως θα εξηγήσουμε στη συνέχεια.

Με βάση όλα όσα προαναφέραμε, οι τράπεζες έκαναν την ανατροπή και πλέον εμφανίζουν υπερκέρδη, αφού, εκτός των άλλων, έχουν και τα υψηλότερα επιτόκια σε όλη την Ευρώπη. Πρόπερσι, μετά από 13 χρόνια μιζέριας και ζημιών, εμφάνισαν κέρδη ύψους 3,7 δισ. ευρώ.

Πέρυσι οι τράπεζες κατόρθωσαν να αυξήσουν περαιτέρω τα κέρδη τους κατά 16%, στα 4,3 δισ. ευρώ. Η αύξηση προήλθε κατά κύριο λόγο από τα υψηλά έσοδα από τόκους, που αυξήθηκαν κατά 6,2% και συγκεκριμένα από τα 8,1 δισ. ευρώ το 2023 στα 8,6 δισ. ευρώ το 2024 – κατόρθωμα, αν λάβουμε υπόψη ότι πέρυσι η ΕΚΤ προχώρησε σε τέσσερις μειώσεις επιτοκίων. Θεωρητικά, οι μειώσεις επιτοκίων της ΕΚΤ θα έπρεπε να μην έχουν επιτρέψει στις ελληνικές τράπεζες να αυξήσουν τα έσοδά τους από τόκους το 2024, όμως, στην πράξη αυτό δεν έγινε.

Ο λόγος είναι ότι οι ελληνικές τράπεζες –βοηθούμενες από την ολιγοπωλιακή δομή του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, που ενισχύθηκε περαιτέρω με τις συγχωνεύσεις της κρίσης– έδιναν και συνεχίζουν να δίνουν στους καταθέτες τους τα χαμηλότερα επιτόκια της Ευρωζώνης, ενώ χρεώνουν τους δανειολήπτες τους με τα υψηλότερα, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη από την επιτοκιακή διαφορά.

Τα νούμερα μιλούν από μόνα τους: Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), τον Ιανουάριο το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο για τις νέες καταθέσεις βρισκόταν στο 0,45%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο για τα νέα δάνεια στο 5,10%. Τον ίδιο μήνα, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των υφιστάμενων καταθέσεων ήταν στο 0,49%, ενώ των δανείων στο 5,34%. Η επιτοκιακή διαφορά –από αυτήν παράγονται τα κέρδη από τόκους– έφτανε το 4,65% και το 4,85%, αντίστοιχα.

Για να έχουμε μέτρο σύγκρισης με άλλες ευρωπαϊκές χώρες: Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΚΤ, τον Ιανουάριο οι ελληνικές τράπεζες έδιναν στις απλές καταθέσεις μέσο επιτόκιο σχεδόν μηδενικό (0,03%) έναντι 0,34% του μέσου όρου της Ευρωζώνης, δηλαδή, 11 φορές χαμηλότερο. Αντίστοιχα, στις προθεσμιακές καταθέσεις διάρκειας 12 μηνών έδιναν μέσο επιτόκιο 1,64% έναντι 2,33% του μέσου όρου της Ευρωζώνης, δηλαδή 40% χαμηλότερο. Σε ό,τι αφορά τα δάνεια, για τα επιχειρηματικά δεν υπάρχουν επαρκή συγκριτικά στοιχεία, αλλά για τα στεγαστικά τον Ιανουάριο οι ελληνικές τράπεζες χρέωναν τους δανειολήπτες τους με μέσο επιτόκιο 3,90% έναντι 3,25% στην Ευρωζώνη (20% ακριβότερο).

Είχαμε αναφέρει παραπάνω ότι οι τράπεζες εκμεταλλεύτηκαν ακόμα και τα προγράμματα «Σπίτι I» και «Σπίτι II» για να αυγατίσουν τα κέρδη τους. Ας δούμε με ποιον τρόπο.

Βάσει των τελευταίων στοιχείων της ΤτΕ, τον Ιανουάριο, έπειτα από διαδοχικές πτώσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ, οι ελληνικές τράπεζες διατηρούσαν τα επιτόκια δανεισμού στα ύψη. Συγκεκριμένα, επέβαλαν μέσο επιτόκιο 11,77% στα καταναλωτικά δάνεια, 14,88% στους λογαριασμούς υπερανάληψης και στις πιστωτικές κάρτες, 5,45% στα επιχειρηματικά δάνεια χωρίς καθορισμένη διάρκεια, 7,20% στα επαγγελματικά δάνεια και 4,92% στα νέα επιχειρηματικά δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Τον ίδιο μήνα παρατηρήθηκε ότι, ενώ το μέσο επιτόκιο των ελληνικών τραπεζών σε όλες τις κατηγορίες δανείων μειώθηκε –οι ελληνικές τράπεζες πέρασαν μέρος της μείωσης, αν και λιγότερη από τη μισή, των επιτοκίων της ΕΚΤ στα δικά τους επιτόκια δανεισμού, διευκολύνοντας τους δανειολήπτες τους–, ειδικώς στα στεγαστικά δάνεια το μέσο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 0,31%, στο 3,90%.

Αν θυμηθούμε ότι στις 15 Ιανουαρίου άνοιξε το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ», βάσει του οποίου προγραμματίζεται η παροχή 20.000 στεγαστικών δανείων με επιδοτούμενο επιτόκιο για το ήμισυ του ποσού που θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης εντός του 2025, εύκολα προκύπτει το συμπέρασμα ότι οι τράπεζες έσπευσαν να αυξήσουν τα επιτόκιά τους ειδικά και μόνο για τα στεγαστικά δάνεια, ώστε να αποσπάσουν το μέγιστο όφελος από την αναμενόμενη για φέτος μεγάλη άνοδο των στεγαστικών δανείων, σε βάρος των υποψήφιων δανειοληπτών.

Κάπως έτσι οι τράπεζες πλουτίζουν, την ώρα που ο κόσμος εξαιτίας τους ξεσπιτώνεται, εξαθλιώνεται και δεν μπορεί να ορθοποδήσει. Αν λέγαμε ότι ανεβαίνουν πατώντας στην πλάτη του κοσμάκη, δεν θα ήμασταν πολύ μακριά από την αλήθεια. Αυτή η ιστορία, όπως εξελίσσεται, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Γι’ αυτό και θα την παρακολουθούμε και θα έχουμε συνεχόμενες αναφορές όποτε προκύπτει κάτι.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ