Θάνος Δημόπουλος στο “Π”: Αναμένοντας την Όμικρον
-Είναι 70 φορές πιο μεταδοτική από τη Δέλτα
Του
ΘΑΝΟΥ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ
Καθηγητή Θεραπευτικής – Αιματολογίας – Ογκολογίας
Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Πρύτανη ΕΚΠΑ
Η εμφάνιση και η επικράτηση νέων στελεχών του SARS-CoV-2 εγείρει προβληματισμό και πιθανώς ιδιαίτερη ανησυχία σχετικά με το μέλλον της πανδημίας Covid-19. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το στέλεχος Όμικρον αναμένεται αρχές του 2022 να είναι η κυρίαρχη παραλλαγή διεθνώς, καθώς είναι 70 φορές πιο μεταδοτική από τη Δέλτα, η οποία είναι 100 φορές πιο μεταδοτική από την παραλλαγή Άλφα.
Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι η ταχύτητα εξάπλωσης της παραλλαγής Όμικρον θα οδηγήσει σε αύξηση των διαγνώσεων μέσα στους επόμενους δύο – τρεις μήνες σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτό που όμως δεν είναι ξεκάθαρο, και είναι το πιο σημαντικό, είναι ποια θα είναι η πίεση που θα ασκήσει το στέλεχος Όμικρον στα συστήματα υγείας. Τρεις παράγοντες θα διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο και θα προσδιορίσουν τον αντίκτυπο της νέας παραλλαγής στην παγκόσμια κοινότητα: 1) Η νοσηρότητα-θνητότητα του στελέχους στον ανεμβολίαστο πληθυσμό. 2) Η αποτελεσματικότητα των εμβολίων έναντι του στελέχους Όμικρον μετά από δύο ή τρεις δόσεις. 3) Η βαρύτητα της επαναλοίμωξης.
Παρότι πολλοί φοβούνται ότι με την εμφάνιση του στελέχους Όμικρον μπορεί να αρχίσει η πανδημία από την αρχή, αυτό είναι μάλλον αβάσιμο. Η εμφάνιση νέων παραλλαγών του ιού αποτελεί τμήμα της φυσικής εξέλιξης του ιού SARS-CoV-2, κατ’ αναλογία με την εμφάνιση νέων παραλλαγών του ιού της γρίπης. Πλέον, σχεδόν δύο χρόνια μετά την αρχική εμφάνιση της Covid-19 έχουμε στα χέρια μας σημαντικά όπλα.
Αφενός, διαθέτουμε αποτελεσματικά εμβόλια. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η μείωση της νοσηρότητας και της θνητότητας με δύο δόσεις εμβολίων mRNA παραμένει σε σχετικά υψηλά επίπεδα, της τάξης του 70%. Σε αυτό θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η μείωση της φαινομενικής αποτελεσματικότητας μπορεί να οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι η βαρύτητα της Όμικρον στους μη εμβολιασμένους είναι χαμηλότερη. Η προσθήκη της ενισχυτικής δόσης διευρύνει την αποτελεσματικότητα έναντι μεταλλαγμένων στελεχών, γεγονός που επαληθεύεται και από εργαστηριακές μελέτες με το στέλεχος Όμικρον. Η ταχύτητα με την οποία θα ολοκληρωθεί η χορήγηση της τρίτης δόσης στον πληθυσμό αναμένουμε να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στην ανακοπή του κύματος της Όμικρον.
Αφετέρου, τα πρώτα εγκεκριμένα φάρμακα έναντι της Covid-19 είναι πλέον διαθέσιμα. Τα αντι-ιικά χάπια μολνουπιραβίρη και Paxlovid είναι αποτελεσματικά έναντι της σοβαρής λοίμωξης Covid-19. Μια άλλη, σημαντική θεραπευτική παρέμβαση είναι και η χορήγηση μονοκλωνικών αντισωμάτων για την αντιμετώπιση πρώιμων μορφών της νόσου. Επιπλέον, η διεθνής ιατρική και επιστημονική κοινότητα έχει αποκτήσει την εμπειρία αντιμετώπισης ασθενών με ήπια, μέτρια ή σοβαρή νόσο Covid-19 και γνωρίζει τη φυσική πορεία της νόσου.
Όλα αυτά υποδηλώνουν ότι οι περιορισμοί που είχαμε ζήσει στο αρχικό στάδιο της πανδημίας δεν προβλέπεται να επιστρέψουν. Ωστόσο, μια εκθετική αύξηση των κρουσμάτων της Covid-19 μπορεί να οδηγήσει σε λήψη περαιτέρω μέτρων όσον αφορά την ανάγκη διενέργειας διαγνωστικών ελέγχων για SARS-CoV-2.
Με βάση την πρόοδο που έχει σημειωθεί, ίσως μπορούμε να πούμε ότι το τέλος της πανδημίας αποτελεί πλέον ένα χειροπιαστό σενάριο για το 2022. Η επίτευξη της συλλογικής ανοσίας είτε μέσω του εμβολιασμού είτε έπειτα από φυσική λοίμωξη θα οδηγήσει πιθανότατα τον ιό SARS-CoV-2 στο να γίνει ενδημικός και να προκαλεί ήπια νόσο στις περισσότερες περιπτώσεις, σε αναλογία με τον ιό της γρίπης. Σε κάθε περίπτωση όμως η ανοσία μετά τον εμβολιασμό είναι σαφώς προτιμότερη, για να αποφευχθούν τόσο οι βραχυπρόθεσμες όσο και οι μακροπρόθεσμες επιπλοκές της νόσου Covid-19. Έως τότε όμως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε να παραμείνουμε ασφαλείς.
Είναι σημαντικό να ανακόψουμε την εξάπλωση της πανδημίας και η επιδημιολογική καμπύλη να επιπεδωθεί σε χαμηλά επίπεδα. Εμβολιαζόμαστε και με την αναμνηστική δόση του εμβολίου έναντι της Covid-19, χρησιμοποιούμε σωστά μάσκα προσώπου σε πολυσύχναστους κοινόχρηστους χώρους και προβαίνουμε άμεσα σε διαγνωστικό έλεγχο για Covid-19 με την εμφάνιση συμπτωμάτων. Επιπλέον, πριν από τις συναθροίσεις μας η διενέργεια δειγματοληπτικού ελέγχου με self test ή rapid test αποτελεί ένα μέτρο περιορισμού της διασποράς του SARS-CoV-2.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ