Τα τρόφιμα… ατμομηχανή της ανοδικής πορείας των ελληνικών εξαγωγών

–Ελαιόλαδο, ελιές, γιαούρτι και φέτα έχουν τη μεγαλύτερη ζήτηση στις ξένες αγορές

Ο κλάδος των τροφίμων αποτελεί την… ατμομηχανή των ελληνικών εξαγωγών, που πέρυσι είχαν την τρίτη καλύτερη επίδοση μετά το 2022, την καλύτερη εξαγωγική χρονιά για τα προϊόντα της χώρας μας. Μάλιστα, και οι προβλέψεις για φέτος είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές, καθώς υπολογίζεται ότι μπορούν να εμφανίσουν αύξηση που ίσως αγγίξει και το 4%.

Σύμφωνα με στοιχεία μελέτης που δημοσίευσε η Εθνική Τράπεζα, τα είδη που κυριαρχούν στις ξένες αγορές και οδηγούν από ρεκόρ σε ρεκόρ τις ελληνικές εξαγωγές είναι το ελαιόλαδο, οι ελιές, η φέτα, το γιαούρτι και τα φιλέτα ψαριών.

Στην ίδια μελέτη επισημαίνεται ότι η αναμενόμενη επιτάχυνση της ευρωπαϊκής οικονομίας κατά 1,4% από 0,8% το 2024, όπως και η αποκατάσταση της παραγωγής ελαιολάδου, που επανήλθε στα συνήθη επίπεδα, θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων και θα συμβάλουν στην περαιτέρω ανάπτυξη των εξαγωγών.

Σύμφωνα με τη μελέτη της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, το 2024 οι ελληνικές εξαγωγές μειώθηκαν κατά 1%, καθώς το β’ εξάμηνο αυξήθηκαν κατά 5%, αντισταθμίζοντας σε μεγάλο βαθμό τις απώλειες του α’ εξαμήνου (-7%).

Η ανοδική τάση του β’ εξαμήνου, ωστόσο, είναι εύθραυστη, καθώς δεν έχει τη στήριξη των «παραδοσιακών» για τα ελληνικά προϊόντα ευρωπαϊκών αγορών.

Μάλιστα, οι αναλυτές της τράπεζας επισημαίνουν πως η δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ αποκτά έμμεση αλλά ουσιαστική σημασία για τις ελληνικές εξαγωγές, καθώς η ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από αυτή.

Επίσης, η μελέτη εντοπίζει δύο θετικά στοιχεία στην τρέχουσα συγκυρία: την αύξηση της συνεισφοράς του κλάδου των τροφίμων (γιαούρτι, φέτα, ελαιόλαδο και ελιές κάλυψαν πάνω από το 75% της ανόδου) και το ρεκόρ δεκαπενταετίας που σημείωσαν τα ελληνικά προϊόντα ως ποσοστό επί των ευρωπαϊκών εξαγωγών, αν και παραμένουν κάτω από τη 1 ποσοστιαία μονάδα (0,55% έναντι 0,51% την αντίστοιχη περίοδο του 2023).

Ειδικότερα για τα τρόφιμα, η μελέτη υπογραμμίζει ότι αποτελούν σταθερό πυλώνα των ελληνικών εξαγωγών, με παραδοσιακά προϊόντα όπως η φέτα, το γιαούρτι, το ελαιόλαδο και οι ελιές να καταγράφουν υψηλές επιδόσεις (με τα δύο τελευταία να επωφελούνται από την παραγωγική ανάκαμψη), συνεισφέροντας πάνω από τα 3/4 της ανόδου στον κλάδο.

Επιπρόσθετα, αξιοσημείωτη είναι η πορεία των φιλέτων ψαριών (με διπλασιασμό των όγκων τους κατά το τελευταίο τρίμηνο), τα οποία αποτελούν το μοναδικό ελληνικό προϊόν με σταθερή βελτίωση όγκων και σχετικών τιμών έναντι των ανταγωνιστικών ευρωπαϊκών προϊόντων το τελευταίο δωδεκάμηνο. Παράλληλα, τα τρόφιμα βελτίωσαν το μερίδιό τους στις ευρωπαϊκές εξαγωγές σε 1,4% (από 1,3% το 2023).
Αξιοσημείωτο είναι το ότι η πλειονότητα των μεγαλύτερων προϊόντων της κατηγορίας πέτυχε ενισχυμένη αντιπροσώπευση στις ευρωπαϊκές εξαγωγές, με την κομπόστα, τις ελιές και το γιαούρτι να ενισχύουν το μερίδιό τους κατά 2 μονάδες.

Επίσης, από την ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ) επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει ότι, συνολικά, για το διάστημα Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου οι εξαγωγές υποχώρησαν μόλις κατά 2,2%, αγγίζοντας τα 49,90 δισ. ευρώ από 51,02 δισ. ευρώ. Μειώθηκαν, δηλαδή, κατά 1,12 δισ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023. Μάλιστα, χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές για το δωδεκάμηνο του 2024, με τη συνεχόμενη αύξηση των τελευταίων έξι μηνών, διαμορφώθηκαν σε 36,09 δισ. ευρώ από 35,27 δισ. ευρώ. Δηλαδή, είναι ελαφρώς αυξημένες, κατά 819,8 εκατ. ευρώ (2,3%).

Οι εισαγωγές την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2024 (συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών) αυξήθηκαν ελαφρώς, καθώς διευρύνθηκαν κατά 1,43 δισ. ευρώ, ή κατά 1,7%, με τη συνολική αξία τους να διαμορφώνεται σε 84,52 δισ. ευρώ έναντι 83,09 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2023.

Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι εισαγωγές αυξήθηκαν με λίγο πιο έντονο ρυθμό, αγγίζοντας τα 63,86 δισ. ευρώ από 61,62 δισ. ευρώ. Δηλαδή, ενισχύθηκαν κατά 2,24 δισ. ευρώ (3,6%).

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, το εμπορικό έλλειμμα το διάστημα Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2024 αυξήθηκε κατά 2,54 δισ. ευρώ (7,9%), στα 34,61 δισ. ευρώ από 32,07 δισ. ευρώ το 2023. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε με ελαφρώς μικρότερο ρυθμό, αγγίζοντας τα 27,77 δισ. ευρώ από 26,35 δισ. ευρώ. Δηλαδή, διογκώθηκε κατά 1,42 δισ. ευρώ (5,4%).

Όσον αφορά την πορεία των εξαγωγών ανά γεωγραφικές περιοχές, το διάστημα Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου του 2024 η συνολική αξία των εξαγωγών, συμπεριλβανομένων των πετρελαιοειδών, υποχώρησε προς τις χώρες της ΕΕ (-5,9%), ενώ προς τις τρίτες χώρες αυξήθηκε ελαφρώς (2,7%). Χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές παραμένουν στάσιμες προς τις χώρες της ΕΕ (-0,1%), ενώ διευρύνονται προς τις τρίτες χώρες (7,1%).

ΤΟ ΠΑΡΟΝ