TA ΤΑΛIΡΑ ΚΑΙ ΤΑ ΦΑΛΗΡΑ!

Και όπως πολύ συχνά την απάντηση μου τη δίνει ο Φωκίων Δημητριάδης, που με το σκίτσο του που αναδημοσιεύουμε, 52 χρόνια μετά από τότε που βρισκόταν στο πρωτοσέλιδο του «Βήματος», Νοέμβριο του 1958, σατιρίζει το μόνιμο χάλι μας, δίνοντας και την ανάλογη σατιρική έκφραση στα πανευτυχέστατα πρόσωπα των εικονιζόμενων, όπως είναι ο Καραμανλής, ο Αβέρωφ με τα τσαρούχια και οι άλλοι εγκέφαλοι της τότε κυβέρνησής του.

Μια ζωή στο πρόβλημα! Είχαμε πάει πάλι να απλώσουμε σαν ζητιάνοι το χέρι για κάποιο χρήμα να ζεστάνει τις άδειες τσέπες μας και που, όπως ακριβώς το περιγράφει ο Δημητριάδης, είχε καταφέρει ο Καραμανλής τον Δυτικογερμανό καγκελάριο να μας δώσουν εξακόσια εκατομμύρια μάρκα δάνειο για να τα φέρουμε βόλτα. Και όπως πολύ σωστά το σκέφτηκε τότε και ο Γερμαναράς και θα είπε «τους τα κάναμε που τους τα κάναμε μαντάρα στην κατοχή με τον γουρουνίσιο τρόπο μας, έχουμε τώρα εδώ και τα σκλαβάκια τους εργάτες τους που δουλεύουν νύχτα-μέρα για να μας κάνουν το θαύμα μας, μωρέ, να τα δώσουμε τα εξακόσια στους ψωμόλυσσες για να μην ακούμε την κλάψα τους και ύστερα βάζουμε τη Ζίμενς να τους τα πάρει διπλά και τρίδιπλα, την ξέρουμε την τέχνη…».

Και μας το έδωσαν, όχι βέβαια χάρισμα, διότι χάρισμα δεν σου δίνει ο Θεός ούτε τον βήχα του. Με τόκο που θα τον πλήρωνε όπως πάντα αγκομαχώντας ο ελληνικός λαός. Εξ ου και ο ενθουσιασμός που τόσο χαρακτηριστικά περιγράφει ο Δημητριάδης με το μαγικό πενάκι του: «Απόψε που υπάρχουνε τα τάληρα, ρε μάγκες, θα οργώσουμε τα Φάληρα…».

Διότι αυτή ήταν πάντα η μόνη μας φροντίδα, μόλις θα βάλουμε στην τσέπη τα τάλιρα, το πώς θα οργώσουμε τα Φάληρα. Κάνουμε κι άλλη δουλειά; Με νοοτροπία τζίτζικα απορρίπτοντας κάθε οδηγία προβλεπτικού μέρμηγκα. Μια ζωή με το χέρι απλωμένο, χωρίς να θέλουμε ούτε και στον εαυτό μας να ξεκαθαρίσουμε το πραγματικό μας πρόσωπο. Τι ακριβώς είμαστε; Ψωμοζήτουλες και τρακαδόροι ή λαός περήφανος που δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί του και όσο για τα περί κληρονόμων του Περικλή, του Σωκράτη και των λοιπών, καλά αυτά αφήστε τα στην μπάντα γιατί είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο…

Από τα πρώτα χρόνια του Καποδίστρια που φτιάξαμε αυτό το κράτος της μόνιμης ζητιανιάς, πότε από τους Εγγλέζους τοκογλύφους που για χρόνια μετά μας τα έπαιρναν χοντρά με την Πάουερ και την Ούλεν και με τις άλλες οικονομικές χειροπέδες. Ύστερα με τους Αμερικανούς, εκτός αν πιστεύει κανένας στη μεγαλοψυχία του θείου Τρούμαν, που ύστερα από το ολοκαύτωμα της Χιροσίμα, σκέφτηκε ότι υπήρχαμε κι εμείς και μας έστειλε με την Ούνρα τα αποφόρια τους για να σκεπάσουμε τη γύμνια μας ή αν πιστεύουμε ότι εκείνος ο τρισπαμπόνηρος κ. Μάρσαλ μας έβαλε στο σχέδιό του για να μας σώσει επειδή μας συμπάθησε. Εκεί κι αν ξεπουληθήκαμε δίνοντας αναφορά ακόμα και για το πότε θα κατουρήσουμε, ενώ συγχρόνως τσιμπολογούσαμε από όπου βρίσκαμε, όπως και με εκείνα τα 600 εκατομμύρια μάρκα του σκίτσου, που πάλι τα Φάληρα είδαν Θεού πρόσωπο, λόγω που και το κορίτσι ήθελε πάντα θάλασσα και πώς να του χαλάσουμε το χατίρι, διότι και αγαπησιάρηδες, πανάθεμά μας…

Μέχρι που ήρθε η ώρα της μεγάλης ευρωπαϊκής τράκας, που τη γλεντήσαμε μάλιστα στο Ζάππειο με δόξες και τιμές, όταν μέρα μεσημέρι υπογράψαμε την είσοδό μας στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια, περίπου βέβαια σαν αποπαίδια, αποκτώντας όμως και ίσα δικαιώματα με τους άλλους ευρωπαϊκούς μας συγγενείς. Ήταν η καλύτερή μας!

Και ποιος να μην το καταχάρηκε για την απίστευτη τύχη που μας ήρθε τότε, κυριολεκτικά ουρανοκατέβατη μαζί με τον Καραμανλή, φορτωμένη και η μεγάλη μας τύχη στο αεροπλάνο του Ζισκάρ και όταν απρόσμενα και ξαφνικά από πεινασμένα φιλομπατήρια έρχεται μια κοτζάμ Ευρώπη και σου λέει:

«Φάτε, ρε πεινάλες! Πάρτε, ρε ξεβράκωτοι! Φουσκώστε τα πορτοφόλια σας, ρε αδέκαροι» και τότε ξανακελαηδήσαμε: «Απόψε που υπάρχουν τα ευροτάλιρα, ρε μάγκες, θα οργώσουμε τα Ευρωφάληρα…».

Χωρίς όμως να λογαριάσουμε ότι τα ουρανοκατέβατα δικαιώματα έχουν συγκεκριμένες γαιοβάδιστες υποχρεώσεις που πάνε χεράκι χεράκι μαζί και έπεσαν τότε οι υπογραφές χωρίς κανένας να κάτσει να διαβάσει και τα ψιλά γράμματα που ήταν γραμμένα στον όγκο των σελίδων. Έτσι όπως κανένας δεν μπαίνει στον κόπο να διαβάσει και τα όσα ψιλά είναι γραμμένα στα ασφαλιστήρια και στα όσα γράφουν κάθε φορά τα χαρτιά που υπογράφεις για να γεμίσεις τις τσέπες σου και που όταν κάποια στιγμή γυρίζουν ανάποδα τα πράματα και απορείς γι’ αυτά που έπρεπε να κάνεις και δεν τα έκανες, σου λέει ο μέχρι πρότινος ανοιχτοχέρης «συγγενής»: «Μα, όλα είναι γραμμένα στα συμβόλαια που υπογράψατε…».

Και που τα ψιλά γράμματα είναι συνήθως με το μέρος εκείνου που δανείζει και ποτέ με εκείνον που τα παίρνει για να μπαλώσει τρύπες.

Γιατί ποτέ δεν τα αγγίξαμε αφού τα ξέραμε έχοντας βάλει και τις υπογραφές μας; Επειδή η ιστορία είχε πολιτικό κόστος, ενώ η μέθοδος να κρύβουμε τα σκουπίδια κάτω από το χαλί είναι προτιμότερη, χωρίς όμως να είναι και η λύση. Και με τη μέθοδο του «χαλιού» κυβέρνησαν όλα αυτά τα χρόνια και τα δύο κόμματα. Και το ΠΑΣΟΚ και η ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ για να έχουμε φτάσει στα σημερινά μας αδιέξοδα. Και δεν νομίζω για μια κυβέρνηση να υπάρχει τίποτα πιο εξευτελιστικό από το να υφίσταται κάθε μέρα τον έλεγχο και τις οδηγίες μιας τρόικας από 5 ξένους αγέλαστους, με τις τσάντες στα χέρια, που μας ήρθαν από το πουθενά για να κάνουν ασκήσεις ακριβείας από τον πρωθυπουργό μέχρι και τον κλητήρα που κάθε πρωί τους ανοίγει την πόρτα του υπουργείου της Εθνικής Οικονομίας κάνοντας εμβρόντητος και έναν τεμενά στα καινούργια μας αφεντικά.

Και το χειρότερο απ’ όλα, χωρίς να υπάρχει πια τάλιρο στην τσέπη, ενώ και τα Φάληρα μας έχουν τελειώσει…

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ

***

ΚΑΛΗΜΕΡΑ, ΚΥΡΙΕ ΥΠΟΥΡΓΕ

Η αλήθεια είναι ότι μεσολαβούν καμιά δεκαριά χρόνια από τότε που για τελευταία φορά πέρασα από την πόρτα του «ραδιομέγαρου», όπως από παλιά συνήθεια λέγαμε κάποτε την ΕΡΤ της Αγίας Παρασκευής, και διατηρώ ακόμα κάποιες εντυπώσεις.

Μια από αυτές είναι που ενώ κάποτε μπαίναμε ελεύθερα, με μια απλή «καλημέρα» και χωρίς άλλες διατυπώσεις ανεβαίναμε σε όποιον είχαμε δουλειά, την τελευταία φορά που πήγα, είδα κάγκελα στο μεγάλο χολ της εισόδου και χρειάστηκε να περάσω από ένα σωρό ελέγχους για να προχωρήσω. «Το όνομά σας» / «την ταυτότητα» / «σε ποιο γραφείο πάτε και ένα λεπτό να εξακριβώσουμε αν σας περιμένουν» και όλα τα σχετικά και όταν τελικά πήρα το πράσινο φως και πλησίασα στο ασανσέρ που θα με ανέβαζε επάνω, ένιωσα στην πλάτη μου τα βλέμματα εκείνων που με είχαν ανακρίνει πριν από λίγο, ίσως γιατί μπορεί να υπέθεσαν ότι ανέβηκα εκεί επάνω με κάποιο κακό σκοπό.

«Μπράβο όμως», σκέφτηκα, «καλά κάνουν που παίρνουν τα μέτρα τους για το ποιος μπαίνει και ποιος βγαίνει, γιατί δεν ξέρεις ο καθένας τι τρέλα κουβαλάει» και νομίζω ότι πολύ δικαιολογημένα σκέφτηκα μετά και λέω «αφού τόσο αυστηρά μέτρα παίρνουν ακόμα και για το ποιος μπαινοβγαίνει, σκέψου τώρα πόσο αυστηρά είναι τα μέτρα μήπως βρεθεί κανένας πονηρός και βάλει χέρι και στα λεφτά της ΕΡΤ», και ειλικρινώς σας λέω, κύριε υπουργέ μου, ησύχασα και τράβηξα στη δουλειά μου, διότι εδώ πρέπει να σας ομολογήσω ότι παιδιόθεν είχα και μια ψιλοαφέλεια που με χαρακτήριζε γενικώς -τι να κάνουμε, όπως γεννηθεί ο καθένας…

Ελάτε τώρα στη θέση μου όταν διάβασα προ ημερών τα πρώτα μαντάτα που ανακοίνωσαν οι επιθεωρητές της Δημόσιας Διοίκησης στην ΕΡΤ και που βρήκαν, όπως αποτυπώνεται στο «πόρισμα-καταπέλτης» που παραδόθηκε στο υπουργείο σας και στο οποίο τονίζονται «έντονα φαινόμενα κακοδιοίκησης, αδιαφάνεια, παράνομες αναθέσεις και αλόγιστες σπατάλες του δημοσίου χρήματος και με άσκηση πειθαρχικής δίωξης κατά υπαλλήλων της ΕΡΤ Α.Ε. εις βάρος των οποίων προέκυψαν πειθαρχικές ευθύνες».

Νούμερα παγερά που αντιπροσωπεύουν λεφτά ζεστά, όπως τα 2.329.867 ευρώ που μοίρασε ως «μπόνους» ο προηγούμενος πρόεδρος Χρήστος Παναγόπουλος σε στελέχη της ΕΡΤ, «χωρίς να έχουν τηρηθεί οι προϋποθέσεις για τις χορηγήσεις του», με το «έτσι θέλω» δηλαδή… Και άλλες 178.000 ευρώ και 98.000 και 80.000 «χωρίς να έχουν εκδοθεί αποφάσεις»… Και 1.406.000 ευρώ σε ξένη εταιρεία χωρίς να έχει προηγηθεί διαγωνισμός… Και αβέρτα διορισμοί επί διορισμών σε δημοσιογράφους που ανέβαιναν στην Αγία Παρασκευή μόνο στο τέλος του κάθε μήνα για να εισπράξουν τον «κόπο» τους! Πολύ το χρήμα, υπουργέ μου, και μέσα σ’ αυτό και τα δικά μου που κάθε μήνα τα πλήρωνα στη ΔΕΗ για να μη μου κόψουν το ρεύμα. Θα φταίω τώρα εγώ αν τραβήξω μια αγωγή στην ΕΡΤ για τα λεφτά που μου πήρε για να μου τα επιστρέψει, διότι εγώ ως πελάτης και συνδρομητής της τα έδωσα για να δω κανένα πρόγραμμα της προκοπής και όχι για να τα πάρουν σαν «μπόνους» οι επιτήδειοι και οι δεν ξέρω με ποιο τρόπο προσκείμενοι του κ. Παναγόπουλου, ο οποίος, κοντά στα άλλα, δεν μας πληροφόρησε ποτέ ποια ήταν τα προσόντα του, όχι μόνο τα κομματικά, αλλά και όλα τα άλλα και φυσικά απαραίτητα. Εκτός αν δεν ισχύει το δίκιο του «πελάτη», αλλά η υποχρέωση του ραγιά και του υπόδουλου.

Σας άκουσα να λέτε σε τηλεοπτική σας συνέντευξη, με αφορμή και την απροσδόκητη παραίτηση του κ. Γαμπρίτσου που είχατε διορίσει σαν προκαθήμενο της ΕΡΤ και που προφανώς ο άνθρωπος τρόμαξε μ’ αυτά που άκουσε και διάβασε στην έκθεση των επιθεωρητών και πολύ ευγενικά, διότι και φίλος σας, σας επέστρεψε την τιμητική διάκριση, ενώ και εσείς, με τη σειρά σας, δηλώσατε για τις αυτονόητες εντολές σας για βαθιά έρευνα, δηλαδή πόσο «βαθιά», κύριε υπουργέ μου, και γιατί να μην τα λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, έρευνα στους υπεύθυνους της «βούτας», της «αρπαγής», της «κομπίνας», της «λαμογιάς» και της όπως αλλιώς θέλετε πείτε την της «εγκληματικής πράξης» όπως είναι η αρπαγή του δημόσιου χρήματος, που δείχνουν τα αποτελέσματα και που εδώ έχουμε να κάνουμε για μια μόνιμη κατάσταση αξιόποινης αρπαγής και με δικαιολογημένη περιέργεια περιμένω τα αποτελέσματα.

Και να συμπληρώσω εδώ και κάτι επί προσωπικού. Κάποτε κάναμε με τον Γιώργο Κατσαρό μια κατά γενική ομολογία πολύ ενδιαφέρουσα τηλεοπτική παραγωγή για λογαριασμό της ΕΡΤ, τη «Βραδιά επιθεώρησης», με χαρακτηριστικά πολιτικά νούμερα, σχολιασμένα και με τη δική τους επικαιρότητα που έγινε αφορμή για τη θεατροποίησή τους. Ήταν μια μεγάλη παραγωγή, με ζωντανή ορχήστρα 40 οργάνων που τη διήθυνε ο Γιώργος Κατσαρός, με γνωστούς πρωταγωνιστές που ξαναζωντάνευαν τα «ιστορικά» νούμερα, με θαυμάσια και πανάκριβα σκηνικά του Γιώργου Ανεμογιάννη και με μια άρτια τεχνική πληρότητα των νέων, τότε, τηλεοπτικών στούντιο Παιανίας της οικογένειας Ελμαντζιόγλου, που ακριβώς για να δείξουν την εξαιρετική ποιότητα των τεχνικών τους μέσων, είχαν κοστολογήσει την παραγωγή σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Όταν συμπληρώθηκε ο κύκλος των πρώτων 20 επεισοδίων (που απορώ μάλιστα γιατί η ΕΡΤ δεν τα εντάσσει στις επαναλήψεις της) μας ζητήθηκε, τότε, να συνεχίσουμε τη σειρά για άλλα 20 επεισόδια. Κάναμε την τυπική προσφορά της ανανέωσης, προσθέτοντας μόνο ένα 10% επιπλέον στο κοστολόγιο, γιατί το ζήτημα είχε φτάσει στα όρια της απαράδεκτης ζημίας για την παραγωγό εταιρεία των Ελμαντζιόγλου. Θυμάμαι λοιπόν όταν μίλησα με τον τότε διευθυντή προγράμματος της ΕΡΤ, όταν διάβασε το ποσόν του κοστολογίου της σειράς, με κοίταξε με ένα περίεργο ύφος και με ρώτησε:

«Είναι φίλοι σας όλοι αυτοί που συνεργάζονται στη σειρά;».

«Και φίλοι και συνεργάτες, γιατί με ρωτάτε;».

«Επειδή όντως είναι συγκινητική η προσφορά τους με τέτοιες αμοιβές…».

Όταν βγήκα από το γραφείο του, με είχε πιάσει ένας γνωστός μου διευθυντής παραγωγής για να μου πει να μην περιμένω να μας εγκρίνουν τη συνέχεια της σειράς.

Τον ρώτησα «γιατί» και μου απάντησε:

«Μα, δεν το καταλαβαίνεις; Μας χαλάς την πιάτσα!».

Και δεν χρειάζεται να πω ότι η συνέχεια δεν έγινε ποτέ, για να μη χαλάσει τόσο η έξωθεν όσο και η έσωθεν καλή μαρτυρία της πιάτσας!

Υγιαίνετε…

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ