Πρωταθλήτρια η Ελλάδα στην εκμετάλλευση των εργαζομένων

–Ανθεί η αδήλωτη εργασία

Του
ΒΑΣΙΛΗ ΤΑΛΑΜΑΓΚΑ

Η καταγεγραμμένη άτυπη απασχόληση στην Ελλάδα κινείται στο 4,5%, το οποίο είναι το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωζώνη. Στην πράξη, η αδήλωτη εργασία είναι πολύ πιο διαδεδομένη.

Η άτυπη απασχόληση στην Ελλάδα και στην Πορτογαλία κινείται έως και σε διπλάσια ποσοστά σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης, σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας του ΟΗΕ (ΔΟΕ).

Οι περιστασιακοί εργαζόμενοι είναι ευάλωτοι λόγω της έλλειψης κοινωνικής και νομικής προστασίας. Η άτυπη απασχόληση, γνωστή και ως εργασία χωρίς σύμβαση, νομική προστασία ή κοινωνική ασφάλιση, παραμένει διαδεδομένη παγκοσμίως.

Στην Ευρώπη και στην Κεντρική Ασία, η άτυπη απασχόληση αφορούσε μέχρι πρόσφατα έναν στους πέντε εργαζομένους. Παρόλο που το ποσοστό αυτής της απασχόλησης είναι χαμηλότερο στις χώρες της ΕΕ, σε σύγκριση με άλλες περιοχές, ένας σημαντικός αριθμός εργαζομένων σε όλη την Ευρώπη εξακολουθεί να συμμετέχει στην άτυπη οικονομία ή να απασχολείται με συμβάσεις μηδενικών ωρών εργασίας.

Τα συμβόλαια μηδενικής απασχόλησης δεν υφίστανται επισήμως στην Ελλάδα. Υπάρχει μία παραλλαγή τους, η οποία ονομάζεται «κατά παραγγελία εργασία».

Με βάση πάντα τη ΔΟΕ, η Ελλάδα έχει 4,5% άτυπη απασχόληση, την υψηλότερη στην Ευρωζώνη μετά την Πορτογαλία (4,6%). Η Μάλτα έχει το χαμηλότερο ποσοστό άτυπης απασχόλησης με 0,7%, ακολουθούμενη από τη Σλοβενία με 1% και το Βέλγιο και τη Βουλγαρία με 1,3%.

Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι η άτυπη απασχόληση στην Ελλάδα περιορίζεται στο 4,5%, όταν το μέγεθος της παραοικονομίας είναι υπερτριπλάσιο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ.

Η ανασφάλιστη και αδήλωτη εργασία στην Ελλάδα, για παράδειγμα, είναι πολύ υψηλότερη από τα ποσοστά που δίνει η «ΕΡΓΑΝΗ» ή το σύστημα «Άρτεμις», το οποίο το 2020 την υπολόγισε στο 5%, από 40% το 2013, στο ζενίθ της οικονομικής κρίσης.

Κατ’ αρχάς, τα ποσοστά αυτά αφορούν εκείνους που πιάνονται να απασχολούν εργαζομένους άτυπα, που είναι ένα μικρό μέρος του συνόλου.

Δεύτερον, η νόμιμη εργασία περιλαμβάνει μορφές άτυπης και αδήλωτης εργασίας. Για παράδειγμα, οι απλήρωτες υπερωρίες, οι οποίες είναι κανόνας σε πολλές, αν όχι στις περισσότερες, δουλειές στον ιδιωτικό τομέα, αποτελούν αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία – γκρίζες ζώνες εντός της «λευκής» και όχι της «μαύρης» οικονομίας.

Ας είναι φειδωλοί, λοιπόν, οι κυβερνώντες όταν μιλούν για τα… άλματα στην εργασιακή ζωή των εργαζομένων.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ