Καρδιακά και εγκεφαλικά νοσήματα οι πιο συχνές αιτίες θανάτου στην Ελλάδα
–Ακολουθούν οι διάφορες μορφές καρκίνου και οι παθήσεις του αναπνευστικού
–Ιανουάριο οι περισσότεροι θάνατοι, Σεπτέμβριο οι λιγότεροι
Του
ΑΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗ
Οι παθήσεις του κυκλοφορικού συστήματος, δηλαδή τα καρδιακά νοσήματα και τα νοσήματα των εγκεφαλικών αγγείων, είναι οι πιο συχνές αιτίες θανάτου στη χώρα μας. Ακολουθούν τα κακοήθη νεοπλάσματα (καρκίνοι), οι παθήσεις του αναπνευστικού και στη συνέχεια, με μικρότερο αριθμό θανάτων, όλα τα υπόλοιπα νοσήματα.
Ειδικότερα, στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας, η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοίνωσε τα οριστικά στατιστικά στοιχεία για τις αιτίες θανάτου το 2022. Πηγή των στοιχείων αυτών ήταν τα πιστοποιητικά θανάτου που υποβάλλουν οι γιατροί και –για τις περιπτώσεις βίαιων ή αιφνίδιων θανάτων– οι ιατροδικαστικές υπηρεσίες.
Τα στοιχεία παρουσιάζονται σύμφωνα με τη 10η Αναθεώρηση της Διεθνούς Στατιστικής Ταξινόμησης Νόσων και Συναφών Προβλημάτων Υγείας (ICD-10, έκδοση 2008), η οποία υιοθετήθηκε το 2014. Διευκρινίζεται ότι τα στοιχεία θανάτων από Covid-19 που παρουσιάζονται στην παρούσα ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ έχουν καταρτιστεί με βάση τις διεθνείς οδηγίες για την πιστοποίηση και την ταξινόμηση της Covid-19 ως αιτίας θανάτου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και ενδέχεται να διαφέρουν από αυτά που έχουν ανακοινωθεί από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).
Αναλυτικότερα, τα στοιχεία έχουν ως εξής:
• Οι θάνατοι το 2022 ανήλθαν σε 140.792 (70.795 άνδρες και 69.997 γυναίκες), παρουσιάζοντας μείωση 2,2% σε σχέση με τους 143.904 θανάτους (73.410 άνδρες και 70.494 γυναίκες) που σημειώθηκαν το 2021.
• Οι κυριότερες αιτίες θανάτου το 2022 ήταν τα νοσήματα του κυκλοφορικού συστήματος, με 44.325 θανάτους. Ακολουθούν τα νεοπλάσματα, η Covid-19 και οι παθήσεις του αναπνευστικού, με 29.532, 16.173 και 13.165 θανάτους αντίστοιχα.
• Οι θάνατοι από Covid-19 αφορούσαν 8.358 άνδρες και 7.815 γυναίκες κατά το 2022. Οι περισσότεροι θάνατοι καταγράφηκαν στην ηλικιακή ομάδα των 75 ετών και άνω (12.140 θάνατοι) και ακολουθούν οι ηλικιακές ομάδες 60 – 74 ετών και 45 – 59 ετών με 3.075 και 791 θανάτους αντίστοιχα. Στην ηλικιακή ομάδα κάτω των 15 ετών καταγράφηκαν 9 θάνατοι από τη νόσο. Η Covid-19 ήταν η μόνη αιτία θανάτου, όπως αναφερόταν στα πιστοποιητικά θανάτου, σε ποσοστό 29,3% των θανάτων από Covid-19 (4.743 θάνατοι), ενώ για το 70,7% (11.430 θάνατοι) υπήρχε αναφορά σε υποκείμενο νόσημα (συννοσηρότητα). Τα κυριότερα υποκείμενα νοσήματα των θανόντων από Covid-19 ήταν τα νοσήματα του κυκλοφορικού συστήματος, τα νεοπλάσματα και τα ενδοκρινικά, διατροφικά και μεταβολικά νοσήματα, με ποσοστά 26,7% (4.320 θάνατοι), 15,3% (2.468 θάνατοι) και 7,2% (1.163 θάνατοι) αντίστοιχα.
• Οι θάνατοι από λοιμώδη και παρασιτικά νοσήματα ήταν 3.413 και οι βίαιοι θάνατοι 5.217.
• Σε σύγκριση με παλαιότερα έτη, το ποσοστό θανάτων από νοσήματα του κυκλοφορικού συστήματος στο σύνολο των θανάτων από 10% το 1938 (το πρώτο έτος για το οποίο υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία) ανήλθε σε 25% το 1956 (το πρώτο μεταπολεμικό έτος για το οποίο υπάρχουν στοιχεία) και σε 31,5% το 2022. Αντίστοιχα, το ποσοστό θανάτων από νεοπλασματικές νόσους από 4,1% το 1938 ανήλθε σε 11,7% το 1956 και σε 21% το 2022. Αντίθετα, το ποσοστό των θανάτων από λοιμώδη και παρασιτικά νοσήματα από 18,4% το 1938 περιορίστηκε σε 2,4% το 2022. Αξίζει να σημειωθεί πως για τη διαχρονική συγκρισιμότητα των στοιχείων θα πρέπει να συνυπολογιστούν οι αλλαγές στη χρήση της Διεθνούς Στατιστικής Ταξινόμησης Νόσων.
• Ο αριθμός των θανάτων από αυτοκτονίες, όπως χαρακτηρίστηκαν από τις ιατροδικαστικές και ανακριτικές αρχές, ανήλθε σε 516 το 2022 έναντι 467 το 2021 (αύξηση 10,5%). Σημειώνεται ότι ενδεχόμενες αποκλίσεις από στοιχεία άλλων φορέων μπορεί να οφείλονται σε διαφορετική μεθοδολογία ή άλλους παράγοντες, όπως η ανάγκη για χρονοβόρο έρευνα από πλευράς ιατροδικαστικών αρχών για τις συνθήκες θανάτου, οι θάνατοι συνεπεία όψιμων αποτελεσμάτων απόπειρας αυτοκτονίας κ.ά.
• Στα παραπάνω στοιχεία θανάτων δεν περιλαμβάνονται οι θάνατοι προσφύγων / μεταναστών οι οποίοι απεβίωσαν ενώ περνούσαν τα σύνορα, πριν καταγραφούν στη χώρα, ή πνίγηκαν στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Οι καταγεγραμμένοι αυτοί θάνατοι ανήλθαν σε 27 το 2017, 72 το 2018, 62 το 2019, 59 το 2020, 84 το 2021 και 122 το 2022.
• Την υψηλότερη θνησιμότητα έχουν τρεις γεωγραφικές περιοχές: η Κεντρική Μακεδονία, η Ανατολική Μακεδονία – Θράκη και η Δυτική Μακεδονία, όπου οι θάνατοι ξεπέρασαν τους 1.500 ανά 100.000 κατοίκους, ενώ η Αττική είχε το χαμηλότερο ποσοστό θνησιμότητας, με 989,8 θανάτους ανά 100.000 κατοίκους.
• Οι μήνες με τους περισσότερους θανάτους είναι ο Ιανουάριος (15.036), ο Μάρτιος (13.173) και ο Φεβρουάριος (12.533), ενώ ο μήνας με τους λιγότερους είναι ο Σεπτέμβριος (9.651).
ΤΟ ΠΑΡΟΝ