Γρ. Κωνσταντέλλος στο “Π”: Είναι καιρός να ξεπεράσουμε το παλιό και να δημιουργήσουμε ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης

Του
ΓΡΗΓΟΡΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΟΥ
Αντιπροέδρου Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ),
Δημάρχου Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης

Σε λίγες μέρες, γιορτάζουμε την 50ή επέτειο της Αποκατάστασης της Δημοκρατίας στη χώρα μας, το τέλος της επταετούς δικτατορίας και την έναρξη της περιόδου της Μεταπολίτευσης. Είναι, λοιπόν, ιδιαίτερα σημαντικό και επίκαιρο να θυμόμαστε τα γεγονότα που οδήγησαν στην άφιξη του Κωνσταντίνου Καραμανλή στις 24 Ιουλίου του 1974, αλλά είναι ακόμα πιο σημαντικό να δούμε με νηφάλιο βλέμμα και ειλικρινή διάθεση αυτοκριτικής το πώς διαχειριστήκαμε τα τελευταία 50 χρόνια το πολύτιμο αγαθό της δημοκρατίας και πού βρισκόμαστε σήμερα.

Σήμερα, λοιπόν, η χώρα μας διαθέτει αναμφισβήτητα προηγμένη δημοκρατία, με όλα τα απαιτούμενα νομικά εργαλεία που διασφαλίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ισότητα και τις ίσες ευκαιρίες για όλους, τη συμμετοχή όλων στη διαδικασία επιλογής των κυβερνητικών φορέων όλων των βαθμίδων και όσα ακόμα προβλέπονται σε ένα σύγχρονο δημοκρατικό πολίτευμα.

Ακόμα, οι δομές του πολιτεύματός μας αποδείχθηκαν ανθεκτικές στις πολύ μεγάλες κρίσεις που βιώσαμε τα τελευταία χρόνια, τη μεγάλη οικονομική κρίση, την πανδημία, τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση που επακολούθησε και είναι ακόμα σε εξέλιξη. Περάσαμε δυσκολίες, αλλά δεν κινδύνευσε και δεν αμφισβητήθηκε η δημοκρατία στη χώρα μας.

Και ενώ όλα αυτά είναι σε θετική κατεύθυνση, σήμερα στη χώρα μας τα τρία μεγαλύτερα κόμματα βιώνουν έντονα, υπαρξιακού επιπέδου ζητήματα, αναζητούν την ιδεολογική τους ταυτότητα αλλά και τον ρόλο τους στις νέες συνθήκες της κοινωνίας που διαμορφώνονται. Παράλληλα, η Ευρώπη βιώνει αντίστοιχα προβλήματα με τη ραγδαία άνοδο των πολιτικών δυνάμεων των άκρων. Παράλληλα, παρατηρούμε έντονα την τεράστια μείωση των ποσοστών συμμετοχής των πολιτών στις εκλογικές διαδικασίες σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, φαινόμενο που αλλοιώνει το τελικό αποτέλεσμα και συχνά δημιουργεί πλασματικές ισορροπίες στους πολιτικούς συσχετισμούς.

Όλα αυτά δείχνουν πως κάτι δεν πάει καλά, η κοινωνία βράζει και αν δεν την ακούσουμε προσεκτικά είναι θέμα χρόνου να εκραγεί. Οι πολίτες προσπαθούν με τα εργαλεία που διαθέτουν να μας στείλουν μηνύματα κι εμείς οφείλουμε να τα ακούσουμε και να προσαρμοστούμε στις σύγχρονες απαιτήσεις.

Πριν από πενήντα χρόνια, στη χώρα μας λύθηκε το δίλημμα «δημοκρατία ή δικτατορία». Λύθηκε το πολιτειακό ζήτημα και αποκτήσαμε Προεδρευομένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, καταργώντας τη μοναρχία. Οι πολιτικές δυνάμεις οργανώθηκαν σε κόμματα και σχηματισμούς με μοναδικό γνώρισμα τον ιδεολογικό αυτοπροσδιορισμό τους, το πόσο αριστερά, κεντρώα ή δεξιά αυτοχαρακτηρίζονται. Δυστυχώς, όμως, σήμερα αυτά τα διλήμματα είναι με τη σειρά τους παρωχημένα και στη θέση τους έχουν δημιουργηθεί νέα, ίσως βαθύτερα. Ο βαθμός παρέμβασης του κράτους στην αγορά και στην οικονομία σε παγκόσμια κλίμακα έχει κατασταλάξει, καθώς ακόμα και σε παραδοσιακές κομμουνιστικές χώρες σήμερα επικρατούν οι κανόνες της αγοράς. Η δημοκρατία και η ελευθερία, επίσης, όπως αναφέραμε, στις περισσότερες χώρες του κόσμου δεν αμφισβητούνται και οι χώρες που εξακολουθούν να τις καταστρατηγούν ως αξίες έχουν τεθεί στο περιθώριο της διεθνούς κοινότητας.

Τη σημερινή κοινωνία δεν την απασχολούν πλέον αυτά τα διλήμματα και νιώθει ασφαλής σχετικά με αυτά λόγω των αγώνων του παρελθόντος. Αντιμετωπίζει, όμως, σειρά νέων θεμάτων και προβλημάτων, που πριν από λίγα χρόνια ανήκαν στη σφαίρα της φαντασίας.

Τα θέματα αυτά αφορούν, μεταξύ άλλων, την αποτελεσματική αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων που δημιουργούνται για τους νέους με τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, που μεταβάλλει ριζικά την καθημερινότητά μας. Αφορούν τις συνθήκες και τις ευκαιρίες στην εργασία και κατ’ επέκταση στην παιδεία. Την εξέλιξη των απαιτήσεων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, που γίνεται όλο και πιο σύνθετη, με νέους, πρωτόγνωρους κινδύνους. Τα ηθικά διλήμματα που δημιουργούνται με την αναθεώρηση της δομής της ίδιας της κοινωνίας και την επαναδιαπραγμάτευση παραδοσιακών αξιών, όπως η οικογένεια. Την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, που είναι πλέον εδώ και καθημερινά βιώνουμε τις επιπτώσεις της.

Αντί, λοιπόν, να προσπαθούμε να γιατρέψουμε όλες αυτές τις νέες ασθένειες με φάρμακα του προηγούμενου αιώνα, πρέπει όσοι ασχολούμαστε με τη Δημόσια Διοίκηση να ακούσουμε προσεκτικά την κοινωνία και να αναζητήσουμε νέα εργαλειοθήκη για να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε στις νέες απαιτήσεις.

Είναι καιρός να ξεπεράσουμε το παλιό και να δημιουργήσουμε ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης, εγγύτερο στην κοινωνία, με δομές ουσιαστικού διαλόγου με το σύνολο των πολιτών και με την ευελιξία να προσαρμόζεται στις ραγδαία μεταβαλλόμενες ανάγκες. Ένα μοντέλο που να στηρίζεται στις αρχές μιας ισχυρής αποκέντρωσης και μιας ουσιαστικής αναβάθμισης του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ