Έλενα Κουντουρά στο “Π”: Οι προτάσεις μου στην Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης (REGI) για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης σε Ελλάδα και Ευρώπη

Της
ΕΛΕΝΑΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΑ
Ευρωβουλευτού ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ

Η στεγαστική κρίση και το δημογραφικό αποτελούν δύο οξύτατες απειλές για την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή σε όλη την Ευρώπη, αλλά ιδιαίτερα στην Ελλάδα, που πλήττεται ακραία.

Η προσιτή οικονομικά στέγαση αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα, όμως πλέον έχει λάβει χαρακτήρα προνομίου για μεγάλο μέρος των πολιτών.

Οι τιμές ενοικίασης ή αγοράς έχουν γίνει απλησίαστες, με την κατοικία να έχει μετατραπεί βίαια σε επενδυτικό προϊόν από ξένα funds, χωρίς προστασία στις αγορές, με παράλληλη ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων και των εξαγορών μέσω της «golden visa».

Εξαιτίας της ξέφρενης ακρίβειας, που δεν αντιμετωπίστηκε, οι μισθοί και τα εισοδήματα πλέον εξανεμίζονται. Οι πολίτες αδυνατούν να ανταποκριθούν στις βασικές τους υποχρεώσεις κάθε μήνα και οι πλειστηριασμοί έχουν τετραπλασιαστεί τα τρία τελευταία χρόνια.

Οι Έλληνες ξοδεύουν το 35,2% του διαθέσιμου εισοδήματός τους μόνο για τη στέγαση, σχεδόν διπλάσιο ποσοστό σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Οι 8 στους 10 νέους αδυνατούν να φύγουν από το σπίτι των γονιών τους και να ανεξαρτητοποιηθούν.

Παρά τις εξαγγελίες για στεγαστικά επιδόματα, επιδοτούμενα προγράμματα πρώτης κατοικίας και φοροελαφρύνσεις για νέους, η παρέμβαση του κράτους παραμένει κατακερματισμένη και αναποτελεσματική μπροστά στις εκρηκτικές διαστάσεις της στεγαστικής κρίσης.

Λείπει στην Ελλάδα μια ισχυρή κρατική πολιτική κοινωνικής στέγασης, που ήδη εφαρμόζεται με επιτυχία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ολλανδία και η Γαλλία. Ούτε ακολουθήθηκε το παράδειγμα της Πορτογαλίας και Ισπανίας, που κατεύθυναν δισεκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για κοινωνικές κατοικίες και στήριξη των ευάλωτων.

Μετά από έντονη πίεσή μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με όλες τις προοδευτικές δυνάμεις από την προηγούμενη θητεία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήδη προχωρά σε ευρωπαϊκό σχέδιο για αξιοπρεπή βιώσιμη και οικονομικά προσιτή στέγη. Έχει γίνει αντιληπτή ευρωπαϊκά η αδυναμία ορισμένων εθνικών κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν δραστικά τη στεγαστική κρίση και τον αντίκτυπό της στην υγεία, στην ευημερία και στις συνθήκες διαβίωσης των πολιτών.

Για πρώτη φορά ορίστηκε Επίτροπος της Κομισιόν για τη Στέγαση και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουμε συστήσει Ειδική Επιτροπή για τη Στεγαστική Κρίση.

Ως μέλος της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (REGI), έχω καταθέσει ήδη περισσότερες από 50 τροπολογίες σε έκθεση που καταρτίζουμε για τον ρόλο των επενδύσεων της πολιτικής συνοχής στην επίλυση της στεγαστικής κρίσης.

Ζήτησα, συγκεκριμένα:

Ρυθμιστικές παρεμβάσεις για την προστασία των πολιτών από πλειστηριασμούς και εξώσεις μέσα από τη νομική και κοινωνική προστασία της πρώτης κατοικίας, απαγόρευση πώλησης δανείων σε funds και αυτόματη ενεργοποίηση υποστηρικτικών μηχανισμών πριν από κάθε διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης.

• Προστασία των ενοικιαστών με την επιβολή πλαφόν στις αυξήσεις ενοικίου.
• Επαρκή χρηματοδότηση ενός ευρωπαϊκού προγράμματος κοινωνικής κατοικίας, που θα εφαρμόζεται στα κράτη-μέλη, σύμφωνα με τις εθνικές και τις τοπικές ανάγκες.
• Ενίσχυση του ρόλου των τοπικών και νησιωτικών κοινοτήτων στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση στεγαστικών πολιτικών, με απλούστερη πρόσβαση σε ευρωπαϊκά κονδύλια, τεχνική υποστήριξη και απευθείας χρηματοδότηση.
• Εξαίρεση από τον υπολογισμό του ελλείμματος των κρατών-μελών των κονδυλίων στέγασης και μεταρρύθμιση των κανόνων κρατικών ενισχύσεων για όλα τα μοντέλα κοινωνικής και δημόσιας στέγασης.
• Μακροπρόθεσμα δάνεια με μηδενικό επιτόκιο για την ενίσχυση των δημοσίων επενδύσεων στη στέγαση, από μη κερδοσκοπικούς φορείς, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
• Προτεραιοποίηση των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων στις ευρωπαϊκές στεγαστικές πολιτικές: Αστέγων, νέων, ατόμων με αναπηρία, μονογονεϊκών και πολυμελών οικογενειών, ηλικιωμένων, κατοίκων νησιών και απομακρυσμένων περιοχών.
• Ειδική στήριξη με χρηματοδοτήσεις και κίνητρα στα νησιά και στις πιο απομακρυσμένες περιφέρειες, όπου το κόστος ζωής έχει υπερδιπλασιαστεί.

Πρόκειται για ζητήματα που έθεσα ήδη στον εκτελεστικό αντιπρόεδρο της Κομισιόν και Επίτροπο Συνοχής Ραφαέλε Φίτο, ενώ συγχρόνως πιέζουμε για πιο ευέλικτες χρηματοδοτήσεις στη στήριξη των περιφερειών και των νησιών, που αντιμετωπίζουν ήδη δημογραφική συρρίκνωση και κινδυνεύουν ακόμη και με ερήμωση.

Σε εθνικό επίπεδο, καλούμε την κυβέρνηση να εφαρμόσει τολμηρή εθνική, πολυδιάστατη πολιτική για τη στεγαστική και τη δημογραφική κρίση, που αποτελούν υπαρκτό κίνδυνο για την κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος και της εθνικής οικονομίας, εντείνουν τη φτώχεια στην Ελλάδα και υπονομεύουν κάθε προσπάθεια ανάπτυξης και ευημερίας.

Η προσιτή στέγαση θα πρέπει να αντιμετωπίζεται στην Ελλάδα και σε όλη την Ευρώπη ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα όλων σε μια ζωή με ασφάλεια και αξιοπρέπεια.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ