Δεν σταματάει με… τίποτα ο ανήφορος στις τιμές
–Αύξηση της τάξης του 0,6% σημείωσαν οι τιμές των ειδών σούπερ μάρκετ τον Φεβρουάριο
Μπορεί να δείχνουν μια συγκράτηση οι τιμές των προϊόντων που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ, αλλά στο σύνολό τους η τάση εξακολουθεί να είναι αυξητική.
Εκεί που τον Ιανουάριο η τάση ήταν σταθεροποιητική, με τις αυξήσεις στο ύψος του 0,3%, τον Φεβρουάριο το κλίμα αντιστράφηκε και ο μέσος όρος ανέβηκε στο διπλάσιο, δηλαδή έφτασε στο 0,6%. Και αυτό δείχνει πως, ό,τι κι αν γίνει, οι αυξήσεις θα παραμένουν, πότε μικρές και πότε μεγάλες.
Αθροιστικά, όμως, οι αυξήσεις αυτές θα είναι σημαντικές. Ήδη το πρώτο δίμηνο του 2025 βλέπουμε να μην υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω μειώσεις ούτε τάσεις σοβαρής αποκλιμάκωσης. Γιατί, αν υπήρχε τέτοια διάθεση, δεν θα είχαμε αυτήν την τάση. Το χειρότερο, όμως, είναι ότι οι μισθοί το διάστημα αυτό δεν αυξήθηκαν ανάλογα, με αποτέλεσμα ο κόσμος να αγκομαχάει.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών, του γνωστού ΙΕΛΚΑ, τον Φεβρουάριο είχαμε μείωση των τιμών στις τροφές για κατοικίδια κατά -7,08%, στα είδη καθαρισμού και στα απορρυπαντικά κατά -5,58%, στα αυγά και στα βούτυρα κατά -1,58%, στα αλλαντικά κατά -1,34% και στα είδη μιας χρήσεως κατά -1,20%. Μειώσεις που αποδίδονται στην ομαλοποίηση της αγοράς μετά τη φρενίτιδα των εορτών αλλά και μετά την πανδημία, όπως και στη μείωση των τιμών παραγωγού σε κάποια είδη.
Αντίθετα, αυξήθηκαν οι τιμές στις σοκολάτες, στα μπισκότα και στα ζαχαρώδη προϊόντα κατά 5,47%, στα ροφήματα και στα είδη πρωινού κατά 4,55%, στα φρέσκα ψάρια και στα θαλασσινά κατά 3,19%, στα αλίπαστα κατά 2,82% και στα τυροκομικά κατά 2,06%.
Αυξήσεις που αποδίδονται βασικά στην κατακόρυφη άνοδο της τιμής του καφέ και του κακάο στις διεθνείς αγορές, καθώς οι χώρες παραγωγής λόγω ξηρασίας δεν διέθεσαν τις συνήθεις ποσότητες.
Κατά συνέπεια, τα προϊόντα που έχουν ως βάση αυτά τα υλικά, όπως γλυκά, ροφήματα, είδη πρωινού κ.λπ., τράβηξαν για τα καλά τον ανήφορο. Όσον αφορά τις τιμές των θαλασσινών, διαμορφώνονται ανάλογα με την προσφορά και τη ζήτηση. Και με δεδομένο ότι η αλίευση ανοιχτής θαλάσσης και οι ιχθυοκαλλιέργειες επαρκούν οριακά για την κάλυψη της ζήτησης, εύκολα αντιλαμβανόμαστε πως οι τιμές βρίσκονται σε λεπτή ισορροπία, με αποτέλεσμα όταν εμφανίζεται κάποια έλλειψη οι τιμές να… εκτοξεύονται. Σε σχέση με τα τυροκομικά και τα γαλακτοκομικά οι αυξήσεις ήταν αναμενόμενη εξέλιξη, καθώς μειώθηκε το ζωικό κεφάλαιο το 2024 λόγω ασθενειών των ζώων.
Οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφηκαν στις τροφές για κατοικίδια, στα απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού, όπως και σε αρκετές κατηγορίες με τρόφιμα ψυγείου (βούτυρα, αυγά, αλλαντικά, ζύμες, έτοιμα γεύματα κ.ά.). Η κατηγορία των τροφίμων παντοπωλείου, που περιλαμβάνει το ελαιόλαδο, παρουσιάζει μηδενική μεταβολή, ενώ τα φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά παρουσιάζουν μείωση -0,28%. Από τις 23 κατηγορίες που εξετάστηκαν οι 10 κατέγραψαν μείωση, οι 12 αύξηση και 1 ήταν αμετάβλητη.
Οι λόγοι στους οποίους αποδίδεται η τάση των τιμών των προϊόντων σούπερ μάρκετ είναι οι εξής:
• Η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού: Οι τιμές παρουσιάζουν συγκράτηση το τελευταίο δωδεκάμηνο στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων λόγω των μεγάλων όγκων προϊόντων που διακινούν, των οικονομιών κλίμακας, της οργανωσιακής – τεχνολογικής ετοιμότητάς τους και των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
• Η πορεία των τιμών των πρώτων υλών τους προηγούμενους μήνες στις διεθνείς αγορές και η ομαλοποίηση της αγοράς: Οι διεθνείς δείκτες πρώτων υλών τροφίμων (π.χ., FAO Food Price Index) καταγράφουν αύξηση από τα μέσα του 2024 στις περισσότερες περιπτώσεις. Σε περιπτώσεις όπως ο καφές και το κακάο, όμως, η επίδραση είναι εντονότερη.
• Οι κυβερνητικές θεσμικές παρεμβάσεις: Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ λειτουργούν σε αυστηρό θεσμικό πλαίσιο (π.χ., απαγόρευση προωθητικών ενεργειών σε περίπτωση ανατιμήσεων 6969/2024). Τον Μάρτιο μπαίνει σε εφαρμογή και ο νέος κώδικας δεοντολογίας για τις προωθητικές ενέργειες.
• Οι προσφορές και οι εκπτώσεις: Στο κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου είναι περισσότερες σε αριθμό, σε ένταση και σε ποσοστιαία έκπτωση, κάτι που επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων.
• Η επίδραση των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας: Τα μερίδια πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μεγαλύτερα στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ λόγω μεγαλύτερου εύρους κωδικολογίου, ενώ την τελευταία διετία καταγράφουν αύξηση.
ΤΟ ΠΑΡΟΝ