Δέκα μέτρα για την επιτάχυνση απονομής της δικαιοσύνης χωρίς δημοσιονομικό κόστος – Του Αντ. Αργυρού

-«Η ταχύτητα στην απονομή της δικαιοσύνης είναι βασικό σημείο για τη λειτουργία της δημοκρατίας» (Κάρολος Παπούλιας)

Του
ΑΝΤΩΝΗ Π. ΑΡΓΥΡΟΥ
Δικηγόρου ΑΠ, Αν. Νομικού Συμβούλου Πανεπιστημίου Αθηνών

Η ηλεκτρονική δικαιοσύνη (e-justice) καταλαμβάνει πλέον κομβική θέση στις προτεραιότητες όλων των παραγόντων της δικαιοσύνης για την πλήρη αξιοποίηση κάθε δυνατότητας της νέας τεχνολογίας με όραμα την προοπτική της ηλεκτρονικής δίκης.

Η ελληνική δικαιοσύνη οφείλει να προχωρήσει στην πλήρη εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου συστήματος e-justice σε όλα τα δικαστήρια της χώρας, που σταδιακά θα οδηγήσει στη δίκη χωρίς χαρτί (paperless court). Ένα γενικό μέτρο είναι η επιτάχυνση της υλοποίησης του ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης και η διασύνδεση επιμέρους πληροφοριακών συστημάτων (π.χ. δικηγορικών συλλόγων, άλλων δημόσιων υπηρεσιών κ.λπ.), δικαστικών υποθέσεων (ΟΣΔΔΥ) σε όλα τα δικαστήρια της χώρας.

Η επέκταση της χρήσης απλών λύσεων μπορεί να συνεισφέρει στην εδραίωση της τάσης βελτίωσης που φαίνεται να εμφανίζεται για την επιτάχυνση της απονομής της ελληνικής δικαιοσύνης.

Σε σχέση με το πολυσυζητημένο θέμα της αναμενόμενης δικαστικής μεταρρύθμισης και πριν ασχοληθεί κανείς με τα μεγάλα θεσμικά ζητήματα, θέτω υπόψη σύντομες προτάσεις που δεν έχουν κανένα δημοσιονομικό κόστος, αλλά θα έχουν άμεσες πρακτικές συνέπειες στον στόχο της επιτάχυνσης απονομής της δικαιοσύνης:

1.Καθιέρωση σε όλες τις περιπτώσεις της ηλεκτρονικής επίδοσης πάσης φύσεως δικογράφων, δικαστικών αποφάσεων, κλήσεων, κλητήριων θεσπισμάτων κ.λπ., που θα αναζητείται στην ηλεκτρονική διεύθυνση του ολοκληρωμένου πληροφοριακού σύστηματος «Μητρώο Πολιτών».

Η προτεινομένη λύση θα αποτελέσει «σεισάχθεια» κυρίως για την ποινική δικαιοσύνη, θα απελευθερώσει μεγάλο όγκο επιδόσεων από τα αστυνομικά όργανα και λοιπά όργανα επιδόσεων, που ελλείπουν, θα μειώσει τη χρήση μεγάλου όγκου χαρτιού, θα επιταχύνει διαδικασίες και θα δώσει προώθηση στην ασφάλεια δικαίου. Θα μπορούσε να εφαρμοσθεί και στην πολιτική δίκη και στο Ελεγκτικό Συνέδριο.

2.Καθιέρωση σε όλες τις περιπτώσεις, ως μοναδικού τρόπου απόδειξης της πληρεξουσιότητάς σε όλες τις δικαστικές διαδικασίες, α) της ψηφιακής βεβαίωσης εγγράφου μέσω του gov.gr, β) την αναγκαία συνυπογραφή του εισαγωγικού της δίκης δικογράφου από τον διάδικο, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ακρίβεια του πραγματικού και η εντολή στον πληρεξούσιο δικηγόρο.

3.Όλα τα έγγραφα να συλλέγονται με ηλεκτρονική μορφή: Καθιέρωση υποβολής με ηλεκτρονικά μέσα (cd κ.λπ.) στο δικαστήριο, από καθέναν διάδικο, του ηλεκτρονικού φακέλου της υποθέσεως, στον οποίο θα περιλαμβάνονται όλα τα διαδικαστικά έγγραφα και τα σχετικά της υποθέσεως κ.λπ., αντίγραφο του οποίου θα χορηγείται υποχρεωτικά στον αντίδικο, έτσι ώστε να διευκολύνεται και η μεταφορά της υποθέσεως με όλο το υλικό από τον δικαστή (ο οποίος, μεταφέροντας ογκώδεις δικογραφίες, μοιάζει με βαστάζο).

4.Η επικοινωνία των δικαστηρίων και των δικαστών με όλες τις δημόσιες υπηρεσίες θα γίνεται μόνο ηλεκτρονικά (μέσω ηλεκτρονικής διεύθυνσης), όπως και η αποστολή του φακέλου των διοικητικών υποθέσεων, με τεράστια επιτάχυνση απονομής της διοικητικής δικαιοσύνης.

5.Η αποκλειστική κατάθεση οποιουδήποτε δικογράφου ηλεκτρονικά σε όλα τα δικαστήρια και η υποχρεωτική χορήγηση ηλεκτρονικής υπογραφής σε όλους τους παράγοντες της δικαιοσύνης. Στην ποινική δικαιοσύνη να καταστεί δυνατή η υποβολή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου κάθε ενδίκου μέσου, υπομνήματος κ.λπ.

6.Η ηλεκτρονική διακίνηση – υπογραφή των εγγράφων που κινούνται από δικαστές και δικαστικούς υπαλλήλους είναι επίσης επιβεβλημένη (θεώρηση, δημοσίευση αποφάσεων, κλήσεων κ.λπ.).

7.Κατάρτιση ηλεκτρονικής επετηρίδας των παραγόντων της δικαιοσύνης (δικαστών δικηγόρων, δικαστικών υπαλλήλων, συμβολαιογράφων κ.λπ.) στο υπουργείο Δικαιοσύνης, προς διευκόλυνση επικοινωνίας

8.Στις υποθέσεις αστικής ευθύνης του Δημοσίου να μπορεί το Νομικό Συμβούλιο, με την κοινοποίηση της αγωγής, αν διαπιστώσει ότι το αίτημα έχει λυθεί με πάγια νομολογία και η δίκη θα επιβαρύνει τα δικαστήρια και το Δημόσιο με τόκους, να εισηγηθεί στη διοίκηση την αποδοχή της αγωγής.

9.Η διαλειτουργικότητα των δικαστηρίων και εισαγγελιών με άλλες δημόσιες υπηρεσίες θα μπορούσε να βοηθήσει προς την κατεύθυνση της επιτάχυνσης των διαδικασιών.

10.Θεσμοθέτηση του Ανώτατου Συμβουλίου της Δικαιοσύνης, που θα είναι και το Εθνικό Συμβούλιο Μεταρρύθμισης Δικαιοσύνης. Δηλαδή ενός συμβουλευτικού οργάνου της Πολιτείας, μιας συντονιστικής επιτροπής από όλους τους λειτουργούς της δικαιοσύνης με θεσμική ιδιότητα (ηγεσίες δικαστηρίων συνδικαλιστικές οργανώσεις δικαστών, Ολομέλεια Δικηγόρων – Συμβολαιογράφων), που θα συζητήσουν τι πρέπει να γίνει για τη βελτίωση του όλου συστήματος απονομής δικαιοσύνης.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ