Υπάρχει ακόμα Ευρωπαϊκή Ένωση;
Παρακολουθούμε τελευταία τις δηλώσεις, τις ενέργειες, τις πρωτοβουλίες του αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και διαπιστώνουμε ότι όλα όσα γίνονται, όλα όσα προγραμματίζονται, όλα όσα κυοφορούνται, σχεδιάζονται και εκτελούνται είναι ερήμην της Ευρώπης – του βραχίονα, υποτίθεται, των ΗΠΑ στη Δύση, του ισχυρού συμμάχου, του πιστού και πρόθυμου εταίρου, που συμμετέχει μαζί τους σε όλους τους σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ.
Τώρα, όλα αυτά ο κ. Τραμπ τα βάζει στο περιθώριο, τα ξεχνά, για να μην πούμε ότι τα καταργεί, και τραβάει τον δικό του δρόμο, μόνος του, χωρίς να λογαριάζει δεσμεύσεις και συμμαχίες, δίχως να δείχνει ότι καταλαβαίνει τίποτα. Μέχρι τώρα η Ευρώπη, επειδή μαζί με τις ΗΠΑ είναι οι ισχυροί πόλοι του ΝΑΤΟ, βγήκε απέναντι στη Ρωσία για το θέμα της Ουκρανίας και διατάραξε τις σχέσεις της με χώρες που ήταν παραδοσιακά φίλα προσκείμενες, ακολουθώντας κατά γράμμα, τόσο σε διπλωματικό όσο και σε αμυντικό επίπεδο, τη γραμμή των ΗΠΑ, ως όφειλε λόγω της Ατλαντικής Συμμαχίας. Το χειρότερο, δε, είναι ότι ο… λογαριασμός για την πολιτική αυτή, την οποία υπαγόρευσαν οι ΗΠΑ και ακολούθησε η Ευρώπη, πήγε στους ευρωπαίους πολίτες, που πλήρωσαν το φυσικό αέριο σε τριπλάσια τιμή και το ηλιέλαιο σε πενταπλάσια, που είδαν κολοσσιαίες ανατιμήσεις σε μια σειρά προϊόντων λόγω του πολέμου, τις οποίες σε πολλές περιπτώσεις δεν μπορούσαν να αντέξουν.
Και ξαφνικά, ενώ οι πάντες στην Ευρώπη πίστευαν ότι το ΝΑΤΟ αποτελούσε την ασπίδα τους και θα είχαν εσαεί τις πλάτες της Αμερικής, έρχεται ο κύριος Τραμπ να τους κατεβάσει από το ροζ συννεφάκι, να τους προσγειώσει ανώμαλα. Και να τους δείξει ότι η πολιτική της υποτέλειας είναι αδιέξοδη και προσβλητική για την Ιστορία και την κουλτούρα της Δύσης.
Γιατί ο Τραμπ έκανε το αυτονόητο. Κατάλαβε ότι με τη σημερινή μορφή της η Ευρώπη δεν είναι για τίποτα, ότι αποτελεί μάλλον βαρίδι για τη χώρα του, και αποφάσισε να τη βάλει στη γωνία, δείχνοντάς το μάλιστα με τρόπο εκκωφαντικό, για να μην υπάρχουν αμφιβολίες.
Έκανε μόνος του επαφή με τον Πούτιν, συνομίλησε για το Ουκρανικό, συμφώνησε, έδωσε, πήρε, όπως γίνεται πάντα σε μια διαπραγμάτευση, και μάλλον έκλεισε την υπόθεση. Ερήμην των ίδιων των Ουκρανών, που τους θεωρεί δεδομένους και μιλάει για αυτούς χωρίς αυτούς, και ερήμην των Ευρωπαίων, που τράβηξαν όλη την οικονομική μπόρα του πολέμου και ουσιαστικά αποτέλεσαν τις παράπλευρες απώλειες.
Κι εδώ, όμως, η αντίδραση της Ευρώπης ήταν φοβική. Μόνο ο Μακρόν έκανε, για τους τύπους, δύο τηλεδιασκέψεις με ομολόγους του, αλλά συμπέρασμα δεν βγήκε. Αντίθετα, επιβεβαιώθηκε η εκτίμηση πως η Ευρώπη, που κάποτε κυριαρχούσε στον κόσμο με το πνεύμα της, την ισχύ της, την τεχνολογία της, το επίπεδό της, την κουλτούρα της, σήμερα δεν υπάρχει. Έχει γίνει… ουρά του κάθε Μπάιντεν και του κάθε Τραμπ, χωρίς πυγμή, χωρίς αξιοπρέπεια. Αποδεικνύεται περίτρανα πως η «Γηραιά Ήπειρος» έχει γίνει… υπεραιωνόβια και δεν έχει τη δύναμη και τα αντανακλαστικά να παρακολουθήσει τη σημερινή πραγματικότητα, να εκφράσει τη δική της γνώμη, να κάνει τη δική της παρέμβαση. Είναι ανύπαρκτη, άγεται και φέρεται από τις θεωρίες τού τίποτα, έχει βυθιστεί στο τέλμα της αμφισβήτησης και της ανυποληψίας. Οι κραταιοί ηγέτες έφυγαν ανεπιστρεπτί. Οι σύγχρονοι είναι κατά πολύ κατώτεροι των περιστάσεων.
Η Ευρώπη, αν κατανοήσει τη δύναμή της, αν αξιοποιήσει την τεχνολογική της υπεροχή, αν προσπαθήσει να επιστρέψει, μπορεί να κάνει τη μεγάλη ανατροπή. Μπορεί να γίνει υπολογίσιμη δύναμη σε όλα τα επίπεδα και να δρομολογεί τις εξελίξεις, όχι να τις ακολουθεί, όπως σήμερα. Για να γίνει όμως αυτό, πρέπει να αποφασίσει ότι θα είναι αυτόβουλη, αυτόνομη και ανεξάρτητη, ώστε να μπορεί να επιβάλλει την άποψή της, να επιλέγει συμμάχους και να ασκεί πολιτική που θα την ανυψώνει και δεν θα την υποβιβάζει.
Η εικόνα που δείχνει σήμερα η Ευρώπη είναι απαράδεκτη και την αδικεί. Είναι σε διαρκή κατήφορο και σε αποδρομή. Χρειάζεται ένα σοκ για να αφυπνιστεί, να σαλέψει, να δείξει ότι έχει ακόμη σφυγμό. Ας ελπίσουμε αυτό το σοκ να είναι ο ίδιος ο Τραμπ, που στην προσπάθειά του να ταπεινώσει και να υποβαθμίσει την Ευρώπη θα της ανάψει το… φιτίλι της αναγέννησης.
ΤΟ ΠΑΡΟΝ