Η αναγκαία επένδυση σε αντισεισμικούς ελέγχους, μελέτες στατικής επάρκειας και ασφάλιση των ακινήτων

Του
ΜΑΝΟΥ ΚΡΑΝΙΔΗ
Πολιτικού Μηχανικού ΕΜΠ, MSc,
CEO «Krama Property» (www.kramaproperty.com),
Γραμματέα Ενημέρωσης ΠΟΜΙΔΑ, Δημοτικού Συμβούλου Χαλανδρίου

Η δύσκολη κατάσταση στην περιοχή της Σαντορίνης, με την πολυήμερη σεισμική ακολουθία, αναδεικνύει για άλλη μια φορά τα κρίσιμα διαχρονικά ζητήματα της αντισεισμικής θωράκισης, της στατικής επάρκειας και της ασφάλισης των κτιρίων. Στην Ελλάδα, από το 1959 εφαρμόζονται αντισεισμικοί κανονισμοί και ειδικά από το 1984 έχουν θεσπιστεί εξαιρετικά αυστηρές προδιαγραφές για τις στατικές μελέτες.

Τα περισσότερα κτίρια είναι υψηλής ποιότητας κατασκευής και στατικής επάρκειας, ειδικά αυτά που έχουν άδεια και στατικές μελέτες. Μέχρι τώρα, με αρκετά σεισμικά γεγονότα, τα κτίρια στη συντριπτική τους πλειονότητα έχουν αντιδράσει καλά, επιδεικνύοντας υψηλή αντοχή. Υπάρχουν, όμως, τρεις κατηγορίες κτιρίων που πρέπει να ελεγχθούν αντισεισμικά άμεσα, ως υψηλής στατικής σπουδαιότητας:

1.Τα κτίρια μεγάλης συνάθροισης κοινού, όπως τα δημόσια κτίρια και ειδικότερα τα σχολεία, τα ΚΑΠΗ, τα δημαρχεία, οι παιδικοί σταθμοί, τα νοσοκομεία, τα υπουργεία κ.λπ., ειδικά όσα έχουν κατασκευαστεί πριν από το 1980 και όσα δεν έχουν καλή συντήρηση και έχουν ελλιπή υγρομόνωση.
2.Τα πολυώροφα ακίνητα κατασκευής προ του 1980, είτε είναι πολυκατοικίες είτε ακίνητα επαγγελματικής χρήσης.
3.Τα αυθαίρετα κτίσματα, ειδικά άνω των δύο ορόφων, καθώς εκ των πραγμάτων έχουν υλοποιηθεί χωρίς άδεια και στατική μελέτη, ειδικά όσα αποτελούν αυτοτελή ακίνητα και όχι τμήματα ακινήτων.

Για την πρώτη κατηγορία, για τα δημόσια ακίνητα, προ ολίγων μηνών, επιτέλους, μετά από καθυστέρηση ετών, δημιουργήθηκε το Μητρώο Μηχανικών, μέσω του Τεχνικού Επιμελητηρίου, και με ευθύνη της Πολιτείας ξεκίνησε η απογραφή και ο πρωτοβάθμιος έλεγχος των δημόσιων κτιρίων, που εκτιμώνται σε 65.000 περίπου σε όλη την Ελλάδα. Μια διαδικασία χρονοβόρα, που σε δεύτερη φάση θα οδηγήσει σε δευτεροβάθμιους ελέγχους και μελέτες στατικής επάρκειας, όπου απαιτείται.

Για τη δεύτερη κατηγορία, για τα ιδιωτικά κτίρια παλαιότητας κατασκευής, η μεγαλύτερη θωράκιση είναι ο πρωτοβάθμιος στατικός έλεγχος και, όπου απαιτηθεί, η μελέτη στατικής επάρκειας, μαζί με ασφάλιση για όλες τις φυσικές καταστροφές (σεισμό, πυρκαγιά και πλημμύρα). Είναι μια κίνηση επένδυσης και όχι κόστους, αφού θωρακίζοντας τα ακίνητά μας έναντι των φυσικών καταστροφών ανεβάζουμε σημαντικά την αξία τους.

Για την τρίτη κατηγορία, για τα αυθαίρετα κτίσματα, που δεν έχουν καμία στατική μελέτη, επιβάλλεται να γίνει άμεσα μελέτη στατικής επάρκειας, να εφαρμοστούν οι απαιτούμενες ενισχύσεις και στη συνέχεια να ασφαλιστούν (εάν αυτό γίνει δεκτό από τους φορείς ασφάλισης). Αυτά τα ακίνητα διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο και μόνο μια μελέτη στατικής επάρκειας θα τα θωρακίσει και θα τους δώσει αξία.

Η Πολιτεία οφείλει να ολοκληρώσει άμεσα τους χιλιάδες ελέγχους, αφού το 70% των κτιρίων στην Ελλάδα, περίπου 5 εκατ. κτίρια, είναι κατασκευής προ του 2000 και το 30% αυτών προ του 1980. Ενώ και τα κτίρια συνάθροισης κοινού είναι επίσης χιλιάδες σε όλη τη χώρα. Αυτά που είναι κατασκευής προ του 1959, δηλαδή προ του πρώτου αντισεισμικού κανονισμού, είναι κοντά στο 1 εκατ. κτίρια, αλλά αυτά που είναι πρώτης προτεραιότητας ελέγχου, δημόσια και ιδιωτικά, μπορούν να υπολογισθούν σε 80.000 – 100.000 κτίρια (νοσοκομεία, σχολεία, γραφεία, εμπορικά κέντρα κ.λπ.), στα οποία πρέπει να προηγηθεί ο αντισεισμικός έλεγχος και να γίνει άμεση συντήρηση και ενίσχυση εφόσον απαιτηθεί. Μάλιστα, εξακολουθούν να εκκρεμούν χιλιάδες αντισεισμικοί έλεγχοι που δεν έγιναν μετά τον σεισμό της Πάρνηθας το 1999!

Επίσης, απαιτείται να δοθούν φορολογικά και χρηματοδοτικά κίνητρα για την εκπόνηση στατικών μελετών σε ιδιωτικά κτίρια, ακριβώς όπως έγινε και για την ασφάλιση των ακινήτων με έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ και για την υποχρεωτική μελέτη στατικής επάρκειας στα αυθαίρετα με μείωση του προστίμου.

Η παρέμβαση πρέπει να είναι άμεση, καθώς οι αντισεισμικοί έλεγχοι και οι μελέτες απαιτούν χρόνο. Εκτός από τον πρωτοβάθμιο μακροσκοπικό έλεγχο του φέροντος οργανισμού, είναι αναγκαία και μια δευτεροβάθμια μελέτη στατικής επάρκειας. Αυτή η διαδικασία είναι αναλυτική και εκπονείται από εξειδικευμένο πολιτικό μηχανικό, ο οποίος πραγματοποιεί πλήρη επιτόπια αποτύπωση του φέροντος οργανισμού και ελέγχει τα εγκεκριμένα στατικά σχέδια της οικοδομικής άδειας. Η μελέτη συνοδεύεται από ειδικούς ελέγχους, όπως υπερήχους, κρουσιμετρήσεις, εξόλκευση ήλων και πυρηνοληψία. Τέλος, με τη χρήση κατάλληλου λογισμικού, γίνεται η επίλυση του φορέα, από την οποία προκύπτει ένα πόρισμα και μια μελέτη στατικής επάρκειας. Για τα νέα κτίρια, είναι κρίσιμο να συνεχίζεται η σωστή στατική μελέτη και η ουσιαστική επίβλεψη από τους αρμόδιους μηχανικούς.

Το κρίσιμο σημείο είναι να ενσωματωθεί βαθιά στη φιλοσοφία του κράτους, των ιδιοκτητών και των επενδυτών η αντίληψη ότι η επένδυση σε σωστές στατικές μελέτες, σε αντισεισμικές κατασκευές, με υλικά υψηλής ποιότητας, και σε λεπτομερείς ελέγχους αποτελεί στρατηγική προστασίας και προάγει τη μεγαλύτερη υπεραξία, που σχετίζεται με την ασφαλή διαβίωση, κατοίκηση και επαγγελματική δραστηριότητα. Είναι επιτακτική ανάγκη να αναληφθούν άμεσα δράσεις από την κυβέρνηση και την Πολιτεία, καθώς η καθυστέρηση εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους σε περίπτωση μεγάλου σεισμικού φαινομένου.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ