Χαρακόπουλος: Η αθρόα μετανάστευση προκαλεί αντιδράσεις – Προωθούμε τις χριστιανικές αρχές της καταλλαγής και της ειρήνης…
…σε χώρους με βαρύ παρελθόν και δύσκολο παρόν
«Η λεγόμενη θρησκευτική διπλωματία μπορεί να ενισχύσει και να συμπληρώσει την κρατική διπλωματία. Γιατί εκτός από τα συμφέροντα, στρατιωτικά ή οικονομικά, υπάρχουν και οι πνευματικοί δεσμοί, που έχουν διάρκεια πολύ μεγαλύτερη από τις κρατικές διπλωματικές σχέσεις. Και αυτό το πεδίο οφείλει κάποιος να το αξιοποιήσει για να ενισχύσει τη συνεργασία και την αλληλοκατανόηση, αλλά και να απομειώσει τις εντάσεις και τις συγκρούσεις όπου συμβαίνουν. Αυτό το γνωρίζουμε και το εφαρμόζουμε στην ΔΣΟ, με ιστορία 31 ετών, που περιλαμβάνει στους κόλπους της κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους από 25 κράτη και τρεις ηπείρους. Με διαρκείς κοινές δράσεις προωθούμε τις χριστιανικές αρχές της καταλλαγής και της ειρήνης, σε χώρους με βαρύ παρελθόν και δύσκολο παρόν, όπως είναι τα Βαλκάνια, η Μέση Ανατολή, η Υπερκαυκασία». Τα παραπάνω τόνισε ο Γενικός Γραμματέας της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευση Ορθοδοξίας (ΔΣΟ), Μέλος της Βουλής των Ελλήνων, δρ Μάξιμος Χαρακόπουλος, συνέντευξη που παραχώρησε στο περιοδικό Nexus.
Αργεί ακόμη η φιλοευρωπαϊκή στροφή της Τουρκίας
Ο επικεφαλής της ΔΣΟ στην ερώτηση αν πιθανή ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ θα ωφελήσει την ομογένεια στην Ίμβρο και Τένεδο, απήντησε ότι «η Τουρκία είναι μια χώρα η οποία δεν φαίνεται να έχει ως προτεραιότητά της την εναρμόνισή της λειτουργίας του κράτους της με τους κανόνες της ΕΕ. Επίσης, στην Άγκυρα το κεντρικό ιδεολόγημα είναι ο νεοοθωμανισμός, που γεννά οράματα όπως η Γαλάζια Πατρίδα, η οποία στρέφεται ευθέως κατά της Ελλάδος. Αυτό που παρατηρούμε στην γείτονα είναι η ενίσχυση του ισλαμισμού και η ανάδυση στοιχείων που δεν έχουν καμία σχέση με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Για να υπάρξει σαφής πρόοδος στις ευρωτουρκικές σχέσεις, οφείλει η Τουρκία να επιδείξει στην πράξη τον σεβασμό της προς τις αρχές και τις αξίες που πρεσβεύει η Ευρώπη. Πρέπει να αποσύρει τα στρατεύματά της από την κατεχόμενη επί 50 χρόνια Κύπρο, και να απαλείψει τις απειλές από την εξωτερική της πολιτική, όπως κάνει με την Ελλάδα και το casus belli, που ακόμη είναι εν ισχύ. Για την ώρα, ο Ερντογάν δεν δείχνει να επιθυμεί να βάλει νερό στο κρασί του. Αντιθέτως, προτιμά να παίζει σε πολλά ταμπλό, όπως το ευρασιατικό ή το παντουρκικό. Ίσως κάποια στιγμή να συμβεί μια ειλικρινής φιλοευρωπαϊκή στροφή, που θα είναι προς όφελος όχι μόνον των κατοίκων της Ίμβρου και της Τενέδου αλλά και ολόκληρου του τουρκικού λαού, αλλά αυτή η ημέρα νομίζω αργεί ακόμη
Μέλλον δυστοπικό για την Ευρώπη;
Σχετικά με τις αιτίες ανόδου της άκρας δεξιάς στην Ευρώπη ο κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος επισήμανε μεταξύ άλλων ότι «η αθρόα εισροή μεταναστών, κυρίως από μη χριστιανικές περιοχές, έχει αναστατώσει τις ζωές πολλών χωρών, και η πίεση, που υφίστανται από τους νεοεισερχόμενους πάλι οι πλέον αδύναμοι, δημιουργεί αντιδράσεις. Ιδίως, η αδυναμία των μεταναστών, κυρίως των φανατικών μουσουλμάνων, να προσαρμοστούν στις δυτικές αξίες, σε συνθήκες πλήρους ελευθερίας όπως αυτές που υπάρχουν στην Ευρώπη, κάνει πολλούς να αντιδρούν βλέποντας να πλησιάζει ένα μέλλον δυστοπικό. Πολλά κυβερνητικά κόμματα, ανάμεσά τους και κεντροδεξιά, δεν προσέγγισαν το ζήτημα με την απαιτούμενη υπευθυνότητα, και σε αυτές τις ρωγμές βρήκαν την ευκαιρία να αναδειχθούν ακροδεξιοί σχηματισμοί».
Σε συνέντευξή του στο περιοδικό Nexus, ο Γ.Γ. της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (ΔΣΟ), βουλευτής Λαρίσης της ΝΔ, δρ Μάξιμου Χαρακόπουλου, αναφέρει:
Να εκπέμψει το μήνυμα πως «προωθούμε τις χριστιανικές αρχές της καταλλαγής και της ειρήνης σε χώρους με βαρύ παρελθόν και δύσκολο παρόν», θέλησε ο Δρ Μάξιμος Χαρακόπουλος, μέσω της συνέντευξή του στο περιοδικό Nexus. Ο Γενικός Γραμματέας της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (ΔΣΟ), συγγραφέας, ιστορικός ερευνητής και βουλευτής Λαρίσης της Ν.Δ., αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στον νεοοθωμανισμό, στο κίνημα του wokισμού, στην προώθηση των χριστιανικών αξιών, στην κατάσταση που επικρατεί στην Ίμβρο, και στο δυστοπικό τοπίο που δημιουργούν το μεταναστευτικό και οι οικονομικές ανισότητες, καθώς και στην εκστρατεία για την αφύπνιση της διεθνούς κοινής γνώμης σχετικά με την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.
Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων την περίοδο 2012-2014, θέση από την οποία παραιτήθηκε λόγω της διαφωνίας του για το ζήτημα του γάλακτος, αλλά και μέλος των Επιτροπών Παραγωγής & Εμπορίου και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, είναι κάποια ακόμα σημεία αναφοράς για τον κ. Χαρακόπουλο. Ο «γαλάζιος» βουλευτής είναι συγγραφέας των βιβλίων: Ρωμιοί της Καππαδοκίας (κοινωνιολογική μελέτη, Ελληνικά Γράμματα 2003), Ενθύμιον Πανηγύρεως (λεύκωμα, Ελληνικά Γράμματα 2005), Δείγματα Γραφής (πολιτικά δοκίμια, Μεταίχμιο 2007), Εκ νεότητός μου (διηγήματα, βιβλιοπωλείον της ΕΣΤΙΑΣ 2011), Για την ταμπακιέρα… (πολιτικά κείμενα, αυτοέκδοση 2012).
Με αφορμή το ταξίδι σας στην Ίμβρο, ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί, τι σας μετέφεραν οι Έλληνες κάτοικοι για τις συνθήκες διαβίωσης και τι προτείνετε για τη βελτίωσή της ζωής τους;
Πράγματι βρέθηκα στην Ίμβρο το Δεκαπενταύγουστο, στην εορτή της Παναγίας, προσκεκλημένος του οικείου μητροπολίτη Ίμβρου και Τενέδου κ. Κυρίλλου. Το παρών στους εορτασμούς έδωσε και ο Ίμβριος Οικουμενικός πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, ο οποίος δυστυχώς δεν μπόρεσε λόγω της τουρκικής απαγόρευσης να λειτουργήσει στην Παναγία Σουμελά.
Κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στο νησί είχα την ευκαιρία όχι μόνον να επισκεφθώ τα χωριά, αλλά και να συνομιλήσω με πολλούς Έλληνες που ζουν πλέον εκεί τα τελευταία χρόνια. Τα αισθήματα που αποκομίζει κάποιος είναι αυτά της χαρμολύπης. Αφενός, λύπη για την παρακμή και την εγκατάλειψη από έναν τόπο που μέχρι πρόσφατα ήκμαζε ο ελληνισμός. Ως γνωστόν, η Ίμβρος και η Τένεδος απελευθερώθηκαν το 1912 από το ελληνικό ναυτικό, αλλά με τη Συνθήκη της Λωζάνης αποδόθηκαν στην Τουρκία. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με αυτήν τη συνθήκη, ο πολυπληθής ελληνικός πληθυσμός της Ίμβρου και της Τενέδου προβλεπόταν να απολαμβάνει το δικαίωμα αυτοδιοίκησης. Δυστυχώς, όμως τα προβλεπόμενα δεν εφαρμόστηκαν ποτέ από την Τουρκία. Αντιθέτως, εκδηλώθηκε ένα σχέδιο εκδίωξης των Ελλήνων. Έτσι, κτίστηκαν ανοιχτές φυλακές βαρυποινιτών στο Σχοινούδι, που είχε 3.000 κατοίκους, οι οποίοι από τον φόβο των εγκληματιών που κυκλοφορούσαν ελεύθεροι, μετανάστευσαν. Το Σχοινούδι είναι σήμερα χωριό-φάντασμα. Επίσης, το 1964 έκλεισαν τα ομογενειακά σχολεία, ενώ έγιναν και αναγκαστικές απαλλοτριώσεις του 90% της περιουσίας των Ελλήνων.
Για να περάσουμε τώρα στα αισιόδοξα, πρέπει να πούμε ότι χάρη στις άοκνες προσπάθειες του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, επαναλειτουργούν σχολεία, από το Νηπιαγωγείο μέχρι το Λύκειο, με περίπου 50 Ελληνόπουλα. Επίσης, οι μόνιμοι κάτοικοι αυξάνονται, κυρίως “εξαμηνίτες”, που ζουν τον μισό χρόνο στο νησί και τον μισό όπου αλλού, είχαν μεταναστεύσει. Συνολικά υπολογίζονται περί τους 700. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται στήριξη για να επιβιώσουν στις συνθήκες του νησιού τους. Ένα από τα μέτρα που θα βοηθούσε είναι η ακτοπλοϊκή σύνδεση με την Ελλάδα. Είχα την ευκαιρία, μετά από αίτημά μου, να συναντήσω τόσο τον πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, όσο και τον υπουργό Εξωτερικών κ. Γιώργο Γεραπετρίτη, και να τους ενεχειρίσω ένα υπόμνημα με προτάσεις που θα βοηθήσουν τον ελληνισμό της Ίμβρου και Τενέδου, ώστε να ανθίσει και πάλι στον τόπο καταγωγής του.
Πιστεύετε ότι η πιθανή ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ θα ωφελήσει την ομογένεια στην Ίμβρο και Τένεδο;
Προφανώς, αλλά αυτό είναι ένα σενάριο, που, δυστυχώς, αυτή την ώρα φαντάζει μη υλοποιήσιμο. Η Τουρκία είναι μια χώρα η οποία δεν φαίνεται να έχει ως προτεραιότητά της την εναρμόνισή της λειτουργίας του κράτους της με τους κανόνες της ΕΕ. Επίσης, στην Άγκυρα το κεντρικό ιδεολόγημα είναι ο νεοοθωμανισμός, που γεννά οράματα όπως η Γαλάζια Πατρίδα, η οποία στρέφεται ευθέως κατά της Ελλάδος. Αυτό που παρατηρούμε στην γείτονα είναι η ενίσχυση του ισλαμισμού και η ανάδυση στοιχείων που δεν έχουν καμία σχέση με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Για να υπάρξει σαφής πρόοδος στις ευρωτουρκικές σχέσεις, οφείλει η Τουρκία να επιδείξει στην πράξη τον σεβασμό της προς τις αρχές και τις αξίες που πρεσβεύει η Ευρώπη. Πρέπει να αποσύρει τα στρατεύματά της από την κατεχόμενη επί 50 χρόνια Κύπρο, και να απαλείψει τις απειλές από την εξωτερική της πολιτική, όπως κάνει με την Ελλάδα και το casus belli, που ακόμη είναι εν ισχύ. Για την ώρα, ο Ερντογάν δεν δείχνει να επιθυμεί να βάλει νερό στο κρασί του. Αντιθέτως, προτιμά να παίζει σε πολλά ταμπλό, όπως το ευρασιατικό ή το παντουρκικό. Ίσως κάποια στιγμή να συμβεί μια ειλικρινής φιλοευρωπαϊκή στροφή, που θα είναι προς όφελος όχι μόνον των κατοίκων της Ίμβρου και της Τενέδου αλλά και ολόκληρου του τουρκικού λαού, αλλά αυτή η ημέρα νομίζω αργεί ακόμη.
Το κίνημα του wokισμού απειλεί τις χριστιανικές αξίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτέλεσε η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι και η λοιδορία του Μυστικού Δείπνου. Πού οφείλεται η ανάδειξη του κινήματος δικαιωματισμού; Πώς μπορεί ο Ορθόδοξος κόσμος να προστατευτεί από αξίες που είναι ξένες στην χριστιανική παράδοση;
Το τελευταίο διάστημα, όντως, είδαμε μια όξυνση αυτών των ακραίων ιδεολογημάτων της woke κουλτούρας και της κουλτούρας της ακύρωσης. Πρόκειται για την κορύφωση ρευμάτων που επικράτησαν στη δύση και ήθελαν στο όνομα μιας ψευδεπίγραφης προόδου να διαγράψουν τις αξίες και παραδόσεις του δυτικού πολιτισμού. Όχι μόνον τον χριστιανισμό αλλά ακόμη και την ελληνορωμαϊκή παράδοση. Στοχοποιήθηκαν όλα τα μεγάλα πνεύματα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, όπως ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης, ο Σαίξπηρ, γιατί κατηγορήθηκαν ότι ήταν λευκοί, άνδρες και πατριαρχικοί. Ταυτόχρονα, έγινε επίθεση κατά βασικών πυλώνων της ίδιας της κοινωνικής συγκρότησης και της ανθρώπινης ζωής εν γένει, όπως είναι η οικογένεια. Όλη αυτή η ρητορεία για την επιλογή φύλου εντασσόταν σε αυτήν την έξαρση. Έγινε προσπάθεια να καταργηθεί η ουσία των χριστιανικών εορτών. Είναι γνωστή η απόπειρα μετατροπής της ευχής «Καλά Χριστούγεννα» σε «Καλές εορτές». Είδαμε και το απογοητευτικό θέαμα στην έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων. Όλο αυτό το κίνημα έχει αναμφίβολα στοιχεία ολοκληρωτισμού και είναι επικίνδυνο. Δυστυχώς, φαίνεται ότι σε κάποιους κύκλους, αυτές οι ιδέες έχουν απήχηση. Κι αυτό θέλει προσοχή. Πάντως, φαίνεται πως αναπτύσσονται αντιστάσεις παγκοσμίως, όπως φάνηκε και στις εκλογές των ΗΠΑ, όπου η ήττα των Δημοκρατικών αποδόθηκε και στην ανοιχτή στήριξη της woke ατζέντας.
Χρέος της Ορθοδοξίας είναι να αντιδράσει απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα και το έχει κάνει νομίζω σε μεγάλο βαθμό. Εμείς ως Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας διαπιστώσαμε αμέσως ότι αυτή η λογική πήγε να εμφιλοχωρήσει και στα επίσημα ευρωπαϊκά κείμενα, όπως είναι ο Διάλογος για το Μέλλον της Ευρώπης. Εκεί δεν υπάρχει καν η λέξη χριστιανισμός. Αυτή την παράλειψη την καταγγείλαμε, και με πρωτοβουλία μας έχει ξεκινήσει ένας συντονισμός με οργανώσεις καθολικών και άλλων χριστιανών στην Ευρώπη για να βάλουμε πάλι τις χριστιανικές αξίες στο κεντρικό «κάδρο». Μάλιστα, στην Θεσσαλονίκη τον προηγούμενο Μάιο διοργανώσαμε ένα επιτυχημένο διεθνές συνέδριο με αυτή την θεματολογία, όπου υπογράψαμε, με άλλες τρεις οργανώσεις, Έκκληση για τις χριστιανικές αξίες, την οποία επιδώσαμε ήδη στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και στον Πάπα Ρώμης Φραγκίσκο, ενώ προγραμματίζουμε και άλλες εκδηλώσεις, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Τα χριστιανοδημοκρατικά κόμματα έχουν κυριαρχήσει στην πολιτική ζωή της Ευρώπης. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ότι η ακροδεξιά, εθνικιστικά κόμματα έχουν μία ανοδική πορεία. Δεν φτάνουν τα παραδείγματα του παρελθόντος για να μην εμφανίζονται τέτοια κόμματα στην πολιτική σκηνή;
Πρόκειται για ένα επικίνδυνο φαινόμενο, που χρήζει, όμως, επεξεργασίας και εξήγησης. Για να συμβαίνει, σημαίνει ότι κάτι δεν πήγε καλά. Αιτίες νομίζω αυτής της στροφής είναι οι μεγάλες οικονομικές ανισότητες που έχουν προκύψει στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, και η δημιουργία πολλών δυσαρεστημένων, από αυτές τις αλλαγές, ιδιαίτερα μεταξύ των μεσαίων και κατώτερων οικονομικά στρωμάτων. Η άλλη αιτία είναι αναμφίβολα το μεταναστευτικό. Η αθρόα εισροή μεταναστών, κυρίως από μη χριστιανικές περιοχές, έχει αναστατώσει τις ζωές πολλών χωρών, και η πίεση, που υφίστανται από τους νεοεισερχόμενους πάλι οι πλέον αδύναμοι, δημιουργεί αντιδράσεις. Ιδίως, η αδυναμία των μεταναστών, κυρίως των φανατικών μουσουλμάνων, να προσαρμοστούν στις δυτικές αξίες, σε συνθήκες πλήρους ελευθερίας όπως αυτές που υπάρχουν στην Ευρώπη, κάνει πολλούς να αντιδρούν βλέποντας να πλησιάζει ένα μέλλον δυστοπικό. Πολλά κυβερνητικά κόμματα, ανάμεσά τους και κεντροδεξιά, δεν προσέγγισαν το ζήτημα με την απαιτούμενη υπευθυνότητα, και σε αυτές τις ρωγμές βρήκαν την ευκαιρία να αναδειχθούν ακροδεξιοί σχηματισμοί. Αν και πρέπει να μην βάζουμε σε ένα τσουβάλι όλα τα αυτά τα κόμματα – να χαρακτηρίζουμε δηλαδή ως ακροδεξιά και το κόμμα π.χ. της πρωθυπουργού Μελόνι στην Ιταλία, όπως την Χρυσή Αυγή, εδώ, που είναι μια εγκληματική νεοναζιστική οργάνωση.
Η μετατροπή της Αγίας της Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη σε τζαμί αποτελεί ένα τεράστιο πλήγμα για τον Ορθόδοξο κόσμο. Όμως παρά τη διεθνή κατακραυγή, δεν άλλαξε το καθεστώς του Παγκόσμιου Πολιτιστικού μνημείου. Μήπως τελικά οι διεθνείς οργανισμοί έχουν χάσει την ισχύ τους; Αν δεν μπορούν να επιβληθούν οι κανονισμοί ή τουλάχιστον να υπάρχουν κυρώσεις, τότε τι μπορεί να αποτρέψει την μετατροπή και άλλων ορθόδοξων ναών σε τζαμιά;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανοχή που δείχνεται προς την Τουρκία για την αυθαίρετη απόφασή της να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί, ενώ λειτουργούσε ως μουσείο από τα χρόνια της ηγεσίας του Ατατούρκ, είναι μια ήττα για τη διεθνή νομιμότητα. Δείχνει σε κάθε έναν που θέλει να “βιάσει” την παγκόσμια πολιτισμική κληρονομιά, καθώς η Αγία Σοφία ανήκει σε αυτά τα μνημεία της ΟΥΝΕΣΚΟ, ότι μπορεί να το κάνει χωρίς επιπτώσεις. Προφανώς, εδώ υπεισέρχονται τα πολιτικά συμφέροντα. Και όμως, είναι οι ίδιοι οι Τούρκοι επιστήμονες που φωνάζουν πως αν συνεχιστεί αυτή η αθρόα εισροή πιστών μουσουλμάνων στον ναό αυτό του 6ου αιώνα, οι ζημιές θα είναι ανεπανόρθωτες. Προφανώς, απαιτείται μεγαλύτερη πίεση, ώστε αυτή η απόφαση να αλλάξει. Ως ΔΣΟ αμέσως μετά την απόφαση της Άγκυρας το 2020, αναλάβαμε την πρωτοβουλία ενημέρωσης και αφύπνισης της διεθνούς κοινής γνώμης, γιατί πιστεύουμε ότι το άδικο και το ψευδές δεν πρέπει να επιβληθούν στο αληθές και το δίκαιο.
Σε τι επίπεδο βρίσκεται η εκστρατεία για την αφύπνιση της διεθνούς κοινής γνώμης σχετικά με την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί; Τι άλλο μπορεί να γίνει;
Ως ΔΣΟ εκδώσαμε έναν περικαλλή Τόμο, σε συνεργασία με το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, με τίτλο «ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ: Οι ναοί της του Θεού Σοφίας ανά τον κόσμο». Για την δημιουργία του εργάστηκαν πολλοί επιστήμονες από διάφορες χώρες. Στις σελίδες του βιβλίου, που έχει βραβευθεί από την Ακαδημία Αθηνών, παρουσιάζονται 37 Ναοί που είναι αφιερωμένοι στην Αγία Σοφία και είναι κτισμένοι από την Σκωτία μέχρι την Κίνα. Μέχρι σήμερα ο Τόμος έχει μεταφραστεί σε 15 γλώσσες και έχουμε κάνει παρουσιάσεις σε δεκάδες πρωτεύουσες και μεγάλες πόλεις στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, με μεγάλη επιτυχία. Επίσης, τον έχουμε επιδώσει σε πολλούς πολιτικούς και εκκλησιαστικούς παράγοντες. Μπορώ να πω ότι είμαστε οι μόνοι που συνεχίζουν να κάνουν “θόρυβο” για το ζήτημα. Είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψουμε την προσπάθειά μας, ελπίζοντας ότι σε αυτήν την διαδικασία θα αυξάνονται και οι συναντιλήπτορες.
Όταν η παραδοσιακή διπλωματία αποτυγχάνει στο να επικρατήσει η ειρήνη, μπορεί η θρησκευτική διπλωματία να οδηγήσει στην καταλλαγή, και στην ειρήνη;
Θεωρώ ότι η λεγόμενη θρησκευτική διπλωματία μπορεί να ενισχύσει και να συμπληρώσει την κρατική διπλωματία. Γιατί εκτός από τα συμφέροντα, στρατιωτικά ή οικονομικά, υπάρχουν και οι πνευματικοί δεσμοί, που έχουν διάρκεια πολύ μεγαλύτερη από τις κρατικές διπλωματικές σχέσεις. Και αυτό το πεδίο οφείλει κάποιος να το αξιοποιήσει για να ενισχύσει τη συνεργασία και την αλληλοκατανόηση, αλλά και να απομειώσει τις εντάσεις και τις συγκρούσεις όπου συμβαίνουν. Αυτό το γνωρίζουμε και το εφαρμόζουμε στην ΔΣΟ, με ιστορία 31 ετών, που περιλαμβάνει στους κόλπους της κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους από 25 κράτη και τρεις ηπείρους. Με διαρκείς κοινές δράσεις προωθούμε τις χριστιανικές αρχές της καταλλαγής και της ειρήνης, σε χώρους με βαρύ παρελθόν και δύσκολο παρόν, όπως είναι τα Βαλκάνια, η Μέση Ανατολή, η Υπερκαυκασία. Ασφαλώς, οι περισσότερες δράσεις αφορούν στους Ορθοδόξους και προχαλκηδόνιους, που θεωρούν άλλωστε τους εαυτούς τους απογόνους του Βυζαντίου. Αλλά στενές σχέσεις έχουμε και με τον καθολικό κόσμο, όπως και με άλλες χριστιανικές ομολογίες, όπου από κοινού αναδεικνύουμε τις κοινές μας χριστιανικές αξίες και αρχές. Προγραμματίζουμε, μάλιστα, για την άνοιξη του επόμενου έτους σειρά εκδηλώσεων με αφορμή τα 1.700 χρόνια από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο της Νικαίας, και ήδη έχουμε συναντήσει για τον λόγο αυτόν τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τον πάπα Φραγκίσκο. Από τις επαφές μας, όμως, δεν λείπει και ο ισλαμικός κόσμος, καθώς πρόσφατα υπογράψαμε μνημόνιο συνεργασίας με την Παγκόσμια Μουσουλμανική Λίγκα. Ασφαλώς, η συγκυρία είναι δύσκολη, με δύο πολέμους στην ευρύτερη γειτονιά μας, και τους αναθεωρητισμούς που αναδύονται απειλητικοί. Ως εκ τούτου, οι προκλήσεις είναι ακόμη μεγαλύτερες, αλλά με επιμονή και υπομονή ευελπιστούμε ότι θα ανταποκριθούμε σε αυτές.