Ο Τραμπ, ο Νετανιάχου και ο Μητσοτάκης – Του Ν. Στραβελάκη
–Τι σημαίνει η ελληνική σιωπή απέναντι στη νέα γενοκτονία που σχεδιάζεται στη Γάζα;
Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ,
Οικονομολόγου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Είναι σίγουρα ενδεικτικό το ότι ο πρώτος ξένος αξιωματούχος που συνάντησε ο Τραμπ μετά την ανάληψη των προεδρικών του καθηκόντων ήταν ο Νετανιάχου. Ακόμη πιο ενδεικτικό είναι το ότι η συνάντηση έγινε εν μέσω επιβολής δασμών στην Κίνα από τις ΗΠΑ αλλά και στις ΗΠΑ από την Κίνα, σε αντίποινα, καθώς και αναταραχής στα διεθνή χρηματιστήρια.
Το πιο εξοργιστικό, όμως, είναι το ότι ΗΠΑ και Ισραήλ συμφώνησαν στον εκτοπισμό 2 εκατομμυρίων Παλαιστινίων από τη Λωρίδα της Γάζας και στη μετατροπή της περιοχής σε resort, υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ. Μάλιστα, τα διεθνή πρακτορεία μεταδίδουν ότι πίσω από το όλο project βρίσκεται ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ.
Κοντολογίς, η συνάντηση έκανε σαφές ότι η ανακωχή στη Μέση Ανατολή δεν είναι παρά ένα διάλειμμα, με έναν νέο κύκλο αίματος να επίκειται για τον πολύπαθο παλαιστινιακό λαό. Η οργή στη διεθνή κοινότητα ήταν τόσο μεγάλη, που σε διάστημα λίγων ωρών οι πιο διαφορετικές ως προς την πολιτική τους χώρες εξέδωσαν ανακοινωθέντα εκφράζοντας τη διαφωνία τους. Συγκεκριμένα, η Βρετανία, η Κίνα, η Γερμανία, η Ρωσία, η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Αυστραλία εξέφρασαν την αντίθεσή τους προς τα αμερικανικά σχέδια και την υποστήριξή τους στη λύση δύο κρατών.
Ιδιαίτερα οξεία ήταν η αντίδραση αραβικών χωρών που μέχρι πρότινος ήταν σύμμαχοι των ΗΠΑ. Η Σαουδική Αραβία, σε ιδιαίτερα έντονο ύφος, ξεκαθάρισε ότι η ίδρυση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους είναι σταθερή και αδιαπραγμάτευτη θέση της. Ενώ υπήρξαν και ηπιότερες σε τόνο διαφωνίες από άλλες χώρες, όπως η Αίγυπτος και η Τουρκία.
Στην ευαίσθητη γειτονιά μας οι μόνες χώρες που τήρησαν σιγήν ιχθύος απέναντι στα γεγονότα ήταν η Ελλάδα και η Κύπρος. Το τραγικό είναι ότι αυτό πλασάρεται ως διπλωματικός ελιγμός, που σκοπό έχει την ενίσχυση της γεωστρατηγικής θέσης της Ελλάδας. Συγκεκριμένα, θεωρείται ότι η δημιουργία αντιπυραυλικού θόλου στο Αιγαίο με τη συνεργασία του Ισραήλ θα αναβαθμίσει τις σχέσεις των δύο χωρών και θα βοηθήσει, με τη διαμεσολάβηση του Ισραήλ, να προσεγγίσει η ελληνική κυβέρνηση της ΝΔ την προεδρία Τραμπ. Ο κ. Μητσοτάκης, μάλιστα, θεωρεί ότι θα χρηματοδοτήσει αυτές τις στρατιωτικές δαπάνες από τα αδιάθετα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Αυτό ήταν, άλλωστε, και το νόημα των δηλώσεών του από τις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα.
Αυτό που δεν καταλαβαίνει η ελληνική κυβέρνηση είναι ότι ο Τραμπ πολιτεύεται εντελώς διαφορετικά. Το να κάνει η Ελλάδα το καλό παιδί στον Τραμπ και στον Νετανιάχου δεν θα βοηθήσει καθόλου τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Μπορεί το πρόγραμμα του Τραμπ να προκρίνει τα αντιπυραυλικά συστήματα (βλ. Politico 5/2/2025), αλλά αυτό αφορά τις ΗΠΑ και όχι την Ελλάδα ή κάποια άλλη χώρα. Στην περιοχή μας, αυτό που τον ενδιαφέρει είναι να αγοράσει τη Γάζα και να βάλει στο χέρι τα πετρέλαια της Μοσούλης μέσω Τουρκίας. Με άλλα λόγια, το μόνο που θα επιτύχει ο κ. Μητσοτάκης κάνοντας το καλό παιδί σε Τραμπ και Νετανιάχου θα είναι να χαλάσει ό,τι έχει απομείνει από τις σχέσεις της Ελλάδας με τον Αραβικό Κόσμο αλλά και με τους Ευρωπαίους. Οι τελευταίοι ίσως και να χρηματοδοτούσαν την αντιπυραυλική ασπίδα για την προστασία των ΑΟΖ του Αιγαίου που φιλοδοξούν να εκμεταλλευτούν οι δικές τους πολυεθνικές.
Το χειρότερο σε αυτή την ιστορία, βέβαια, ξεπερνά τα πλαίσια της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Αφορά τον συνολικό τρόπο με τον οποίο πρόκειται να ασκήσει την εξωτερική της πολιτική η διαχείριση Τραμπ.
Από τις ανακοινώσεις για τη Διώρυγα του Παναμά, τη Γροιλανδία, τον Καναδά, το Μεξικό και τώρα τη Γάζα είναι προφανές ότι ο νέος αμερικανός Πρόεδρος προκρίνει πολιτικές επέκτασης του «Ζωτικού Χώρου» των ΗΠΑ. Είναι μια αντιμετώπιση της εξωτερικής πολιτικής που θυμίζει έντονα τις πολιτικές του «Lebensraum» («Ζωτικού Χώρου») που ευαγγελιζόταν ο Χίτλερ. Αυτό σημαίνει ότι μπαίνουμε σε μια πολύ επικίνδυνη περίοδο, που δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με πολιτικές ελαφρότητας, όπως αυτές που μηχανεύεται ο κ. Μητσοτάκης.
ΤΟ ΠΑΡΟΝ