Σε επιφυλακή ο ΕΟΔΥ για τον ανθρώπινο μεταπνευμοϊό (HMPV)

ΔΕΝ ΣYΝΤΡΕΧΕΙ ΛΟΓΟΣ ΑΝΗΣYΧΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΘYΣΜΟ

–Ποια είναι τα συμπτώματα, ποιοι κινδυνεύουν από επιπλοκές, πώς μεταδίδεται

Του
ΑΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗ

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, υπάρχουν πληροφορίες για αύξηση των αναπνευστικών λοιμώξεων στην Κίνα. Σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), τα επίπεδα των οξέων αναπνευστικών λοιμώξεων, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπινου μεταπνευμοϊού (HMPV), στην Κίνα βρίσκονται, με βάση τα δεδομένα των προηγούμενων ετών, εντός των αναμενόμενων ορίων για την εποχή και δεν έχουν αναφερθεί ασυνήθιστες εξάρσεις ή συρροές.

Προς το παρόν, σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, ο ιός της γρίπης τύπου Α παραμένει στην Κίνα το πιο συχνό παθογόνο που ανιχνεύεται σε άτομα με συμπτώματα αναπνευστικών λοιμώξεων. Επιπλέον, δεν έχουν ενεργοποιηθεί έκτακτα μέτρα αντιμετώπισης των αναπνευστικών λοιμώξεων.

Στη χώρα μας έχουν επιβεβαιωθεί δύο θετικά δείγματα για ανθρώπινο μεταπνευμοϊό (μέσω της ειδικής μεθόδου ταχείας διάγνωσης FilmArray), με την τελική επιβεβαίωση να αναμένεται από το Εργαστήριο Μικροβιολογίας του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ (Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Γρίπης Βόρειας Ελλάδας).

Οι ασθενείς ανέφεραν επαφή με συγγενικό τους πρόσωπο που είχε ταξιδέψει πρόσφατα στην Κίνα. Τα αποτελέσματα της έως τώρα επιδημιολογικής διερεύνησης δεν συνηγορούν υπέρ της συσχέτισης των περιστατικών με τα κρούσματα που σημειώνονται στην Κίνα. Επιπλέον, βρίσκεται σε εξέλιξη ο πλήρης εργαστηριακός έλεγχος από το Κέντρο Αναφοράς, όπως προβλέπεται για όλους τους αναπνευστικούς ιούς.

Όπως αναφέρει ο ΕΟΔΥ, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο ανθρώπινος μεταπνευμοϊός (HMPV) δεν είναι ένας νέος ιός για τη χώρα μας και τα παραπάνω κρούσματα, ακόμα κι αν επιβεβαιωθούν, δεν θα αποτελούν τα «πρώτα κρούσματα» στη χώρα. Με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα μέχρι σήμερα, δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας για τον πληθυσμό.

Σύμφωνα με τα δεδομένα του ΕΟΔΥ, η κυκλοφορία του ιού ήταν υψηλή στην κοινότητα τον Φεβρουάριο του 2024, με κορύφωση στις αρχές Απριλίου, και μειώθηκε αισθητά από τα τέλη Ιουνίου του 2024. Την τρέχουσα περίοδο, η κυκλοφορία του ιού παραμένει πολύ χαμηλή.

Ο ΕΟΔΥ επιτηρεί συστηματικά τον HMPV, σε συνδυασμό και με άλλα παθογόνα του αναπνευστικού, σε ασθενείς που επισκέπτονται 15 νοσοκομεία ανά την επικράτεια, παραμένοντας σε εγρήγορση για την παρακολούθηση και την αντιμετώπιση της εποχικής έξαρσης των αναπνευστικών λοιμώξεων. Για την πρόληψη της μετάδοσης των αναπνευστικών λοιμώξεων, ο ΕΟΔΥ συστήνει:
• Χρήση μάσκας αν υπάρχουν συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού.
• Αποφυγή της επαφής με άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες (ηλικιωμένοι, άτομα με χρόνια νοσήματα, ανοσοκατεσταλμένοι) αν υπάρχουν συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού.
• Συχνό πλύσιμο των χεριών και αποφυγή της επαφής των χεριών με το πρόσωπο.

Η πρόληψη παραμένει το σημαντικότερο μέσο για τον περιορισμό της εξάπλωσης των αναπνευστικών λοιμώξεων. Τέλος, συστήνεται η αναζήτηση ιατρικής συμβουλής από άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες αν εμφανίσουν συμπτώματα.

Οι οδηγίες της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας
Στο μεταξύ, ενημερωτική ανακοίνωση σχετικά με τον ανθρώπινο μεταπνευμοϊό εξέδωσε και η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ), αναφέροντας χαρακτηριστικά τα εξής:

«Ο ανθρώπινος μεταπνευμοϊός (HMPV) δεν είναι καινούργιος ιός, είναι γνωστός από το 2001 (τότε έγινε η πρώτη περιγραφή του). Ούτε έχει άμεση σχέση με την Κίνα. “Είναι ένας ιός που συνήθως προκαλεί συμπτώματα παρόμοια με το κοινό κρυολόγημα. Περίπου 10% έως 12% των αναπνευστικών ασθενειών στα παιδιά προκαλούνται από τον HMPV. Συχνά προκαλεί λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, αλλά μερικές φορές μπορεί να προκαλέσει λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού, όπως πνευμονία, ή να επιδεινώσει προϋπάρχουσες καταστάσεις, όπως εξάρσεις άσθματος και ΧΑΠ”, εξηγεί η Αδαμαντία Λιαπίκου, πνευμονολόγος, MD, PHD, συντονίστρια διευθύντρια της 5ης Πνευμονολογικής Κλινικής ΓΝΝΘΑ “Η Σωτηρία”, υπεύθυνη της Ομάδας Εργασίας της ΕΠΕ για τις Λοιμώξεις του Αναπνευστικού Συστήματος. “Οι λοιμώξεις από HMPV είναι πιο συχνές τον χειμώνα. Τα ήπια περιστατικά ανθρώπινου μεταπνευμοϊού διαρκούν συνήθως μερικές ημέρες έως μία εβδομάδα”.

Για τα συμπτώματα του ανθρώπινου μεταπνευμοϊού η Βασιλική Γεωργακοπούλου, πνευμονολόγος – φυματιολόγος, επιμελήτρια Β’, Κλινική Παθολογικής Φυσιολογίας ΕΚΠΑ, υπεύθυνη της Ομάδας Εργασίας της ΕΠΕ για τις Λοιμώξεις του Αναπνευστικού Συστήματος, αναφέρει ότι περιλαμβάνουν: βήχα, πυρετό, καταρροή ή βουλωμένη μύτη, πονόλαιμο, συριγμό και σε μερικές περιπτώσεις δύσπνοια. “Ο HMPV μεταδίδεται με άμεση επαφή με κάποιον που τον έχει μέσω σταγονιδίων (π.χ., από βήχα) ή από το άγγιγμα πραγμάτων που έχουν μολυνθεί από τον ιό. Ο ανθρώπινος μεταπνευμοϊός είναι παρόμοιος με τον RSV (αναπνευστικός συγκυτιακός ιός). Ανήκει στο ίδιο γένος –ή επιστημονική ομάδα– με τον RSV και μπορεί να προκαλέσει παρόμοια συμπτώματα. Η ηλικία αιχμής για σοβαρή ασθένεια από HMPV είναι μεταξύ 6 και 12 μηνών.

Οι ομάδες υψηλού κινδύνου είναι: Άτομα ηλικίας <5 ετών (ιδιαιτέρως πρόωρα βρέφη) ή >65 ετών, άτομα με χαμηλή άμυνα (από καταστάσεις όπως HIV, καρκίνος ή αυτοάνοσες διαταραχές ή από φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα), ασθενείς με χρόνια υποκείμενα νοσήματα, με προεξάρχοντα το άσθμα και τη ΧΑΠ”.

Οι υπεύθυνες της Ομάδας Εργασίας για τις Λοιμώξεις του Αναπνευστικού Συστήματος αναφέρουν σχετικά με τις επιπλοκές ότι εμφανίζονται κυρίως σε άτομα υψηλού κινδύνου: βρογχιολίτιδα, βρογχίτιδα, πνευμονία είτε από τον ιό είτε από δευτερεύουσα λοίμωξη, εξάρσεις άσθματος ή ΧΑΠ. Στις παραπάνω περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία. Επιπλέον, δεν υπάρχουν διαγνωστικά τεστ τoυ τύπου self test στην κοινότητα. Η διάγνωση γίνεται κυρίως με τη χρήση του Film Array (δυνατότητα ταυτοποίησης πολλαπλών ιών μέσω επιχρίσματος από τον φάρυγγα ή τη ρινική κοιλότητα). Συνήθως χρησιμοποιείται σε δομές Τριτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας ως διαδικασία ταυτοποίησης λοιμώξεων σε εισαγωγή στο νοσοκομείο.

Αναφερόμενος στη θεραπευτική αντιμετώπιση του μεταπνευμοϊού, ο πρόεδρος της ΕΠΕ, καθηγητής Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ Στέλιος Λουκίδης επισημαίνει ότι δεν υπάρχει ειδική θεραπεία. Η αντιμετώπιση είναι συμπτωματική, με υγρά, αντιπυρετικά, ξεκούραση, αποσυμφορητικά του ρινικού βλεννογόνου. “Δεν χορηγούμε αντιβιοτικά, διότι τα αντιβιοτικά θεραπεύουν μόνο βακτήρια. Δεδομένου ότι ο HMPV είναι ιός, τα αντιβιοτικά δεν δρουν. Αντιβιοτικά χορηγούνται μόνο για τη θεραπεία τυχόν δευτερογενών λοιμώξεων”.

Η πρόληψη, επισημαίνει ο κ. Λουκίδης, αφορά την υγιεινή των χεριών, την κάλυψη της μύτης και του στόματος όταν φτερνίζεστε ή βήχετε. Σκεφτείτε να φοράτε μάσκα εάν είστε άρρωστοι και δεν μπορείτε να αποφύγετε να είστε κοντά σε άλλους. Αποφύγετε να αγγίζετε το πρόσωπο, τα μάτια, τη μύτη και το στόμα σας. Δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για τον μεταπνευμοϊό. “Τονίζουμε την επικοινωνία και την ενημέρωση του θεράποντος ιατρού και την εγρήγορση εν γένει όταν επιμένει ο υψηλός πυρετός, εμφανισθεί δυσκολία στην αναπνοή, επιδείνωση άλλων καταστάσεων υγείας που αφορούν συνοδά νοσήματα”.

Τέλος, ο πρόεδρος της ΕΠΕ αναφέρει ότι η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία παρακολουθεί στενά την επιδημιολογική έξαρση των λοιμώξεων και τονίζει ότι αυτή η έξαρση είναι γνωστή εδώ και τουλάχιστον 20 έτη τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. “Επικρατεί προς το παρόν η γρίπη τύπου Α, ενώ σε σχέση με το 2024 και την αντίστοιχη περίοδο υπάρχει μείωση των περιστατικών Covid κατά 50% – 60%”».

ΤΟ ΠΑΡΟΝ