Η Μελισσοκομία σε Κρίση – Οι Ευρωβουλευτές του ΠΑΣΟΚ ζητούν ριζικές λύσεις, η Κομισιόν απαντά αλλά δεν αρκεί

Οι Ευρωβουλευτές του ΠΑΣΟΚ, Γιάννης Μανιάτης, Σάκης Αρναούτογλου και Νίκος Παπανδρέου, ανέδειξαν με ερώτησή τους προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το επείγον ζήτημα της επιβίωσης του μελισσοκομικού κλάδου στην Ελλάδα, υπογραμμίζοντας τις πολλαπλές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι μελισσοκόμοι της χώρας μας.

Η μελισσοκομία, θεμελιώδης πυλώνας της ελληνικής γεωργίας και της προστασίας της βιοποικιλότητας, βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρούς κινδύνους λόγω της κλιματικής αλλαγής, των παρατεταμένων ξηρασιών, των πυρκαγιών και της αύξησης των παράνομων εισαγωγών νοθευμένου μελιού. Οι αθέμιτες πρακτικές της αγοράς και το αυξημένο κόστος παραγωγής έχουν οδηγήσει σε μείωση του αριθμού των μελισσοκόμων, θέτοντας σε κίνδυνο έναν από τους σημαντικότερους φυσικούς συμμάχους μας – τις μέλισσες.

Στην απάντησή της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνώρισε τη σημασία της μελισσοκομίας και τόνισε ότι:

• 60 εκατ. ευρώ ετησίως από τον προϋπολογισμό της ΕΕ διατίθενται μέσω της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής για τη στήριξη των μελισσοκόμων, με τουλάχιστον διπλάσια συγχρηματοδότηση από τα κράτη μέλη.
• Πρόσφατα εγκρίθηκαν έκτακτα μέτρα στήριξης των γεωργών (Οκτώβριος 2024), που περιλαμβάνουν δράσεις για την αντιμετώπιση των ακραίων κλιματικών φαινομένων.
• Θεσπίστηκαν αυστηρότεροι έλεγχοι και κανονισμοί για την πρόληψη της νοθείας στο μέλι και την προστασία των τοπικών παραγωγών, με την απαίτηση αυξημένης ιχνηλασιμότητας και αυθεντικότητας στις εισαγωγές.

Ωστόσο, η Επιτροπή δεν προβλέπει επί του παρόντος την καθιέρωση ενός ετήσιου επιδόματος επικονίασης ανά κυψέλη, παρά το γεγονός ότι αποτελεί μια πρόταση που θα προσέφερε ζωτική οικονομική ενίσχυση στους μελισσοκόμους.

Με αφορμή την απάντηση της Κομισιόν με δήλωσή τους οι Ευρωβουλευτές του ΠΑΣΟΚ καλούν την Ελληνική Κυβέρνηση να ασκήσει πίεση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την ενίσχυση των εθνικών προγραμμάτων στήριξης και την προώθηση νέων μέτρων όπως το ετήσιο επίδομα επικονίασης. Είναι απαραίτητο επισημαίνουν να διασφαλιστεί ότι ο μελισσοκομικός κλάδος θα παραμείνει βιώσιμος και ανταγωνιστικός, προστατεύοντας τόσο τη γεωργία όσο και τη φυσική κληρονομιά της Ελλάδας. Η μελισσοκομία στην Ελλάδα δεν είναι απλώς ένα επάγγελμα – είναι κομμάτι της εθνικής μας ταυτότητας και απαραίτητος παράγοντας για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και της επισιτιστικής ασφάλειας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε ένα πρώτο βήμα, αλλά δεν αρκεί. Είναι απαραίτητο να υπάρξει περαιτέρω ευρωπαϊκή και εθνική δράση πριν να είναι αργά. Χρειάζονται άμεσα πρόσθετα μέτρα, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να βγει μπροστά και να διεκδικήσει τις λύσεις που χρειάζονται οι μελισσοκόμοι μας για να συνεχίσουν να προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες στο οικοσύστημα και στην ελληνική οικονομία.

Ακολουθεί η ερώτηση των Ευρωβουλευτών του ΠΑΣΟΚ και η απάντηση της Κομισιόν:

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-002466/2024

προς την Επιτροπή

¶ρθρο 144 του Κανονισμού

Σάκης Αρναούτογλου (S&D), Γιάννης Μανιάτης (S&D), Νίκος Παπανδρέου (S&D)

Θέμα:         Έκτακτη στήριξη για τη μελισσοκομία – η επιβίωση των Ελλήνων μελισσοκόμων σε κίνδυνο

Η μελισσοκομία αποτελεί πυλώνα της αγροτικής οικονομίας και της βιοποικιλότητας στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Ωστόσο, ο κλάδος αυτός αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις που απειλούν άμεσα τη βιωσιμότητά του. Η κλιματική αλλαγή, οι παρατεταμένες ξηρασίες, οι αυξανόμενες θερμοκρασίες, οι πυρκαγιές και οι συνεχείς εισροές αφρικανικής σκόνης έχουν επηρεάσει σημαντικά τη διαθεσιμότητα γύρης και νέκταρος, δυσχεραίνοντας την επιβίωση των μελισσών.

Επιπλέον, η εισαγωγή νοθευμένου μελιού, οι αθέμιτες πρακτικές στην αγορά και η εκτόξευση του κόστους παραγωγής καθιστούν οικονομικά ασύμφορο το επάγγελμα του μελισσοκόμου, με αποτέλεσμα ολοένα και περισσότεροι παραγωγοί να εγκαταλείπουν τον κλάδο. Το πρόγραμμα ενίσχυσης που παρέχεται από την ΚΓΠ αποδεικνύεται ανεπαρκές για να καλύψει τις τρέχουσες ανάγκες.

Οι μελισσοκόμοι διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην προστασία της βιοποικιλότητας και της γεωργίας και αν δεν ληφθούν άμεσα και ουσιαστικά μέτρα, ο κλάδος θα βρεθεί σε αδιέξοδο.

Ερωτάται η Επιτροπή:

1. Ποια μέτρα προτίθεται να λάβει για την άμεση υποστήριξη των μελισσοκόμων που πλήττονται από τις δυσμενείς κλιματικές συνθήκες και τις ακραίες οικονομικές πιέσεις;
2. Πώς σκοπεύει να ενισχύσει τους ελέγχους για την καταπολέμηση της νοθείας και της παράνομης εισαγωγής μελιών χαμηλής ποιότητας που πλήττουν τη φήμη των τοπικών προϊόντων και οδηγούν τους παραγωγούς σε απόγνωση;
3. Θα ενισχυθούν οι πολιτικές της ΕΕ για την προώθηση μιας βιώσιμης μελισσοκομίας και την προστασία της βιοποικιλότητας, όπως, για παράδειγμα, μέσω της εισαγωγής ενός ετήσιου επιδόματος επικονίασης ανά κυψέλη;

Κατάθεση: 7.11.2024

EL

E-002466/2024

Απάντηση του κ. Hansen

εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

(7.1.2025)

Η Επιτροπή έχει δεσμευτεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο μελισσοκομικός τομέας μέσω της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) και διαφόρων πρωτοβουλιών πολιτικής για την προστασία των επικονιαστών και του περιβάλλοντός τους. Στο πλαίσιο των εθνικών στρατηγικών σχεδίων για την ΚΓΠ, οι μελισσοκόμοι μπορούν να επωφεληθούν από τη στήριξη της μελισσοκομίας με 60 εκατ. EUR ετησίως από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, ποσό που τουλάχιστον διπλασιάζεται με εθνική συγχρηματοδότηση για τη στήριξη επενδύσεων/δράσεων που αποβλέπουν στη βελτίωση της παραγωγής και της εμπορίας, την πρόληψη ζημιών λόγω αντίξοων καιρικών συνθηκών και την προώθηση πρακτικών προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Η ΚΓΠ στηρίζει επίσης την υιοθέτηση γεωργικών πρακτικών φιλικών προς τις μέλισσες, οι οποίες περιλαμβάνουν τη μείωση του κινδύνου από φυτοφάρμακα ή την αύξηση των ανθικών πόρων σε μη παραγωγικά χαρακτηριστικά τοπίου. Περαιτέρω έκτακτα μέτρα^[1] για τη στήριξη των γεωργών εγκρίθηκαν από την Επιτροπή τον Οκτώβριο του 2024.

Η Επιτροπή, όπως αναφέρεται στις απαντήσεις της στις γραπτές ερωτήσεις E-000209/2024^[2] και 000343/2024^[3], ενέκρινε μέτρα για την αντιμετώπιση της νόθευσης του μελιού σε επίπεδο ΕΕ. Στις απαιτήσεις της ΕΕ όσον αφορά τις εισαγωγές προστέθηκε η απαίτηση γνησιότητας για τις χώρες εξαγωγής[4] και πλέον επιτρέπεται η εισαγωγή μελιού μόνο από εγκαταστάσεις που περιλαμβάνονται στους σχετικούς καταλόγους^[5]. Το 2023 η Επιτροπή δρομολόγησε έργο που αποβλέπει στην εναρμόνιση των μεθόδων ανάλυσης για την καλύτερη ανίχνευση νοθευτικών ουσιών στο μέλι, ενώ η οδηγία (ΕΕ) 2024/1438[6] εισήγαγε την υποχρεωτική αναγραφή της καταγωγής για τα μείγματα μελιού και νέες διατάξεις σχετικά με την ιχνηλασιμότητα και τη γνησιότητα.

Η προώθηση μιας βιώσιμης μελισσοκομίας και η προστασία της βιοποικιλότητας αποτελούν βασικές προτεραιότητες για την Επιτροπή. Μολονότι επί του παρόντος δεν προβλέπεται η εισαγωγή ετήσιου επιδόματος επικονίασης, η Επιτροπή θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τα ενδιαφερόμενα μέρη και τα κράτη μέλη για την ανάπτυξη αποτελεσματικών στρατηγικών για τον τομέα.

[1] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/ip_24_5321

[2] https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/E-9-2024-000209-ASW_EN.html

[3] https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/E-9-2024-000343-ASW_EN.html

[4] http://data.europa.eu/eli/reg_impl/2020/2235/oj

[5] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=OJ:L_202302652

[6] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/ALL/?uri=CELEX:32024L1438

---