Η Τουρκία ετοιμάζει νέα τετελεσμένα, ενώ η Αθήνα περιμένει… νέα από τον Φιντάν!

Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ

Νέα δεδομένα και στα ελληνοτουρκικά δημιουργεί η εμπλοκή της Τουρκίας στη Συρία, που την καθιστά καθοδηγητή και επιβλέποντα των εξελίξεων, συνομιλητή των μεγάλων δυνάμεων, και της δίνει την ευκαιρία να υλοποιήσει εθνικούς στόχους δεκαετιών.

Στην Αθήνα, με έκπληξη, η οποία δεν μπόρεσε να ξυπνήσει την κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα από τον λήθαργο της προσέγγισης, έφτασαν τα πρώτα μηνύματα για την επιδίωξη της Τουρκίας, μόλις αποκατασταθούν οι συνθήκες, να προωθήσει μια συμφωνία για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών με τη νέα συριακή κυβέρνηση, στα πρότυπα του τουρκολιβυκού μνημονίου, μέσω της οποίας θα οικειοποιηθεί ένα τμήμα της κυπριακής ΑΟΖ στα ανατολικά του νησιού. Και η επίσκεψη Φιντάν στη Δαμασκό δεν θα πρέπει να θεωρείται… αθώα.

Ο τούρκος υπουργός Ενέργειας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ αναφέρθηκε στα σενάρια των προηγούμενων ημερών, λέγοντας ότι η Τουρκία θα υπογράψει συμφωνία ο­ριοθετήσεως με τη Συρία όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.

Η αποκάλυψη των τουρκικών προθέσεων ήρθε από τα ΜΜΕ και συ­γκεκριμένα από τον ναύαρχο εν αποστρατεία και θεμελιωτή του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» Τσιχάτ Γιαϊτσί, ο οποίος παρουσίασε με χάρτες το πώς πρέπει να γίνει αυτή η συμφωνία, ώστε να αποδώσει στην Τουρκία ένα τμήμα της κυπριακής ΑΟΖ και να ολοκληρώσει σε έναν μεγάλο βαθμό τον σχεδιασμό της «Γαλάζιας Πατρίδας» στο ανατολικό τμήμα της Ανατολικής Μεσογείου. Η αντίδραση της Αθήνας, και μέσω του πρωθυπουργού, ήταν ότι η Ελλάδα δεν θα αποδεχθεί κάτι τέτοιο, επαναλαμβάνοντας ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι άκυρο. Αθήνα και Λευκωσία φαίνεται ότι εναποθέτουν τις ελπίδες τους για να αποφευχθεί μια τέτοια εξέλιξη στην ΕΕ. Όμως οι Βρυξέλλες δεν έχουν ούτε τη δύναμη ούτε τα κατάλληλα κανάλια για να στείλουν το μήνυμα και να πείσουν τη νέα ηγεσία της Συρίας αλλά και την Άγκυρα ότι μια τέτοια κίνηση θα έχει επιπτώσεις και συνέπειες. Να υπενθυμίσουμε ότι όταν υπεγράφη το τουρκολιβυκό μνημόνιο, που αφορούσε μάλιστα την υφαρπαγή ελληνικής υ­φαλοκρηπίδας, ουδεμία συνέπεια υπέστη η Τουρκία. Πέραν μιας δήλωσης που αποδοκίμαζε το μνημόνιο, καμιά άλλη συνέπεια δεν επήλθε ού­τε φυσικά υπήρξαν κυρώσεις στην Τουρκία.

Όμως, αυτό που προκαλεί εντύπωση είναι πως, παρότι η κυβέρνηση αλλά και ο ΥΠΕΞ Γιώργος Γεραπετρίτης διαφημίζουν διαρκώς τη σημασία ύπαρξης διαύλων επικοινωνίας με την Τουρκία, ώστε να αποφεύγονται κρίσεις, η Αθήνα μέχρι στιγμής δεν έχει αποτολμήσει να ζητήσει εξηγήσεις από τον κ. Φιντάν ούτε να του διαμηνύσει ότι μια τέτοια πρωτοβουλία δεν θα υπονομεύσει απλώς τη διαδικασία διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών αλλά συγχρόνως θα υποχρεώσει την Αθήνα και τη Λευκωσία να θέσουν βέτο σε κάθε επόμενο βήμα των ευρωτουρκικών σχέσεων και ότι τα κονδύλια τα οποία έσπευσε με γενναιοδωρία να υποσχεθεί η κ. Φον ντερ Λάιεν στον Ταγίπ Ερντογάν θα μπλοκαριστούν λόγω της επιθετικής αυτής στάσης εναντίον ενός κράτους-μέλους. Η κυβέρνηση δεν φρό­ντισε, μάλιστα, να στραφεί και σε άλλους παράγοντες στην περιοχή, που μπορεί να έχουν επιρροή στην Ά­γκυρα και κυρίως στη νέα ηγεσία στη Δαμασκό, ώστε να σταλεί το μήνυμα και από άλλες πλευρές και να λειτουργήσει αποτρεπτικά.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη κινδυνεύει να υποστεί έναν δεύτερο αιφνιδιασμό, καθώς και το 2019, επί πολλούς μήνες, υπήρχαν πληροφορίες και δημοσιεύματα ότι η Τουρκία ψήνει συμφωνία οριοθέτησης με τη Λιβύη, που διαγράφει από τον χάρτη όλη την Κρήτη και τα άλλα νησιά στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο. Όμως, μεθυσμένη από τη νίκη της στις εκλογές του Ιουλίου, άφησε τον χρόνο να κυλήσει, χωρίς να υπάρξει η πρέπουσα κινητοποίηση, με αποτέλεσμα τον Νοέμβριο να πληροφορηθεί από τον τουρκικό Τύπο την υπογραφή της συμφωνίας, η οποία έ­κτοτε, αν και παράνομη, έχει επιφέρει δυσμενή τετελεσμένα για τα εθνικά συμφέροντα. Δεν θα πρέπει επίσης να παραβλεφθεί το γεγονός ότι ο ίδιος ο λιβανέζος πρωθυπουργός, τον οποίο επισκέφτηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δύο ημέρες αργότερα έσπευσε στην Άγκυρα, δηλώνοντας πλήρη υποταγή στον Ερντογάν, ο οποίος λίγο – πολύ δήλωσε ότι παίρνει υπό την προστασία του και τον Λίβανο και ότι θα προωθήσει την αποκατάσταση της ομαλότητας σε ολόκληρη την περιοχή.

Στα σχέδια και στους χάρτες που είχε κυκλοφορήσει στο παρελθόν ο κ. Γιαϊτσί περιλαμβάνονταν οριοθετήσεις της Τουρκίας όχι μόνο με τη Συρία αλλά και με τον Λίβανο, το Ισραήλ και την Παλαιστινιακή Αρχή. Πρόκειται για οριοθετήσεις οι οποίες διαγράφουν από τον χάρτη την Κύπρο και προωθούν ως τετελεσμένο την αποδοχή της αντίληψης που προωθεί η Τουρκία κυρίως έναντι της Ελλάδας, σύμφωνα με την οποία τα νησιά, όσο μεγάλα κι αν είναι, δεν έχουν δικαίωμα σε θαλάσσιες ζώνες αλλά μόνο σε χωρικά ύδατα. Αυτό που έχει κάνει, δηλαδή, και ανατολικά της Ρόδου, της Καρπάθου, της Κάσου και της Κρήτης (με το τουρκολιβυκό μνημόνιο) και θα της έδινε την απόλυτη λύση στο Αιγαίο, περιορίζοντας τις ελληνικές ζώνες στα χωρικά ύδατα των 6 ν.μ. γύρω από τα νησιά μας.

Η κυβέρνηση μπορεί να προσπαθεί να κρύψει το κεφάλι της στην άμμο, προκειμένου να αποφύγει τη δυσάρεστη πραγματικότητα και τις εξελίξεις που έρχονται, όμως αυτό οδηγεί απλώς στη διευκόλυνση της Τουρκίας για επιβολή τετελεσμένων και στη συνέχιση ενός ελληνοτουρκικού διαλόγου ο οποίος θα είναι απλώς ένα μέσο για νομιμοποίηση των δικών της παράνομων επιδιώξεων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Εξάλλου και στις συνομιλίες μεταξύ Γεραπετρίτη και Φιντάν, οι ο­ποίες ξεκίνησαν με υπεραισιόδοξα μηνύματα από ελληνικής πλευράς, φαίνεται ότι έχει καταρρεύσει το αφήγημα περί επίλυσης των μεγάλων θεμάτων και μεγάλου παραθύρου ευκαιρίας. Όμως, η Αθήνα πλέον έχει τη βαριά ευθύνη να κινηθεί άμεσα και αποτελεσματικά προκειμένου να εμποδιστεί ένα νέο τετελεσμένο στην Ανατολική Μεσόγειο, το οποίο μπορεί τώρα να αφορά την κυπριακή ΑΟΖ, όμως αφορά άμεσα και την Ελλάδα. Διότι δεν θα πρέπει να αμφιβάλλει κανείς για το ότι η κατοχύρωση αυτής της, πέραν του Δικαίου της Θάλασσας, μεθόδου για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών κάποια στιγμή θα ανοίξει και την όρεξη των Αιγυπτίων, οι ο­ποίοι μπορεί να υποκύψουν στον πειρασμό και να αποδεχθούν τις προτάσεις που εδώ και μία δεκαετία κάνει η Τουρκία για διαμοιρασμό όλης της ελληνικής και κυπριακής υφαλοκρηπίδας στην Α­νατολική Μεσόγειο.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ