Γ. Νούλας στο “Π”: Οι δηλώσεις Τραμπ για την Τουρκία και τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα

Του
ΓΙΩΡΓΟΥ ΝΟΥΛΑ
Δικηγόρου, Επίτιμου Προέδρου
του Κινήματος Δανειοληπτών «Υπέρβαση»

Οι δηλώσεις Τραμπ για τη Συρία και τον ρόλο της Τουρκίας επιβεβαιώνουν για πολλοστή φορά και με τρόπο εμφατικό ότι οι διεθνείς σχέσεις είναι ένα πολύπλοκο παζλ καταστάσεων, γεωπολιτικών δεδομένων, οικονομικών και πολλών άλλων παραγόντων (θρησκευτικών, εμπορικών και ιστορικών), που αλλοιώνουν επηρεάζουν, μεταβάλλουν και εναλλάσσουν προτεραιότητες στην άσκηση της διπλωματίας και της εξωτερικής πολιτικής.

Η αποκλεισθείσα από τη συμπαραγωγή των F-35 Τουρκία και καταγγελθείσα πολλάκις για τον προκλητικό τρόπο με τον οποίο βοηθάει τρομοκρατικές οργανώσεις, ενώ ταυτόχρονα συμμαχεί με τη Ρωσία για την προμήθεια των S-400, παρά το γεγονός ότι είναι μέλος ΝΑΤΟ και υπό ένταξη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μεταλλάσσεται (σε μια νύχτα) σε μεγάλη περιφερειακή δύναμη, η οποία κρατάει τα κλειδιά των εξελίξεων στη Συρία, όπως παρατηρεί ο Τραμπ.

Για τους αφελείς, η Τουρκία προσλαμβάνει ρόλο πρωταγωνιστικό στις εξελίξεις στην περιοχή.

Για τους πιο μετριοπαθείς, η ανάγνωση των δηλώσεων Τραμπ είναι αντικείμενο πολλών αναλύσεων, προσεγγίσεων και συμπερασμάτων, τα βασικότερα εκ των οποίων συνοψίζουμε παρακάτω.

Η Ρωσία προέβη, είτε το ήθελε είτε όχι, σε μια σαφή υποχώρηση των στρατηγικής σημασίας στρατιωτικών και πολιτικών θέσεών της στη Συρία, χωρίς, όμως, να αρνείται την παρουσία της στην περιοχή ούτε να την πιστοποιεί με τρόπο οριστικό.

Η επιγενόμενη ειρήνευση στην Ουκρανία με πρωτοβουλία του Τραμπ θα ελαφρύνει τις στρατιωτικές υποχρεώσεις της Ρωσίας, ώστε να έχει τη δυνατότητα εκ νέου ενδυνάμωσης της παρουσίας της στη Συρία.

Η Ρωσία δεν θα αφήσει τη Συρία στο έλεος ούτε της Τουρκίας, ούτε του Ισραήλ, ούτε των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.

Από την άλλη, οι ΗΠΑ δεν θα αφήσουν την Τουρκία να αναλάβει τον ρόλο του τροχονόμου στην περιοχή.

Είναι δεδομένο ότι με τις δηλώσεις του ο Τραμπ αφενός επιχειρεί να υποβαθμίσει εσκεμμένα τον ρόλο των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στην περιοχή, με κορυφαίο το Ισραήλ, και να χαϊδέψει, πιθανώς, ένα πρόβατο που μπορεί να είναι λύκος, όμως σίγουρα οδηγείται σε σφαγή, και φυσικά αναφερόμαστε στην Τουρκία.

Η δημιουργία κουρδικού κράτους σε εδάφη που ελέγχονται από τις κρατικές οντότητες της Συρίας, της Τουρκίας και του Ιράκ θα πληγώσει με τρόπο μη προβλέψιμο την Τουρκία.

Αν σε όλα αυτά προστεθούν οι αναβαθμισμένες σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κύπρου αλλά και μεταξύ Ελλάδος, Ισραήλ και ΗΠΑ, καθώς και οι συμφωνίες Ελλάδος – Ιταλίας, Ελλάδος – Αιγύπτου, Ελλάδος – Ισραήλ, Ελλάδος – Κύπρου και Ελλάδος – Αλβανίας για χωροθέτηση θαλασσίων ζωνών στην περιοχή, τότε εύκολα συνειδητοποιεί κάποιος αφενός τα νέα νομικά, πολιτικά και γεωπολιτικά δεδομένα που διαμορφώνονται στην περιοχή και αφετέρου την αναβαθμισμένη παρουσία της ελληνικής διπλωματίας, κυρίως μετά το 2019 και μέχρι σήμερα.

Είναι τετριμμένο και πολυδιατυπωμένο, πρωτίστως, όμως, είναι απολύτως αληθές, και το επισημαίνουμε και πάλι: Στη διπλωματία δεν υπάρχουν μόνιμες φιλίες αλλά μόνιμα συμφέροντα, και ο Τραμπ, με τρόπο ευφυή και ευρηματικό, τα εξυπηρετεί για λογαριασμό της χώρας του.

Η ελληνική εξωτερική πολιτική δεν πρέπει να πανηγυρίζει αλλά να αγρυπνεί να ελίσσεται και να εξελίσσεται, εξυπηρετώντας με τον τρόπο αυτό τους εθνικούς στόχους.

Είναι σίγουρο ότι το γεωπολιτικό τοπίο την περίοδο αυτή μεταβάλλεται τάχιστα και οι έξυπνοι, μεθοδικοί, υπομονετικοί, έμπειροι και οραματιστές ηγέτες έχουν προβλέψει τις εξελίξεις, τοποθετούμενοι στη διεθνή σκακιέρα με τρόπο αποτελεσματικό και συμφέρων.

Μακάρι στην κατηγορία αυτή να συνεχίσει να είναι και η ελληνική εξωτερική πολιτική. Αν είναι, θα έχουμε σημαντικές διπλωματικές και εθνικές επιτυχίες. Αν δεν είναι, υπάρχει ορατός ο κίνδυνος απώλειας εθνικής κυριαρχίας σε έδαφος, θάλασσα και αέρα.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ