Πρωταθλητές οι δήμοι στις απευθείας αναθέσεις
– 53.913 συμβάσεις, ύψους 646 εκατ. ευρώ, υπεγράφησαν το εννιάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου
Σε… αγαπημένο σπορ των ΟΤΑ φαίνεται ότι έχει εξελιχθεί η ιστορία με τις απευθείας συμβάσεις που συνάπτουν με εργολάβους για την υλοποίηση έργων ή για την παροχή υπηρεσιών. Και αυτό παρόλο που πέρσι το Ελεγκτικό Συνέδριο είχε επισημάνει ότι θα πρέπει να αποφεύγονται παρόμοιες διαδικασίες, επειδή διαπιστώνονταν χαριστικές προθέσεις, φωτογραφικές διατάξεις και… σπάσιμο έργων, για να φτάσουν οι εργολαβίες στο όριο που να μην απαιτείται διαγωνιστική διαδικασία και να ανοίγει ο δρόμος για την απευθείας ανάθεση.
Αυτό δείχνει ότι οι περισσότεροι ΟΤΑ, μέσω των εργολάβων, κάνουν τα… ρουσφέτια τους, εξοφλούν προεκλογικά γραμμάτια, τακτοποιούν εκκρεμότητες και κάνουν και τη δουλειά τους. Με έναν… σμπάρο πολλά τρυγόνια, και όχι μόνο δύο που λέει η παροιμία.
Γιατί, όμως, οι ΟΤΑ προτιμούν αυτήν τη διαδικασία και αποφεύγουν τους διαγωνισμούς; Μήπως για να παίρνουν τα έργα, μέσω εργολάβων πάντα, συγκεκριμένες εταιρείες;
Ή για να φαίνεται ένα έργο και να γίνονται κι άλλα στο παρασκήνιο, χωρίς… ενοχλητικές ερωτήσεις και ενδεχομένως ελέγχους;
Άλλωστε, οι ΟΤΑ πάντα είχαν θέματα με τις αναθέσεις. Πάντα ψάχνονταν για να ξεπεράσουν τον… σκόπελο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, γι’ αυτό και έβρισκαν κατά καιρούς διάφορους τρόπους, όπως τη δημιουργία δημοτικών επιχειρήσεων, την ίδρυση ανωνύμων εταιρειών υπό την αιγίδα τους κ.λπ.
Διαφορετικά, οι δήμοι δεν θα μπορούσαν να λειτουργήσουν, να αποδώσουν, να κάνουν οτιδήποτε. Γιατί, δυστυχώς, οι περισσότεροι δήμαρχοι θεωρούν ότι διαθέτοντας το χρήμα των δημοτών για έργα ή προμήθειες κάνουν… χάρη στους εργολάβους ή στους προμηθευτές, οπότε περιμένουν… αντίδωρο.
Αυτή η στρεβλή νοοτροπία, που είναι ο ορισμός της κακοδιαχείρισης και της διαπλοκής, διογκώνει τη… φούσκα των απευθείας αναθέσεων που τείνουν να γίνουν… πληγή για τον δημόσιο τομέα στη χώρα μας.
Σύμφωνα με στοιχεία του Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Δημοσίων Συμβάσεων, το γνωστό ΚΗΜΔΗΣ, το εννιάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου οι ΟΤΑ προχώρησαν σε 53.913 συμβάσεις αξίας 646 εκατ. ευρώ με απευθείας ανάθεση. Αυτές υπογράφηκαν από 973 αναθέτουσες αρχές και οι ανάδοχοι ανήλθαν σε 24.782. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Κεντρική Διοίκηση με 15.971 απευθείας αναθέσεις αξίας 438,7 εκατ. ευρώ. Οι συμβάσεις προήλθαν από 260 αναθέτουσες αρχές και αποδέκτες ήταν 7.119 ανάδοχοι.
Στην τρίτη θέση βρίσκονται οι Φορείς Υγείας με 40.685 συμβάσεις απευθείας ανάθεσης, αξίας 383 εκατ. ευρώ, οι οποίες υπογράφηκαν από 149 αναθέτουσες αρχές και δόθηκαν σε 3.375 αναδόχους.
Στην τελευταία θέση, παρά τον δικαιολογημένα πολύ μεγάλο θόρυβο που προκάλεσε η υπόθεση του λογότυπου του Μετρό Θεσσαλονίκης, βρίσκονται οι Λοιποί Φορείς με 17.331 συμβάσεις αξίας 331,3 εκατ. ευρώ, οι οποίες εγκρίθηκαν από 409 αναθέτουσες αρχές και τις έλαβαν 9.074 ανάδοχοι. Αγοράζουμε υπηρεσίες. Πώς κατανέμονται όμως ο συνολικές δαπάνες για τις δημόσιες συμβάσεις των 12 και πλέον δισ. ευρώ; Τα περισσότερα δίνονται για την αγορά υπηρεσιών.
Ένα άλλο στοιχείο που δεν θα πρέπει να παραγνωρίσουμε είναι το ότι η πλειοψηφία των συμβάσεων δεν είναι για την εκτέλεση έργων αλλά για αγορά υπηρεσιών. Ενδεικτικό και αυτό της προσπάθειας –ή της… πρεμούρας– να εξευρεθούν τρόποι διάθεσης χρημάτων. Κάτι σημαίνει αυτό…
Συνολικά, κατά το εννιάμηνο που προαναφέραμε, σύμφωνα με το ΚΗΜΔΗΣ, έγιναν 127.703 δημόσιες συμβάσεις, εκ των οποίων οι 127.793 έγιναν με απευθείας ανάθεση. Δηλαδή, όπως επισημαίνει η «Ναυτεμπορική», που ασχολήθηκε επισταμένως με το θέμα αυτό, οι τρεις στις τέσσερις συμβάσεις που συνάπτει το Δημόσιο γίνονται με την εν λόγω διαδικασία.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των συμβάσεων με απευθείας ανάθεση κινείται συνεχώς ανοδικά, φτάνοντας να αντιστοιχούν στο 75% του συνόλου, ποσοστό αυξημένο κατά περίπου 10% σε σχέση με τρία χρόνια πριν, αλλά και σε σχέση με το εξάμηνο του τρέχοντος έτους (74%).
Σε ό,τι αφορά το ποσό που διατέθηκε για τις συμβάσεις με απευθείας ανάθεση, αυτό ανέρχεται σε 1,8 δισ. ευρώ και είναι αυξημένο κατά 600 εκατ. ευρώ (50%) σε σχέση με το συνολικό ποσό των απευθείας αναθέσεων του πρώτου εξαμήνου του 2024 (80.361 συμβάσεις).
Επισημαίνεται ότι το ποσό που διατέθηκε για το σύνολο των δημοσίων συμβάσεων του εννιαμήνου Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου ανήλθε στα 12,035 δισ. ευρώ. Στις απευθείας αναθέσεις ενεπλάκησαν 1.791 αναθέτουσες αρχές, που σημαίνει ότι κατά μέσο όρο κάθε αρχή υπέγραψε το εννιάμηνο 71 συμβάσεις με απευθείας ανάθεση.
Αν διαιρέσουμε το συνολικό ποσό ύψους 1,8 δισ. ευρώ με τον αριθμό των απευθείας αναθέσεων, προκύπτει ότι η αξία για κάθε σύμβαση κινείται λίγο πάνω από τα 14.000 ευρώ.
ΤΟ ΠΑΡΟΝ