Γρ. Κωνσταντέλλος στο “Π”: Ισχυρή, ενωμένη και μαχητική η τοπική αυτοδιοίκηση

Του
ΓΡΗΓΟΡΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΟΥ
Αντιπροέδρου Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ),
Δημάρχου Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης

Ολοκληρώνεται σε λίγες ημέρες το 2024, το πρώτο έτος της τρέχουσας δημαρχιακής περιόδου και μια χρονιά κατά την οποία το σύνολο της τοπικής αυτοδιοίκησης είχε να αντιμετωπίσει μια μεγάλη πρόκληση, να αντεπεξέλθει σε μια πρωτοφανή οικονομική στενότητα, η οποία προκλήθηκε από σειρά παραγόντων.

Στην οικονομική δυσκολία, που έθεσε σε κίνδυνο τη λειτουργία ακόμα και των οικονομικά υγιών δήμων, συντέλεσε ο συνδυασμός τριών βασικών παραγόντων. Κατ’ αρχάς, το νέο έτος βρήκε τους δήμους με αυξημένο κατά 13% κόστος εργασίας, καθώς οι δημοτικοί υπάλληλοι, δικαίως, πήραν μετά από πολλά χρόνια αύξηση, χωρίς όμως το αυξημένο κόστος εργασίας να καλύπτεται εξ ολοκλήρου από τους κεντρικούς αυτοτελείς πόρους που δίνονται από το κράτος για να καλύψουν οι δήμοι τα λειτουργικά τους έξοδα. Παράλληλα, τα δημοτικά ταμεία κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν, χωρίς καμία έκτακτη κρατική επιχορήγηση, το απαγορευτικό κόστος ενέργειας, το οποίο παραμένει στα επίπεδα στα οποία εκτινάχθηκε μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Τέλος, στο οριακό οικονομικό περιβάλλον προστέθηκε από το υπουργείο Περιβάλλοντος και το άδικο τέλος ταφής απορριμμάτων – ένα οριζόντιο, ουσιαστικά, πρόστιμο που καλούνται να πληρώσουν οι δήμοι (και κατ’ επέκταση οι πολίτες) για την πολυετή ολιγωρία των κυβερνήσεων, των περιφερειών και, λιγότερο απ’ όλους, των δήμων.

Παρότι στην αρχή της χρονιάς οι προβλέψεις ήταν δυσοίωνες, η τοπική αυτοδιοίκηση της χώρας για μία ακόμη φορά στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων. Οι περισσότεροι δήμοι της χώρας κατάφεραν –για φέτος– να απορροφήσουν τα αυξημένα κόστη με μηδενική έως ελάχιστη επιβάρυνση των δημοτών (μέσω αύξησης των δημοτικών τελών) και συνέχισαν την απρόσκοπτη λειτουργία τους, με την ταυτόχρονη παραγωγή ενός στοιχειώδους έργου. Το επίτευγμα αυτό αποτελεί έναν μικρό άθλο για όλους τους δήμους της χώρας, αλλά μεγεθύνεται στους δήμους που άλλαξαν διοίκηση και το δύσκολο 2024 ήταν το πρώτο έτος της θητείας μιας νεοεκλεγμένης δημοτικής αρχής.

Τα οικονομικά θέματα των δήμων, μαζί με το θολό τοπίο των αρμοδιοτήτων, την πολυνομία, την υποστελέχωση και την καταστατική θέση των αιρετών, ήταν τα κύρια θέματα που απασχόλησαν το Τακτικό Συνέδριο της ΚΕΔΕ, που διοργανώθηκε τον Νοέμβριο στη Ρόδο. Το Συνέδριο χαρακτηρίστηκε από πολλούς ίσως το πιο επιτυχημένο των τελευταίων ετών, καθώς για πρώτη φορά τέθηκε υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας, η οποία ήταν παρούσα και έκανε την επίσημη έναρξη. Στα πολλά πάνελ διαλόγου, με την πολυπληθή παρουσία σύσσωμου του αυτοδιοικητικού κόσμου αλλά και κυβερνητικών παραγόντων, δόθηκε η ευκαιρία να αναπτυχθούν όλα τα θέματα που απασχολούν τον θεσμό και να τεθούν οι βάσεις διαλόγου για τη σύνταξη του νέου Κώδικα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, που είναι σε εξέλιξη. Η τοπική αυτοδιοίκηση μέσω του Συνεδρίου της εμφανίστηκε ισχυρή, ενωμένη και μαχητική.

Τέλος, η μαχητικότητα των δήμων της χώρας, πρωτοστατούντος του Δήμου Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης και του Δήμου Αλίμου, με τη συνδρομή της ΚΕΔΕ, είχε ως αποτέλεσμα να πετύχει η τοπική αυτοδιοίκηση μια μεγάλη νίκη στον αγώνα για τη διάσωση των πόλεών μας. Στις 11 Δεκεμβρίου, ο πρόεδρος του ΣτΕ Μιχάλης Πικραμένος ανακοίνωσε την πλήρη δικαίωση των δήμων που είχαν προσφύγει για την ακύρωση των καταστροφικών διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, που δημιουργούσε υπερδόμηση στις πόλεις, επιτρέποντας να κατασκευάζονται τεράστιοι τσιμεντένιοι όγκοι, καθ’ υπέρβαση του ισχύοντος συντελεστή δόμησης. Η απόφαση αυτή αποτελεί ορόσημο για την τοπική αυτοδιοίκηση καθώς, εκτός από το προφανές κέρδος, δικαιώνει τον θεσμό στη διεκδίκησή του για την εφαρμογή του Συντάγματος, που ορίζει πως η διοίκηση των τοπικών υποθέσεων ανήκει αποκλειστικά στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Σε λίγες ημέρες ξεκινάει το νέο έτος, ένα έτος κατά το οποίο αναμένεται να οριστικοποιηθεί ο νέος Κώδικας και να οριστεί από μηδενική βάση ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η ΚΕΔΕ και οι εκπρόσωποι των δήμων της χώρας συμμετέχουν ενεργά στον διάλογο και μένει να δούμε αν η κυβέρνηση έχει τη διάθεση να κάνει πράξη όσα έχει εξαγγείλει για τη δημιουργία μιας ισχυρής και αποτελεσματικής τοπικής αυτοδιοίκησης.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ