Ιωάννης Σαρακιώτης στο “Π”: Προστασία πολιτιστικής κληρονομιάς και ταυτότητας των μειονοτήτων

Του
ΙΩΑΝΝΗ ΑΘ. ΣΑΡΑΚΙΩΤΗ
Ανεξάρτητου Βουλευτή Φθιώτιδας, Δικηγόρου

Η πρόσφατη Διακοινοβουλευτική Διάσκεψη με θέμα «Πολιτιστική Κληρονομιά και Ταυτότητα των Παραδοσιακών Εθνικών Μειονοτήτων», η οποία πραγματοποιήθηκε στη Βουδαπέστη, συνέστησε μια ιδανική ευκαιρία υπογράμμισης της ευθύνης του δυτικού κόσμου να διαφυλάττει τις αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας έναντι των πολλαπλών γεωπολιτικών προκλήσεων.

Οι πολεμικές συγκρούσεις τόσο εντός της ευρωπαϊκής ηπείρου (Ουκρανία) όσο και στην περιφέρειά της (Μέση Ανατολή, Σαχέλ) εκτυλίσσονται με θύματα τις μειονότητες, στο επίπεδο της φυσικής παρουσίας τους στις εν λόγω περιοχές αλλά και σε εκείνο της διακριτής πολιτιστικής κληρονομιάς τους.

Από τις περιπτώσεις υπονόμευσης των μειονοτικών δικαιωμάτων δεν θα μπορούσαν να εξαιρεθούν και τα γεωγραφικά σημεία όπου ασκείται η επιθετικότητα επίδοξων αναθεωρητικών δρώντων. Η Ελλάδα βρίσκεται, δυστυχώς, αντιμέτωπη με τέτοιου είδους περιπτώσεις τόσο στη Βόρειο Ήπειρο, όπου η ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων της ελληνικής εθνικής μειονότητας κρίνεται επιτακτική εξαιτίας της καταπίεσής της από το αλβανικό κράτος, όσο και στη Θράκη, όπου η μουσουλμανική μειονότητα επιχειρείται συστηματικά να εργαλειοποιηθεί από τον τουρκικό αναθεωρητισμό.

Στο πλαίσιο της Διακοινοβουλευτικής Διάσκεψης, ο γράφων τοποθετήθηκε επί των ως άνω εθνικής σημασίας ζητημάτων στηλιτεύοντας την παρεμβατική τουρκική πολιτική ενάντια σε κάθε έννοια διεθνούς νομιμότητας και υπενθυμίζοντας τις συντεταγμένες πρωτοβουλίες της Πολιτείας υπέρ των 120.000 ελλήνων πολιτών για την ευημερία της θρησκευτικής μειονότητας στη Θράκη διαχρονικά. Είναι ενδεικτικό ότι σχεδόν στο σύνολο των βουλευτικών εκλογών στην Ελλάδα, μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης το 1923, μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας έχουν εκλεγεί στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Επί της παρούσης, υπάρχουν 4 εκλεγμένοι βουλευτές στη Βουλή, 3 δήμαρχοι, 111 δημοτικοί σύμβουλοι και 8 περιφερειακοί σύμβουλοι.

Πέραν των πολιτικών δικαιωμάτων, η Ελληνική Πολιτεία έχει μεριμνήσει για την προστασία της ελευθερίας της θρησκευτικής λατρείας, με τα 240 ισλαμικά τεμένη στη Θράκη να συνιστούν την υψηλότερη αναλογία ανά κάτοικο σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο, ενώ η θρησκευτική εκπαίδευση παρέχεται προς τα μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας μέσω 86 δημοτικών σχολείων και 2 γυμνασίων – λυκείων, πλήρως χρηματοδοτούμενων από το ελληνικό κράτος. Τέλος, τα μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας γίνονται δεκτά στα ελληνικά πανεπιστήμια και στον δημόσιο τομέα μέσω ειδικών ποσοστώσεων.

Όσον αφορά την περίπτωση των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου, η προστασία των δικαιωμάτων τους συνδέεται άρρηκτα με την προοπτική ένταξης της Αλβανίας στην ΕΕ. Είναι αδιανόητο, εν έτει 2024, εντός της ευρωπαϊκής ηπείρου, αυτονόητες κατακτήσεις, όπως η προσαρμογή των σχολικών βιβλίων, η αποφυγή αρνητικών στερεοτύπων στα ΜΜΕ, η προστασία του δικαιώματος στην εκπαίδευση στη μειονοτική γλώσσα και η ανάγκη υιοθέτησης δευτερογενούς δικαίου για τον αυτοπροσδιορισμό των μελών της μειονότητας, να αποτελούν ζητούμενα. Εξάλλου, η ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων και κατ’ επέκταση της Αλβανίας στην ΕΕ συνιστούν μείζονες στρατηγικούς σκοπούς για την εμπέδωση της σταθερότητας, της ασφάλειας και της οικονομικής ευημερίας και σε αυτή τη γωνιά της Ευρώπης.

Κατά συνέπεια, η συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο αναφορικά με την επάρκεια των θεσμικών εργαλείων για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και των μειονοτικών δικαιωμάτων συμπεριλαμβάνει τα πεδία συγκρούσεων αλλά και τα γεωγραφικά σημεία όπου, μέσω στρατηγικών μεθοδεύσεων, αναθεωρητικοί δρώντες συστηματικά υποσκάπτουν τα θεμέλια του Διεθνούς Δικαίου, εις βάρος της ειρήνης και της σταθερότητας.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ