Μιχ. Κατσιμίτσης στο “Π”: Γιατί η woke ατζέντα είναι καταδικασμένη στην αποτυχία

Του
ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΤΣΙΜΙΤΣΗ
PhD, Επιστημονικού Συνεργάτη / Διδάσκοντος ΕΚΠΑ,
Μεταφραστή

Αν και συνήθως είναι φρόνιμο να απέχουμε από κρίσεις σχετικά με την πορεία ενός κινήματος, στην περίπτωση της λεγόμενης woke ατζέντας (για λόγους ευκολίας, περιλαμβάνω την «κουλτούρα ακύρωσης» και την «πολιτική ορθότητα»), τα πράγματα μάλλον είναι αρκετά φανερά, ώστε να μπορούμε με σχετική ασφάλεια να μιλήσουμε για το μέλλον της.

Αφήνοντας κατά μέρος τη μειοψηφία όσων αντιτίθενται σε αυτήν (ή την υποστηρίζουν) για ιδεολογικούς λόγους (διαφορετικά, είτε θα είχε επικρατήσει είτε δεν θα υπήρχε), διαπιστώνουμε ότι η αντίδραση προς αυτήν:

1.Δεν αφορά το περιεχόμενο. Θα ήταν πολύ βολικό και εύκολο, π.χ., να πούμε ότι όσοι αντιτίθενται σε αυτήν είναι ρατσιστές. Διαφορετικά, το woke θα μετατρεπόταν σε νεορατσιστικό κίνημα.

2.Δεν έχει πολιτικο-ιδεολογικό πρόσημο. Αλλιώς, θα μετατρεπόταν σε κριτήριο ιδεολογικής κατεύθυνσης. Ωστόσο, έχουν γίνει προσπάθειες (επιτυχημένες ή μη) για την εκμετάλλευσή της.

3.Δεν έχει να κάνει με την προσέγγισή της του παρελθόντος. Η ερμηνεία ή η κατανόηση της Ιστορίας είναι σύμφυτη με τη μελέτη της.

Η αντίδραση προς τη woke ατζέντα αφορά τον τρόπο με τον οποίο εκδηλώνει τις διεκδικήσεις της. Εκεί βρίσκεται η ρίζα της αποτυχίας του κινήματος, διότι χαρακτηρίζεται από:

1.Απλούστευση και μανιχαϊσμό: Το εννοιολογικό σύστημα που χρησιμοποιεί η woke ατζέντα ως πλαίσιο είναι εξαιρετικά απλουστευμένο, ώστε να γίνεται εύκολα κατανοητό και να υιοθετείται άμεσα. Ο τύπος του επιχειρήματος είναι απλός: Αν έχεις αυτά τα χαρακτηριστικά (στη σκέψη ή στην εμφάνισή σου), είσαι εχθρός μου. Χωρίς τον «εχθρό» δεν θα υπήρχε συνοχή και διάρκεια.

2.Καθολικότητα: Οι αρχές, οι έννοιες και, κυρίως, τα κριτήρια και η εφαρμογή τους χαρακτηρίζονται από καθολικότητα, πέρα από χρόνο και τόπο. Γι’ αυτό και η κριτική δεν περιορίζεται στη σύγχρονη εποχή, αλλά επεκτείνεται στο παρελθόν, αγνοώντας βολικά ότι οι αξίες είναι ξεκάθαρο δημιούργημα της εποχής κατά την οποία αναδεικνύονται και δεν αφορούν ένα ή δύο πρόσωπα αλλά ολόκληρη την εκάστοτε κοινωνία.

3.Βία / απειλή βίας: Όποιος διαφωνεί, αυτομάτως χαρακτηρίζεται εχθρός (απλοποίηση / μανιχαϊσμός) και κινδυνεύει από ή υφίσταται ψυχολογική ή / και σωματική βία. Δηλαδή, ό,τι ακριβώς καταδικάζει η woke για όσους υποστηρίζει.

4.Επιφανειακότητα: Το όποιο αποτέλεσμα υπάρξει (λόγω χρήσης βίας) θα είναι επιφανειακό, χωρίς διάρκεια. Πιστεύει κανείς πως ένας σεξιστής θα πάψει να είναι σεξιστής αν αναγκαστεί να αλλάξει το λεξιλόγιό του;

5.Απόλυτη ορθότητα: Ό,τι υποστηρίζει, όπως το υποστηρίζει, τίθεται ως ορθό. Διαφορετικά, θα δημιουργούνταν ρήγμα στο όλο οικοδόμημα. Ωστόσο, όταν όλα είναι σωστά, χάνεται η δυνατότητα προσαρμογής στην πραγματικότητα. Όταν τίθεται το «όλα ή τίποτα», καταλήγουμε στο «τίποτα».

6.Σωτηρία: Το woke κίνημα αξιώνει την άκριτη αποδοχή των όσων υποστηρίζει και δικαιολογεί οποιασδήποτε μορφής βία ασκεί στο όνομα της σωτηρίας των προσώπων που υποστηρίζει.

Το κίνημα woke δεν έχει λάθος σε αυτά που διεκδικεί. Κάνει λάθος στους τρόπους με τους οποίους τα διεκδικεί. Αν ήταν η πρώτη περίπτωση κινήματος στην Ιστορία, αυτά θα δικαιολογούνταν. Δεν είναι, όμως. Γι’ αυτό και η μοίρα του είναι προδιαγεγραμμένη. Εκτός κι αν διαψευσθεί ο κανόνας του Δαρβίνου, ότι δηλαδή επιβιώνει ο προσαρμοστικότερος.

Ευτυχώς, η εμφάνιση της woke ατζέντας δεν ταυτίζεται (όσο κι αν επιδιώκεται) με την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των μειοψηφιών. Αν μάθουμε από τις αποτυχίες, θα οδηγηθούμε σε επιτυχίες.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ