Στο τραπέζι πλέον όλες οι διεκδικήσεις στο Αιγαίο αλλά και η «τουρκική μειονότητα» στη Θράκη
ΕΒΑΛΕ ΤΗΝ ΑΤΖΕΝΤΑ Η ΑΓΚΥΡΑ
Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
Αποφασισμένη να διατηρήσει και να συντηρήσει μια διαδικασία μέσω της οποίας απλώς και μόνο αποδέχεται και ουσιαστικά νομιμοποιεί τις τουρκικές διεκδικήσεις φαίνεται η κυβέρνηση. Μετά την κυνική δήλωση Φιντάν ότι η συζήτηση δεν μπορεί να περιοριστεί μόνο στην οριοθέτηση αλλά πρέπει να καλύψει όλα τα «αλληλένδετα» προβλήματα, οι κ. Γεραπετρίτης και Φιντάν ανανέωσαν το ραντεβού τους, προκειμένου να… συζητήσουν ξανά.
Μετά την επίσκεψη του τούρκου υπουργού Εξωτερικών στην Αθήνα και τα μηνύματα που είχε φροντίσει να στείλει πριν από την άφιξή του, καταγράφοντας όλη τη λίστα των διεκδικήσεων εις βάρος της χώρας μας, είναι προφανές ότι οι 19 μήνες ήπιου κλίματος δεν έχουν αλλάξει καθόλου το σκηνικό στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Το «ιστορικό παράθυρο ευκαιρίας», το οποίο είχε προβληθεί στην κοινή γνώμη από την κυβέρνηση, είναι ουσιαστικά ανύπαρκτο. Το παράθυρο ευκαιρίας φαίνεται να υπάρχει για την Τουρκία, ώστε να επιβάλει στην ημερήσια ατζέντα τις διεκδικήσεις της.
H δέσμευση Γεραπετρίτη
Ο ίδιος ο κ. Γεραπετρίτης είχε επανειλημμένα και δημόσια δεσμευτεί ότι, εάν στη συνάντησή του με τον Χακάν Φιντάν δεν υπήρχε συμφωνία για το εύρος των συνομιλιών και η Τουρκία επιδίωκε να θέσει και άλλα θέματα εκτός της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας, η διαδικασία θα τελείωνε. Παρά το γεγονός ότι οι δύο υπουργοί, μετά τη δίωρη κατ’ ιδίαν συνάντησή τους, παραδέχτηκαν ότι δεν υπήρχε καμία σύγκλιση και ότι οι θέσεις ήταν εντελώς διαφορετικές, η ελληνική πλευρά συνεχίζει να βλέπει ευκαιρίες. Αντί να δηλώσει ο κ. Γεραπετρίτης ότι η διαδικασία αυτή δεν μπορεί πλέον να συνεχιστεί, επέλεξε να συμφωνήσει με τον Χακάν Φιντάν για τη συνέχιση των συνομιλιών τους.
Εύλογα, λοιπόν, δημιουργείται το ερώτημα: Τι ακριβώς περιμένει η Αθήνα; Τι είναι αυτό που ελπίζει ότι θα αλλάξει στην τουρκική στάση μέχρι το επόμενο ραντεβού των δύο υπουργών Εξωτερικών;
Είναι επίσης εξαιρετικά προβληματικό το γεγονός ότι η συζήτηση τόσο κρίσιμων ζητημάτων γίνεται σε κατ’ ιδίαν συνάντηση των δύο υπουργών, χωρίς την παρουσία πρακτικογράφου, ώστε να υπάρχει έγκυρη καταγραφή των εκατέρωθεν θέσεων που εκφράστηκαν. Η καταγραφή είναι αναγκαία όχι μόνο για το αρχείο του ΥΠΕΞ και τον επόμενο υπουργό Εξωτερικών αλλά και για την ίδια την κυβέρνηση. Σε μια ανώτατου επιπέδου πολιτική συνάντηση, όταν τίθενται τέτοια θέματα που αφορούν και την κυριαρχία της χώρας, είναι σημαντικό να καταγράφεται με ακρίβεια το τι ειπώθηκε, πώς η τουρκική πλευρά έθεσε τις θέσεις της και πώς αυτές απαντήθηκαν.
Το ερώτημα παραμένει: Τι ακριβώς θα συζητηθεί στην επόμενη συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν, από τη στιγμή που η Τουρκία δεν έχει καμιά διάθεση να υποχωρήσει από τις θέσεις της και η Ελλάδα, σύμφωνα με τις επίσημες δηλώσεις, δεν είναι διατεθειμένη να αποδεχθεί περισσότερες της μίας διαφορές, δηλαδή μόνο την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας;
Η Ελλάδα θα πρέπει να απέχει και από την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων;
Ο Χακάν Φιντάν, πάντως, στη συνέντευξή του στην εφημερίδα «Τα Νέα» έστειλε σαφές μήνυμα ότι η Τουρκία, αναφερόμενη στη Διακήρυξη των Αθηνών, θεωρεί ότι η Ελλάδα θα πρέπει να απέχει και από την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της σε περιοχές που αυθαίρετα η Τουρκία θεωρεί υπό αμφισβήτηση. Σε αυτό το πλαίσιο εμπίπτουν και όλες οι έρευνες για την τοποθέτηση του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης των Δωδεκανήσων. Η Τουρκία παρενέβαινε, δηλώνοντας ότι πρόκειται περί τουρκικής υφαλοκρηπίδας, ακόμα και για μικρά τμήματα των εργασιών, που βρίσκονταν εντός διεθνών υδάτων αλλά προφανώς ανήκουν στη δυνητική επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων.
Στο επεισόδιο της Κάσου, μάλιστα, τον περασμένο Ιούλιο, η Τουρκία εμπόδισε, με την παρουσία πολεμικών πλοίων, την ολοκλήρωση των ερευνών για την τοποθέτηση του καλωδίου μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας.
Είχαμε προειδοποιήσει από την ημέρα της υπογραφής της Διακήρυξης των Αθηνών ότι θα χρησιμοποιηθεί από την Τουρκία ως νέα «Δήλωση της Μαδρίτης», προκειμένου η Ελλάδα να αυτοδεσμευτεί υπό τους όρους που επιβάλλει η Τουρκία για τη μη άσκηση των δικαιωμάτων της χωρίς τη συναίνεση ή ακόμη και την έγκριση της.
Στη συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν τέθηκε επισήμως και το «μειονοτικό ζήτημα». Ο κ. Γεραπετρίτης αρκέστηκε να αναφέρει ότι πρέπει να υπάρχει ισονομία και ισοπολιτεία και ότι οι μειονότητες αποτελούν γέφυρα μεταξύ των δύο χωρών, ενώ ο Χακάν Φιντάν αναφέρθηκε συγκεκριμένα στις απαιτήσεις της Τουρκίας. Όσοι έσπευσαν να πανηγυρίσουν ότι ο Φιντάν δεν αναφέρθηκε σε «τουρκική μειονότητα» αλλά σε «ομογενείς» διαψεύστηκαν από την ανάρτησή του λίγη ώρα αργότερα, όπου έκανε λόγο για «Τούρκους της Δυτικής Θράκης».
Δεν είναι ακόμα γνωστό αν η κυβέρνηση υιοθετεί ιδέες όπως αυτές που εξέφρασε ο πρώην υφυπουργός Χρήστος Ροζάκης, ο οποίος υποστήριξε ότι ένα άνοιγμα προς την Τουρκία, με την αναγνώριση της «τουρκικής ταυτότητας» στη μειονότητα, θα μπορούσε να μαλακώσει τη στάση της Τουρκίας στο Αιγαίο. Ο κ. Ροζάκης, σε άρθρο του μετά τη συνάντηση, επεσήμανε ότι, σύμφωνα με τις πληροφορίες του, ο κ. Γεραπετρίτης συμφώνησε να απομονωθεί το θέμα της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας από τα υπόλοιπα θέματα που θέτει η Τουρκία, τα οποία θα παραπεμφθούν στον πολιτικό διάλογο. Καθώς δεν υπήρξε ούτε ανεπίσημη διάψευση των πληροφοριών του κ. Ροζάκη, κάτι τέτοιο θα μπορούσε να σημαίνει μια επικίνδυνη εξέλιξη, η οποία θα οδηγήσει στην αποδοχή της πολιτικής διαπραγμάτευσης των τουρκικών διεκδικήσεων εις βάρος της Ελλάδας.
ΤΟ ΠΑΡΟΝ