Ο Άδωνης και η αποταμίευση – Του Ν. Στραβελάκη

–Μετά την αποτυχία, η ευφορία γίνεται αφασία

Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ,
Οικονομολόγου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Στην κυβέρνηση, στο φίλα προσκείμενο σε αυτή μιντιακό και ακαδημαϊκό κατεστημένο αλλά και σε τμήματα της «υπεύθυνης αντιπολίτευσης», τύπου ΣΥΡΙΖΑ, ΝΕΑΡ, Τσίπρα και λοιπών, το αφήγημα της ανάκαμψης και της «εκτόξευσης της ελληνικής οικονομίας στο μέλλον» είχε γίνει πιστευτό. Άλλωστε, από πλευράς ορθόδοξων οικονομικών, τα δεδομένα έμοιαζαν ιδανικά.

Οι μισθοί έχουν μειωθεί 40% από το 2009, όπως και η φορολογία των επιχειρήσεων. Παράλληλα, υπάρχουν οι επιχορηγήσεις και τα αδιάθετα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ η χώρα απέκτησε και επενδυτική βαθμίδα. Η όξυνση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, όμως, και η επιστροφή των κανόνων του Προγράμματος «Σταθερότητας και Ανάπτυξης» ήταν επαρκείς λόγοι για να γίνει το όνειρο εφιάλτης.

Η προσγείωση ήταν ανώμαλη διότι συνέπεσε με την ανάδειξη στον δημόσιο διάλογο του χάσματος που έχει δημιουργηθεί πλέον ανάμεσα στην ελληνική οικονομία και στον ευρωπαϊκό μέσο όρο αλλά και με την παραδοχή από την Κομισιόν της κρίσης του εγχειρήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο σύνολό του. Οι εκθέσεις Λέτα και Ντράγκι ομολογούν απερίφραστα ότι η ευρωπαϊκή οικονομία στο σύνολό της υστερεί έναντι της αμερικανικής αλλά και των υπόλοιπων αναπτυγμένων χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας. Το συμπέρασμα, λοιπόν, είναι ότι η ελληνική οικονομία υστερεί έναντι της ήδη υστερούσας ευρωπαϊκής. Με άλλα λόγια, τα εκατομμύρια των μισθωτών και των συνταξιούχων που δεν έβλεπαν την κυβερνητική ευφορία στην τσέπη τους δεν ήταν ούτε τρελοί ούτε άπληστοι, μάλλον βίωναν πρώτοι πού πήγαινε το πράγμα.

Το πρόβλημα για την κυβέρνηση είναι μεγάλο διότι στην Ελλάδα οι εξελίξεις παίρνουν διαστάσεις μαζικής φτωχοποίησης. Ακόμα και τα ανώτερα μεσαία στρώματα έχουν εξαντλήσει τα όποια αποθεματικά τους, ο τουρισμός έχει πιάσει ταβάνι και οι τιμές του real estate θεωρούνται φούσκα από επαγγελματίες του κλάδου. Η κυβερνητική πολιτική στο πεδίο της οικονομίας μοιάζει να έχει περιοριστεί στην ιδιωτικοποίηση ή στην ιδιωτική εκμετάλλευση περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου, όπως η Αττική Οδός, και στη διάθεση των υπόλοιπων κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης. Κοντολογίς, έχει περιοριστεί σε μια πολύ μικρή μειοψηφία της κοινωνίας.

Για τους υπόλοιπους έχει επιστρατευτεί η απόλυτη αφασία, με βασικό εκφραστή της τον Άδωνη Γεωργιάδη. Σε πρόσφατη εκδήλωση για την «Ελληνική Επιχειρηματικότητα 2.0+» του φόρουμ του Οικονομικού Ταχυδρόμου, ο κ. Γεωργιάδης επισήμανε ότι δεν έχουμε «κουλτούρα αποταμίευσης» και «είμαστε τελευταίοι σε αποταμίευση σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση». Δεν του πέρασε από το μυαλό ότι είμαστε τελευταίοι στην αποταμίευση επειδή έχουμε το χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το αντίθετο, όταν μελέτη του ΚΕΠΕ ανέδειξε το συγκεκριμένο θέμα, ο κ. Γεωργιάδης άστραψε και βρόντηξε. Αμφισβήτησε ότι η Ελλάδα έχει χαμηλότερο ΑΕΠ και από τη Βουλγαρία. Σε μια προπαγανδιστική κίνηση επιπέδου δημοτικού σχολείου, εμφάνισε τη λίστα με το κατά κεφαλήν εισόδημα των χωρών της ΕΕ χωρίς να το προσαρμόζει στην αγοραστική δύναμη του εισοδήματος, όπως επιβάλλουν οι διεθνείς συγκρίσεις. Μόλις υπολογίσουμε τι μπορεί να αγοράσει το κατά κεφαλήν εισόδημα σε κάθε χώρα, η Ελλάδα έρχεται πλέον τελευταία σε ολόκληρη την Ευρώπη, σε πείσμα των Greek Statistics του κ. Γεωργιάδη.

Το χειρότερο είναι ότι η επικοινωνιακή πολιτική της αφασίας που επιστρατεύει η κυβέρνηση έχει αρνητικές συνέπειες για την όποια συζήτηση για πιθανή αντίδραση της οικονομίας. Ολόκληρο το οικονομολογικό επάγγελμα πλέον συζητά τρόπους αποκατάστασης των εισοδημάτων και της ανταγωνιστικότητας στην Ευρώπη. Την κυβέρνηση, όμως, το μόνο που την απασχολεί είναι η ικανοποίηση των πολιτικών της φίλων. Στην εκδήλωση του φόρουμ του Οικονομικού Ταχυδρόμου το μόνο που βρήκε να πει ο –κατ’ όνομα, τουλάχιστον– πρώην υπουργός Εργασίας κ. Γεωργιάδης ήταν για την κατεδάφιση των εργασιακών σχέσεων, που την ονόμασε «νόμο για την ευελιξία στην αγορά εργασίας». Δηλαδή, μας είπε ότι οι μισθοί δεν πρόκειται να ανακάμψουν. Ενώ έφτασε στο σημείο να αναφερθεί ονομαστικά σε συστημική τράπεζα της οποίας η διάσωση έχει κοστίσει κοντά στα 15 δισ. στο κοινωνικό σύνολο, λέγοντας ότι κάνει εκστρατεία για το «brain gain» και ενάντια στο «brain drain». Δεν του πέρασε από το μυαλό ότι οι ζημίες που κάλυψαν τα χρήματα της διάσωσης είναι από τις βασικές αιτίες του «brain drain». Η αποτυχία οδηγεί στην αφασία, λέμε.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ