Το χτύπημα του ΡΚΚ στην Άγκυρα, το Ισραήλ και η Ελλάδα – Γράφει ο ΛΑΖΑΡΟΣ ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ

Του
ΛΑΖΑΡΟΥ ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗ*
Αντιστράτηγου ε.α.

 Το χτύπημα του ΡΚΚ στην τουρκική αεροδιαστημική εταιρεία (TUSAS) έφερε στην επιφάνεια ένα σημαντικό παρασκήνιο, στο οποίο φαίνεται ότι ο Ερντογάν βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση και αναζητεί απεγνωσμένα λύσεις στο γεωπολιτικό παζλ που έχει διαμορφωθεί το τελευταίο έτος και ειδικότερα μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ.

Η επίθεση των δύο μελών του ΡΚΚ στην τουρκική εταιρεία συνέβη αμέσως μετά τις δηλώσεις του κυβερνητικού εταίρου του Ερντογάν και προέδρου του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ο οποίος πρότεινε την παράδοση του οπλισμού και τη διάλυση του ΡΚΚ με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση του κούρδου ηγέτη Αμπντουλάχ Οτσαλάν.

Μετά την ανταλλαγή απειλών μεταξύ Άγκυρας και Τελ Αβίβ και ειδικότερα όταν το Ισραήλ έδειξε ότι είχε ολοκληρώσει την επιχείρηση εκκαθάρισης της Χαμάς στη Γάζα, αποκαλύπτοντας ότι ο επόμενος αλλά όχι τελευταίος στόχος θα είναι η Χεζμπολάχ του Λιβάνου, ο Ερντογάν άρχισε την προσπάθεια προσέγγισης των Κούρδων, καθώς αντιλήφθηκε ότι ο κουρδικός παράγοντας θα χρησιμοποιηθεί από το Ισραήλ, λαμβάνοντας υπόψη και τις δηλώσεις του Νετανιάχου περί «αλλαγής του χάρτη της περιοχής».

Τρεις μήνες πριν από το χτύπημα στην TUSAS άρχισε, από πλευράς της τουρκικής κυβέρνησης, μια προσπάθεια διαπραγμάτευσης με τον Οτσαλάν, από τον οποίο ζητήθηκε η διαμεσολάβησή του ώστε το ΡΚΚ να παραδώσει τον οπλισμό του, στη βάση μιας νέας διαδικασίας επίλυσης του Κουρδικού, με αντάλλαγμα την παραχώρηση κάποιων δικαιωμάτων στους Κούρδους.

Ο κούρδος ηγέτης Οτσαλάν, ανταποκρινόμενος στην πρόθεση Ερντογάν, έστειλε άμεσα μήνυμα στο ΡΚΚ ζητώντας τη διάλυση της οργάνωσης, με αντάλλαγμα την παραχώρηση δικαιωμάτων στους Κούρδους και την απελευθέρωση του ίδιου. Η ηγετική ομάδα του ΡΚΚ όχι μόνο απάντησε αρνητικά αλλά έδωσε εντολή για σχεδίαση ένοπλης επίθεσης στην TUSAS. Η απάντηση του ΡΚΚ, το οποίο είναι στριμωγμένο στο Βόρειο Ιράκ, ήταν αρνητική πιθανότατα λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης στον Ερντογάν αλλά και της επίγνωσης ότι η υπόθεση δημιουργίας κουρδικών κρατικών δομών στη Βόρεια Συρία έχει αρχίσει να υλοποιείται με την αμερικανική υποστήριξη.

Η δήλωση του Μπαχτσελί δεν ήταν τυχαία, καθώς έγινε σχεδόν δύο μήνες μετά την άρνηση του ΡΚΚ στο κάλεσμα Οτσαλάν, και δεν αποσκοπούσε στο άνοιγμα ενός παραθύρου επίλυσης αλλά στη δημιουργία σχίσματος μεταξύ της ηγεσίας του ΡΚΚ, του κούρδου ηγέτη και του κουρδικού λαού.

Το χτύπημα του ΡΚΚ στην TUSAS δεν σχετίζεται με τη δήλωση Μπαχτσελί, καθώς είχε σχεδιαστεί πολύ πριν. Αντιθέτως, η οργάνωση ήθελε να δώσει τέλος στα σενάρια περί συνέχισης των συζητήσεων μεταξύ ΡΚΚ και Οτσαλάν αλλά και στο παιχνίδι της τουρκικής κυβέρνησης για προσέγγιση και εκμετάλλευση του κουρδικού παράγοντα, στέλνοντας παράλληλα και ένα μήνυμα ισχύος και εκδίκησης προς την Άγκυρα, καθώς η TUSAS έχει μεγάλο μερίδιο ευθύνης στον περιορισμό της δράσης του ΡΚΚ, με τους εξοπλισμούς που αυτή παράγει.

Αμέσως ακολούθησε μια υστερική αντίδραση από πλευράς Άγκυρας, με τον Ερντογάν να συγκαλεί άμεσα το Συμβούλιο Ασφαλείας και με δηλώσεις του να επιτίθεται εναντίον των ΗΠΑ, ισχυριζόμενος ότι στηρίζουν την τρομοκρατία, ενώ απευθυνόμενος στο Ισραήλ έκανε λόγο για σχεδιασμούς στην περιοχή οι οποίοι έχουν στοχοποιήσει την Τουρκία. Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (ΤΕΔ) τέθηκαν άμεσα σε συναγερμό και πραγματοποίησαν μπαράζ αεροπορικών επιθέσεων εναντίον κουρδικών θέσεων σε Ιράκ και Συρία. Το Προεδρείο Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet) εξέδωσε κήρυγμα, το οποίο διαβάστηκε στη μεγάλη προσευχή της Παρασκευής της 25ης Οκτωβρίου σε όλα τα τζαμιά της Τουρκίας, με κύριο μήνυμα «Η άμυνα της πατρίδας είναι ιερή», κάτι το οποίο έγινε για πρώτη φορά. Τέλος, σε σχετικές εκπομπές στα τουρκικά ΜΜΕ συζητούνται σε καθημερινή βάση οι σχεδιασμοί ΗΠΑ – Ισραήλ, οι οποίοι απειλούν την Τουρκία, καθώς δημιουργείται νέο κουρδικό κράτος στα σύνορα της χώρας.

‘Όπως έχω αναφέρει σε προηγούμενες αναλύσεις, η Τουρκία έχει λάβει μια σειρά μέτρων το τελευταίο έτος με σκοπό την ετοιμότητα των ΤΕΔ έναντι του Ισραήλ. Αυτά αφορούν την αναβάθμιση της αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ, την αποχώρηση από τη Συνθήκη Συμβατικών Δυνάμεων Ευρώπης (CFE), τη λήψη μέτρων ασφάλειας πληροφοριών στα στρατόπεδα, την ίδρυση νέων Σχηματισμών Ειδικών Δυνάμεων στην περιοχή της Αλεξανδρέττας, την αποστολή αντιαεροπορικών συστημάτων στην ελεγχόμενη από τους Τούρκους περιοχή Ιντλίμπ, στη Βόρεια Συρία και την ανάθεση της δικαιοδοσίας κήρυξης της χώρας σε κατάσταση επιστράτευσης και πολέμου στον Πρόεδρο της χώρας με έκδοση σχετικού προεδρικού διατάγματος. Τέλος, αποφασίστηκε να περιληφθεί το Ισραήλ στο υπό σύσταση νέο Έγγραφο Πολιτικής Εθνικής Ασφάλειας (Ερυθρά Βίβλο) ως απειλή πρώτης προτεραιότητας για την Τουρκία.

Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι η Τουρκία στο επιχειρησιακό πεδίο έχει προσανατολίσει την πολεμική της μηχανή στην ανατροπή των σχεδιασμών του Ισραήλ στα νότια – νοτιοανατολικά σύνορα της χώρας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ΤΕΔ, διαχρονικά, ποτέ δεν θεωρούσαν στρατιωτική απειλή το Ισραήλ, κάτι που δείχνει να αλλάζει πλέον, αναγκάζοντας το Τουρκικό Στράτευμα να πραγματοποιήσει σοβαρές αλλαγές στο επιτελικό αλλά και στο επιχειρησιακό πεδίο, με σκοπό την ανάσχεση των ισραηλινών βλέψεων, οι οποίες απειλούν τα οράματα του Ερντογάν στην περιοχή.

Στις φετινές στρατιωτικές παρελάσεις των σχηματισμών της 1ης Τουρκικής Στρατιάς στις πόλεις της Ανατολικής Θράκης, λόγω των εορτασμών για την Ημέρα Δημοκρατίας (29 Οκτωβρίου), η συμμετοχή στρατιωτικών τμημάτων ήταν ελάχιστη, ακριβώς επειδή η πλειοψηφία αυτών εμπλέκεται στα μέτωπα της Συρίας και του Ιράκ.

Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Αθηνών και Άγκυρας, οι οποίες φαίνεται ότι βρίσκονται σε κρίσιμη καμπή, θα πρέπει να πραγματοποιηθούν έχοντας κατά νου ότι την παρούσα χρονική περίοδο η Τουρκία δεν μπορεί να απειλήσει στρατιωτικά την Ελλάδα, καθώς η Άγκυρα δεν έχει επιλύσει ακόμη το σοβαρό πρόβλημα προμήθειας μαχητικών αεροσκαφών, με αποτέλεσμα η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία να συνεχίζει να υπολείπεται σε πολύ μεγάλο βαθμό έναντι της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, δεν ευνοούν οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή και κυρίως επειδή η Άγκυρα, πέραν των άλλων, έχει προσανατολίσει την πολεμική της μηχανή προς τον Νότο και ειδικότερα προς Συρία – Ισραήλ.

* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης είναι Απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας, Κάτοχος MBA από το Nottingham Trend University, Πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ και υποψήφιος Διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου, ενώ διετέλεσε Μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995 – 1999, Ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα, με παράλληλη διαπίστευση στο Μπακού, την περίοδο 2013 – 2017. Είναι συνεργάτης του αμερικανικού ινστιτούτου αναλύσεων «Defense & Foreign Affairs». Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο του 2022.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ