Βαράει τα νταούλια και στήνει τον χορό η Άγκυρα σε Ελληνοτουρκικά και Κυπριακό

Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ

Πλησιάζει η ώρα της αλήθειας για τα ελληνοτουρκικά, καθώς στη συνάντηση που θα έχουν στις 8 Νοεμβρίου στην Αθήνα οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν, θα διαπιστωθεί ότι δύσκολα γίνονται θαύματα στα ελληνοτουρκικά, όπως ίσως ελπίζει η Αθήνα.

Η κυβέρνηση, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο ΥΠΕΞ Γιώργος Γεραπετρίτης δηλώνουν επανειλημμένα ότι δεν έχει υπάρξει αλλαγή στάσης και ότι δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτή η συζήτηση θεμάτων κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων, καθώς θα αφορά αποκλειστικά και μόνο τη διαφορά της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας…

Η Άγκυρα, όμως, με μια σειρά κινήσεις θέλησε να δείξει τις προθέσεις της και το πώς αντιλαμβάνεται αυτόν τον μυστικό διάλογο, καθώς θα διεξαχθεί μεταξύ των δύο υπουργών Εξωτερικών, χωρίς συμμετοχή τρίτων, φέρνοντας σε εξαιρετικά δύσκολη θέση την ελληνική πλευρά.

Ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν, με τον γνωστό του τρόπο και αφού αναφέρθηκε στο ποσό καλές είναι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και ότι υπάρχει πρόθεση για περαιτέρω βελτίωσή τους, προειδοποίησε ότι τα «προβλήματα στον αέρα και στη θάλασσα» θα πρέπει να λυθούν στη βάση της «ολιστικής αντίληψης» της Τουρκίας για το Αιγαίο.

Νωρίτερα, το τουρκικό ΥΠΕΞ, με διαρροή στην εφημερίδα «Χουριέτ», εμφάνισε τη δική του ατζέντα για τις συνομιλίες Γεραπετρίτη – Φιντάν, η οποία αναδημοσιεύτηκε στον ελληνικό Τύπο, τρομοκρατώντας την Αθήνα.

Το τουρκικό ΥΠΕΞ επιμένει ότι η συζήτηση θα γίνει για όλα τα προβλήματα, καθώς, όπως επισημαίνεται, «δεν μπορεί να περιοριστούν οι διαφορές στο Αιγαίο σε ένα μόνο θέμα». Επιπλέον, τονίζει ότι τα θαλάσσια και αεροπορικά προβλήματα, στη συντριπτική τους πλειονότητα, είναι νομικά διασυνδεδεμένα και γι’ αυτό πρέπει να αντιμετωπιστούν από κοινού.

Η Άγκυρα θέλει την επίλυση όλων των προβλημάτων, δηλαδή, «χωρικά ύδατα και εύρος εναέριου χώρου, γεωγραφικούς σχηματισμούς αβέβαιου καθεστώτος, εξοπλισμό νησιών που έχουν καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης και διαχείριση FIR».

Επίσης, εξαιρετικά σημαντικό είναι το ότι το τουρκικό ΥΠΕΞ είναι πρόθυμο, εάν δεν βρεθεί λύση στις συνομιλίες, να πάει σε διεθνές δικαστήριο, αλλά μόνο εφόσον η Ελλάδα αποδεχθεί να πάνε ως πακέτο όλες αυτές οι «διαφορές» και όχι μόνο η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Πολύ απλά, δηλαδή, ζητά να αποδεχθεί η Ελλάδα να παραπεμφθεί στην κρίση κάποιων ξένων δικαστών η ελληνική κυριαρχία σε νησίδες και βραχονησίδες που αμφισβητεί η Τουρκία. Ή ακόμη να κρίνει το ίδιο δικαστήριο εάν τίθεται θέμα για την ελληνική κυριαρχία σε μια σειρά μεγάλων νησιών του Αιγαίου, εάν αυτά δεν αποστρατιωτικοποιηθούν, ό­πως ζητά και υποστηρίζει η Τουρκία.

Μάλιστα στο πακέτο μπαίνει και το μειονοτικό, με το τουρκικό ΥΠΕΞ να ζητά όχι μόνο την αποκατάσταση των δικαιωμάτων της «τουρκικής» μειονότητας στη Θράκη, αλλά επέκταση των προβλέψε­ων για τη μειονότητα και στους «Τούρκους της Ρόδου και της Κω», που δεν είχαν, όπως λέει, συμπεριληφθεί στη Συνθήκη της Λωζάννης…

Τις τελευταίες εβδομάδες, μάλιστα, η κυβέρνηση… έσπασε τα μούτρα της, καθώς ήλπιζε ότι θα υπάρξει κάποια εξέλιξη στο θέμα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, το οποίο θα χρησιμοποιούσε ως εργαλείο νομιμοποίησης του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Όπως έγινε γνωστό, όμως, η Τουρκία επιμένει στην πάγια θέση της για μετατροπή της Θεολογικής Σχολής σε ημιεπαγγελματική σχολή, στο πλαίσιο του τουρκικού συστήματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, χωρίς καν να διασφαλίζεται το αν η διδασκαλία θα γίνεται στα ελληνικά και ποιοι θα διδάσκουν, καθώς, προφανώς, δεν μπορεί οι διδάσκοντες να είναι Τούρκοι, χωρίς γνώση της Ορθοδοξίας και της χριστιανικής θεολογίας.

Ο πανικός που προκάλεσε στο υ­πουργείο Εξωτερικών αυτή η διαρροή από την Άγκυρα υποχρέωσε «ανώτατη πηγή» να δηλώσει ότι «το θέμα των χωρικών υδάτων δεν τίθεται ούτε κατά διάνοια», χωρίς, βεβαίως, να μπει στον κόπο να εξηγήσει πώς και επί ποιων θεμάτων μπορεί να ξεκινήσει ο διάλογος αυτός, όταν δεν υπάρχει καν ένα μικρό κοινό σημείο αφετηρίας.

Η μεγάλη τουρκική παγίδα που έχει στηθεί είναι ότι οι δύο υπουργοί, σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο πλέον, θα συζητούν και ότι κάθε κουβέντα που θα ακούγεται θα καταγράφεται, ενώ, παρά το γεγονός ότι αυτές οι συνομιλίες χαρακτηρίζονται μη δεσμευτικές, είναι προφανές ότι κάθε πλευρά και κυρίως η τουρκική θα μπορεί να δει πόσο και σε ποια σημεία μπορεί να υποχωρήσει η Ελλάδα… Όμως, πλέον θα υπάρχει μια προσπάθεια να διατηρηθεί αυτός ο διάλογος ώστε να μη διαταραχθεί το «καλό κλίμα» και αυτό ουσιαστικά, εφόσον δεν γίνει το θαύμα με την Τουρκία, θα οδηγεί σε μια απροκάλυπτη συζήτηση και διαπραγμάτευση επί των δεδομένων που θα έχει θέσει η Τουρκία και θα αφορούν το τι ανταλλάγματα θα πρέπει να της δοθούν προκειμένου να αποσύρει είτε το τουρκολιβυκό μνημόνιο, είτε το casus belli, είτε τις «γκρίζες ζώνες», είτε την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών. Και όλοι αντιλαμβάνονται ότι έτσι η Τουρκία θα επιχειρήσει να εξασφαλίσει αυτό που σε επίπεδο υφαλοκρηπίδας και πρόσβασης στο Αιγαίο δεν θα μπορούσε να κερδίσει ούτε με έναν νικηφόρο πόλεμο…

Στο Κυπριακό, μία ακόμη αναποδιά περίμενε την ελληνική πλευρά, η οποία ήλπιζε ότι με την πίεση που έχει ασκήσει στη Λευκωσία θα μπορούσε να διευκολύνει τον ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες να εγκλωβίσει τον Νίκο Χριστοδουλίδη στο σχέδιο για σύγκλιση τετραμερούς, όπως απαιτεί η Τουρκία και ο Τατάρ, απάλειψη της αναφοράς για λύση στη βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας αλλά και αποφυγή καταλογισμού ευθυνών για την έλλειψη προόδου στην τουρκοκυπριακή πλευρά, που επιμένει να απαιτεί την αποδοχή των διχοτομικών όρων της προκειμένου να αρχίσουν και πάλι οι συνομιλίες.

Τελικά, οι δύο πλευρές συμφώνησαν να γίνει μία ακόμη συνάντηση για το άνοιγμα ενός ακόμη σημείου διέλευσης στην «Πράσινη Γραμμή» και να διερευνηθεί εάν μπορεί να υπάρξει μία ακόμη συνάντηση, την οποία ο κ. Γκουτιέρες ανέφερε ως «διευρυμένη», για να ικανοποιήσει την τουρκική πλευρά, η οποία ανέφερε ότι η συμφωνία αφορούσε μια τετραμερή, με τον Νίκο Χριστοδουλίδη να δηλώνει ότι η συμφωνία αφορούσε μια πενταμερή.

Όσο κι αν ήθελε η Αθήνα να εμφανίσει μια θετική εικόνα στο Κυπριακό, εν όψει της επίσκεψης Φιντάν στην Αθήνα, μάλλον θα είναι δύσκολο να πείσει, καθώς διαπιστώθηκε ακόμη και από τον ΓΓ μεγάλο χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών, ενώ θα πρέπει να ομολογήσει επίσης ότι το δήθεν πλεονέκτημα της προσέγγισης με τον περιορισμό της παράνομης μετανάστευσης από την Τουρκία έχει ήδη καταρρεύσει, με βάση και τα επίσημα στοιχεία της Frontex.

Για την κυβέρνηση τα πράγματα δυσκολεύουν πολύ, καθώς οι δύο πρώην πρόεδροι της ΝΔ και πρώην πρωθυπουργοί, Κώστας Καραμανλής και Αντώνης Σαμαράς, έχουν στείλει το μήνυμά τους και μαζί με ομάδα βουλευτών προειδοποιούν ότι δεν πρόκειται να δεχθούν υποχωρήσεις σε ό,τι αφορά την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα στον διάλογο που ξεκινά ο Γιώργος Γεραπετρίτης με τον τούρκο ομόλογό του.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ