Σε πολιτική διαπραγμάτευση με την Τουρκία μπαίνει η κυβέρνηση

ΜΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΙΣ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΜΕΙΝΕΙ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ

Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ

Αναπάντητα ερωτήματα έχει αφήσει η συμφωνία Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη για ανάθεση στους υπουργούς Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν, της έναρξης του πολιτικού διαλόγου, που για την Ελλάδα θα αφορά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, ενώ είναι γνωστό ότι η Τουρκία επιδιώκει ο διάλογος να διευρυνθεί, καλύπτοντας όλο το φάσμα των διεκδικήσεών της.

Με συντονισμένες διαρροές σε φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ την περασμένη εβδομάδα η κυβέρνηση προσπάθησε να εξοικειώσει την κοινή γνώμη με τον διάλογο αυτό, για τους όρους του οποίου κανείς δεν γνωρίζει τίποτα, ούτε καν οι κορυφαίοι υπουργοί, πόσω μάλλον τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Έτσι, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, η ελληνική πλευρά θεωρεί ότι σε αυτήν την πρώτη φάση του πολιτικού διαλόγου οι δύο υπουργοί θα εξετάσουν ποιες διαφορές θα βρεθούν στο τραπέζι, εάν θα εξεταστεί η οριοθέτηση μόνο στο Αιγαίο ή και στην Ανατολική Μεσόγειο, ποιες αρχές του διεθνούς δικαίου θα επιστρατευτούν για τη λύση του προβλήματος και φυσικά αν η κατάληξη αυτής της διαδικασίας, εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία, θα είναι το συνυποσχετικό για παραπομπή της διαφοράς στη Χάγη…
Καθώς επίκειται η συνάντηση των δύο υπουργών Εξωτερικών στην Αθήνα εντός του Νοεμβρίου, οι κ. Γεραπετρίτης και Φιντάν, πιθανότατα μέχρι τον Ιανουάριο, όταν θα γίνει η νέα συνάντηση κορυφής στην Άγκυρα, θα κρίνουν εάν υπάρχει σύγκλιση, οπότε θα εισηγηθούν στους δύο ηγέτες να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα, που θα είναι η συζήτηση της οριοθέτησης επί συγκεκριμένων χαρτών, όπως ανέφεραν οι κυβερνητικές διαρροές.

Δηλαδή, οι δύο υπουργοί αναλαμβάνουν το βάρος της διαπραγμάτευσης επί της ουσίας της διαφοράς και της αντιμετώπισης των μονομερών τουρκικών διεκδικήσεων και στην επόμενη φάση, που θα ανατεθεί στους υφυπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών και στις τεχνικές – διαπραγματευτικές ομάδες, δεν θα απομείνει παρά η αποτύπωση της ενδεχόμενης πολιτικής συμφωνίας σε χάρτες… Αυτό βεβαίως σημαίνει ότι η Ελλάδα αποδέχεται την πάγια απαίτηση της Τουρκίας για πολιτική διαπραγμάτευση μιας διαφοράς που για τη χώρα μας παραμένει νομική, πριν εξεταστούν άλλες επιλογές, μεταξύ των οποίων, θεωρητικά, δεν έχει αποκλειστεί ούτε όμως έχει συμφωνηθεί ότι θα είναι η παραπομπή στη Χάγη. Και αυτό ενώ παραμένει στο τραπέζι το casus belli, οι «γκρίζες ζώνες» και το τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Όμως, αυτές οι πληροφορίες α­φήνουν αναπάντητα μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα. Τι θα συμβεί αν ο κ. Γεραπετρίτης βρεθεί από την πρώτη ημέρα του διαλόγου του με τον Χακάν Φιντάν αντιμέτωπος με όλη την γκάμα των τουρκικών διεκδικήσεων και αμφισβητήσε­ων, όταν, δηλαδή, η Τουρκία συνδέσει την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας με τις «γκρίζες ζώνες» και το casus belli. Διότι, φυσικά, για να συζητηθεί η οριοθέτηση οι δύο υπουργοί θα πρέπει να συμφωνήσουν ότι θα αφορά όλη την ελληνική επικράτεια και όχι αφήνοντας απέ­ξω τις νησίδες και τις βραχονησίδες που αμφισβητεί η Τουρκία, η οποία θα πρέπει να αποδεχθεί ότι η οριοθέτηση θα λάβει υπόψη της και θα στηριχθεί σε εύρος χωρικών υδάτων που θα ανακηρύξει η Ελλάδα βάσει του δικαι­ώματος που της προσφέρει το Δίκαιο της Θάλασσας και όχι φυσικά στα 6 ν.μ., όπως απαιτεί μέχρι τώρα η Τουρκία…

Και, βεβαίως, δεν νοείται ο διαχωρισμός της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου από εκείνη της Ανατολικής Μεσογείου, όπως και πάλι απαιτεί η Τουρκία, ελπίζοντας ότι έτσι θα πιέσει την Ελλάδα να δεχθεί περιορισμένη επήρεια των νησιών προκειμένου να… διαφυλαχθεί η ασφάλεια της ναυσιπλοΐας, και όταν έρθει η ώρα για την οριοθέτηση στην Ανατολική Μεσόγειο τότε πάλι θα κερδίσει, εξαφανίζο­ντας την επήρεια του Καστελλόριζου. Και θα πρέπει να εγκαταλειφθούν από την Αθήνα οι σκέψεις ότι πρέπει να διαχωρισθεί η οριοθέτηση, καθώς στην Ανατολική Μεσόγειο θα υπάρξει η εμπλοκή με το τουρκολιβυκό μνημόνιο, από το ο­ποίο δεν δείχνει διάθεση υποχώρησης η Τουρκία, αλλά και θα αποφευχθεί μία ακόμη εμπλοκή σε ό,τι αφορά την Κύπρο και την αποδοχή από την ελληνική κυβέρνηση ότι «δεν υπάρχει κοινό θαλάσσιο σύνορο Ελλάδας – Κύπρου»!

Η υπόθεση των ελληνοτουρκικών, και ειδικά μιας τόσο πολύπλοκης διαφοράς, όπως η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, δεν μπορεί να εγκαταλειφθεί στις συνομιλίες δύο πολιτικών προσώπων, οι οποίοι μάλιστα δεν έχουν και λαϊκή νομιμοποίηση, καθώς δεν είναι καν εκλεγμένοι.

Τις τελευταίες ημέρες, όμως, η Αθήνα στέλνει λάθος μηνύματα στην άλλη πλευρά του Αιγαίου, που θα μπορούσαν να εκληφθούν ως σιωπηρές υποχωρήσεις…

Έτσι, ενώ όλες οι τουρκικές διεκδικήσεις και το τουρκολιβυκό μνημόνιο παραμένουν στο τραπέζι, η κυβέρνηση έσπευσε με τροπολογία να εξαιρέσει μια σειρά βραχονησίδων από οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα και εκμετάλλευση, κάτι που αποδυναμώνει τη θέση τους σε μια ενδεχόμενη οριοθέτηση.

Οι βράχοι και οι βραχονησίδες που φιλοξενούν στοιχειώδη οικονομική δραστηριότητα δικαιούνται θαλάσσιες ζώνες και εκτός των χωρικών υδάτων τους…

Επίσης, οι χάρτες με τα θαλάσσια πάρκα που είχε εξαγγείλει η κυβέρνηση (προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Άγκυρας), ενώ στο Ιόνιο έχουν ενιαία μορφή, στο Αιγαίο μετατρέπονται σε αποσπασματικά χωρισμένα τμήματα που βρίσκονται αποκλειστικά εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων. Κάτι που φυσικά δεν εξυπηρετεί τον στόχο τους για την προστασία της βιοποικιλότητας των συγκεκριμένων νησίδων και των θαλάσσιων περιοχών τους. Έτσι επιχειρείται να κατευνασθεί η Τουρκία, η οποία την περασμένη άνοιξη, όταν έγινε γνωστή η πρόθεση για δημιουργία των θαλασσίων πάρκων, είχε δηλώσει ότι όχι μόνο δεν δικαιούται η Ελλάδα να κάνει θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο εκτός των 6 ν.μ. αλλά είχε αμφισβητήσει και μια σειρά βραχονησίδων τα οποία είχαν συμπεριληφθεί στον αρχικό σχεδιασμό.

Αυτές είναι δύο εντελώς λάθος κινήσεις, που εκλαμβάνονται ως ικανοποίηση μερικών εκ των προαπαιτούμενων όρων που έχει θέσει η Τουρκία για την έναρξη συνομιλιών…

Πάντως και στο εσωτερικό της κυβέρνησης υπάρχει έντονη ανησυχία για το τι ακριβώς μεθοδεύεται στο παρασκήνιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο υπουργός Εθνικής Ά­μυνας Νίκος Δένδιας φρόντισε να στείλει τα μηνύματά του, εκφράζοντας βεβαίως και τους πρώην πρωθυπουργούς Κώστα Καραμανλή και Αντώνη Σαμαρά, με επισκέψεις όχι μόνο στο Καστελλόριζο αλλά και σε ακριτικές βραχονησίδες, δηλώνοντας ότι όλα τα νησιά και οι βραχονησίδες δικαιούνται ΑΟΖ…

Η κυβέρνηση οφείλει, παρά την εικόνα διάλυσης που παρουσιάζει η αντιπολίτευση, η οποία αναλώνεται επί μήνες στις εσωκομματικές αντιπαραθέσεις, να ενημερώσει άμεσα για τους όρους και τις προϋποθέσεις με τους οποίους προσέρχονται στον διάλογο οι δύο υπουργοί Εξωτερικών. Και απαιτείται, πριν ακόμη φτάσουμε στη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στην Άγκυρα, στις αρχές του 2025, να υπάρχει πλήρης ενημέρωση για το αν και πού κατέληξαν οι συνομιλίες αυτές, προτού προχωρήσουν στην επόμενη και τελική φάση τους…

ΤΟ ΠΑΡΟΝ