ΠΟΜΙΔΑ: Ν.5142/24 για το Κτηματολόγιο: Οι κυριότερες θετικές ρυθμίσεις για τα ακίνητα

Δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Α΄/4.10.2024 ο Ν. 5142/2024 του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με τον οποίο ικανοποιούνται σειρά αιτημάτων και προτάσεων της ΠΟΜΙΔΑ, προκειμένου να επιλυθούν σοβαρότατα  προβλήματα των ιδιοκτητών ακινήτων που αφορούν στους τίτλους των εμπραγμάτων δικαιωμάτων τους, με ιδιαίτερη έμφαση στη δυνατότητα μονομερών τροποποιήσεων πράξεων σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας και τη δυνατότητα άρσης της ακυρότητας μεταβιβαστικών συμβολαίων μέσω της μεταγενέστερης υπαγωγής των αυθαιρεσιών τους και μονομερή διόρθωση των ιδιοκτησιακών τους τίτλων, αλλά και να θεσμοθετηθούν μέτρα επιτάχυνσης των διαδικασιών ολοκλήρωσης του κτηματολογίου, διόρθωσης εσφαλμένων εγγραφών και μεταγραφής των εμπραγμάτων δικαιοπραξιών.

Οι κυριότερες ρυθμίσεις με τις οποίες επιλύονται προβλήματα των ιδιοκτητών ακινήτων είναι οι εξής:

1.  Διεκπεραίωση κτηματογράφησης εντός λειτουργούντος Κτηματολογίου. Αιτήσεις διόρθωσης του άρθρου 6Α ή ενστάσεις του άρθρου 7 ή εκκρεμείς αποφάσεις των Επιτροπών Εξέτασης του άρθρου 7Α σημειώνονται στο οικείο κτηματολογικό φύλλο. Εάν η υποβληθείσα αίτηση ή ένσταση γίνει δεκτή, ο προϊστάμενος του αρμόδιου κτηματολογικού γραφείου ή υποκαταστήματος προβαίνει σε διόρθωση της πρώτης εγγραφής σύμφωνα με τα οριζόμενα στην απόφαση, η οποία σημειώνεται στο οικείο κτηματολογικό φύλλο, επιτρεπόμενης μόνο της αιτιολογημένης άρνησης. Εάν η υποβληθείσα αίτηση ή ένσταση απορριφθεί, η απόφαση σημειώνεται στο οικείο κτηματολογικό φύλλο.
2. Επιτάχυνση και ψηφιοποίηση της διαδικασίας διόρθωσης χωρικών μεταβολών στους κτηματολογικούς χάρτες.
3. Απλοποίηση της διαδικασίας διόρθωσης προδήλων σφαλμάτων κτηματολογικών εγγραφών.
4. Δυνατότητα ευχερούς διόρθωσης εγγραφών ακινήτων “αγνώστου ιδιοκτήτη”, υπέρ του πραγματικού και νόμιμου ιδιοκτήτη.
5. Καθιέρωση διαδικασίας δευτεροβάθμιας κρίσης επί αιτήσεων διόρθωσης κτηματολογικών εγγραφών.
6. Επίσπευση χρόνου μεταγραφής συμβολαιογραφικών πράξεων μέσω της χρήσης τεχνητής νοημοσύνης.
7. Νέα διαδικασία διόρθωσης κτηματολογικών εγγραφών σε δασικές περιοχές, σε περίπτωση απόφασης αποδοχής αντιρρήσεων κατά του δασικού χάρτη, ώστε οι οι διορθώσεις να πραγματοποιούνται εντός του Κτηματολογικού Γραφείου και όχι δικαστικώς.
8. Θέσπιση δυνατότητας μονομερούς  τροποποίησης πράξεων σύστασης οριζοντίου ή καθέτου ιδιοκτησίας  ως προς την επιφάνεια, το περίγραμμα και τη χρήση των ιδιοκτησιών.
9. Δυνατότητα μεταβίβασης κτίσματος οριζοντίου ή καθέτου ιδιοκτησίας με απόκλιση εμβαδού έως 2% χωρίς να απαιτείται διόρθωση του ιδιοκτησιακού τίτλου.
10. Δυνατότητα  μονομερούς συμβολαιογραφικής μεταφοράς του δικαιώματος αποκλειστικής χρήσης μιάς ιδιοκτησίας σε άλλη του αυτού ιδιοκτήτη, της ίδιας οικοδομής, που στερείται τέτοιου χώρου.
11. Δυνατότητα άρσης ακυρότητας μεταβίβασης ή σύστασης εμπράγματου δικαιώματος που έχουν πραγματοποιηθεί προ της 1.5.2024 μέσω μεταγενέστερης υπαγωγής των αυθαιρεσιών ή των πολεοδομικών παραβάσεων που είχαν εγκατασταθεί προ των ανωτέρω πράξεων εφόσον επιτρέπεται και εφόσον συνταχθεί Ταυτότητα Κτιρίου. Σε περίπτωση που η συμβολαιογραφική πράξη που καταρτίστηκε κατά παράβαση του πρώτου εδαφίου χρήζει διόρθωσης ως προς τα στοιχεία του ακινήτου, μπορεί να διορθωθεί από τον τελευταίο αποκτώντα το εμπράγματο δικαίωμα, μονομερώς, προσαρτώντας μόνον το Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ του τελευταίου αποκτώντος, το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, τη βεβαίωση υπαγωγής, το σχεδιάγραμμα της κάτοψης, και το απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος. Τυχόν απαιτούμενη δήλωση φόρου υποβάλλεται μονομερώς.
12. Προσύμφωνα: Δυνατότητα σύνταξης με αυτοσύμβαση οριστικών συμβολαίων μεταβίβασης ακινήτων με επαχθή αιτία σε εκτέλεση παλαιών προσυμφώνων μέχρι 31.8.2024, χωρίς προθεσμία λήξης.
13. Παράταση προθεσμίας επικύρωσης “ανωμάλων δικαιοπραξιών” μέχρι την 31.12.2027.

Οι διατάξεις αυτές θα αναλυθούν λεπτομερώς σε ειδικό σεμινάριο για τα μέλη της ΠΟΜΙΔΑ που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη, 10 Οκτωβρίου, 5 μ.μ. στην Αίθουσα Εκδηλώσεων των γραφείων της ΠΟΜΙΔΑ, από τον Πρόεδρο και το επιστημονικό επιτελείο της ΠΟΜΙΔΑ, με τη συμμετοχή και της Προέδρου της Συντονιστικής Επιτροπής των Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος κας Ελένης Κοντογεώργου.

Στο σεμινάριο αυτό θα γίνει εκτενής αναφορά στα επιδοτούμενα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων και παρουσίαση από την “Κοινωνία της Πληροφορίας” της διαδικασίας σύνδεσης των παλαιών και νέων κτιρίων με το δίκτυο οπτικών ινών.

Στράτος Παραδιάς
Δικηγόρος Α.Π. Αθηνών
Πρόεδρος ΠΟΜΙΔΑ-UIPI