Ακαδημία Αθηνών: ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ-TLG

October 8, 2024 στις κατηγορίες BIBΛIO,

Η Ακαδημία Αθηνών, συνεχίζοντας την υλοποίηση των δεσμεύσεών της για την στήριξη και ανάδειξη της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού, αλλά και την ελεύθερη πρόσβαση στο ερευνητικό και αρχειακό υλικό της, ανακοινώνει την σύναψη μιας σημαντικής διεθνούς συνεργασίας: την ηλεκτρονική δημοσίευση του Ἱστορικoῦ Λεξικoῦ τῆς Νέας Ἑλληνικῆς (τόμοι Α-Δ) μέσω του μείζονος επιστημονικού κόμβου του Thesaurus Linguae Graecae (TLG) του Πανεπιστημίου Irvine της Καλιφόρνιας.

Ο διεθνούς φήμης κόμβος του Thesaurus Linguae Graecae (www.tlg.uci.edu) είναι η πιο πλούσια ηλεκτρονική βάση δεδομένων πλήρους κειμένου και θησαυρού λέξεων της ελληνικής γλώσσας στον κόσμο. Εμπεριέχει σε ψηφιακή μορφή το σύνολο της αρχαιοελληνικής και βυζαντινής γραμματείας, επιτρέποντας στον χρήστη να διαβάζει διαδικτυακά οποιοδήποτε έργο γραμμένο στην ελληνική γλώσσα από τον Όμηρο μέχρι το τέλος του Μεσαίωνα, αλλά και εντοπίζει, με σύνθετα εργαλεία αναζήτησης, οποιαδήποτε λέξη, φράση ή χωρίο της παλαιότερης γραμματείας. Ταυτόχρονα, παρέχει διασύνδεση με μείζονα λεξικά της αρχαίας, μεσαιωνικής και νέας ελληνικής ώστε για κάθε λέξη των κειμένων ο χρήστης να μπορεί να λάβει λεξικογραφικές πληροφορίες για την σημασία και την χρήση της.

Η πρόσβαση στο TLG είναι διαβαθμισμένη: όλα τα λεξικά, ο βιβλιογραφικός κατάλογος (Canon) των συγγραφέων και ένα βασικό σώμα κειμένων με τους σημαντικότερους συγγραφείς είναι ελεύθερα διαθέσιμος για όλους, με απλή (δωρεάν) εγγραφή, ενώ το σύνολο της γραμματείας είναι διαθέσιμο σε συνδρομητές, και σε όσους βρίσκονται εντός κάποιου πανεπιστημιακού ή ερευνητικού δικτύου. Στο άμεσο μέλλον προβλέπεται η πλήρης πρόσβαση στο TLG για όλους τους χρήστες.

Τὸ Ἱστορικὸν Λεξικὸν τῆς Νέας Ἑλληνικῆς, τῆς τε κοινῶς ὁμιλουμένης καὶ τῶν ἰδιωμάτων, που εκδίδεται από το Κέντρον Ερεύνης των Νεοελληνικών Διαλέκτων και Ιδιωμάτων της Ακαδημίας Αθηνών (ΚΕΝΔΙ), είναι το εθνικό ιστορικό λεξικογραφικό εγχείρημα της Νέας Ελληνικής.

Έχει ως αντικείμενό του το σύνολο της νεοελληνικής γλώσσας από το 1800 έως σήμερα, και περιλαμβάνει τόσο την Κοινή Νεοελληνική όσο και τις νεοελληνικές διαλέκτους, εντός και εκτός ελληνικής επικράτειας. Κάθε λήμμα εξετάζεται από την άποψη της ιστορικής του καταγραφής (πρώτη εμφάνιση, ετυμολογία, ερμηνεία εναλλακτικών τύπων) και της γεωγραφικής του κατανομής (διαλεκτικές παραλλαγές). Με αφετηρία το 1933, έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα 10 τόμοι, φτάνοντας μέχρι το τέλος του γράμματος Δ. To ΙΛΝΕ είναι διαθέσιμο στην διεύθυνση https://stephanus.tlg.uci.edu/ilne/ .

Η υλοποίηση της ηλεκτρονικής έκδοσης πραγματοποιήθηκε υπό την καθοδήγηση της Διευθύντριας του TLG, καθηγήτριας Μαρίας Παντελιά, και της Διευθύνουσας του ΚΕΝΔΙ Ι. Μανωλέσσου.