Περισσότεροι από 500 άνθρωποι αυτοκτονούν κάθε χρόνο στην Ελλάδα

Του
ΑΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗ

Η αυτοκτονία αποτελεί τη μοναδική θανατηφόρο ψυχιατρική κατάσταση, με περίπου 500 θανάτους ετησίως στην Ελλάδα, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, αφήνοντας πίσω πάνω από 5.000 πενθούντες κάθε χρόνο.

Παρ’ όλα αυτά, οι αυτοκτονίες, διαχρονικά, είναι πολύ περισσότερες, καθώς υποκαταγράφονται, ενώ οι μη θανατηφόρες απόπειρες εκτιμάται ότι είναι έως και 20 φορές περισσότερες από τις καταγεγραμμένες αυτοκτονίες. Τα στοιχεία αυτά α­νακοίνωσε το Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της «Κλίμακας» με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας (10 Σεπτεμβρίου).

Όπως επισημαίνεται στην έκθεση της «Κλίμακας», η πραγματική έκταση του προβλήματος είναι άγνωστη, με την έλλειψη καταγραφής να εμποδίζει την πλή­ρη κατανόησή του. Η α­νάγκη για ουσιαστική δράση και καλύτερη αποτύπωση των στατιστικών δεδομένων είναι επιτακτική. Η αυτοκτονία δεν είναι ένα μοιραίο γεγονός, αφού το 95% των αυτοκτονιών θα μπορούσε να είχε προληφθεί.

Το Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της «Κλίμακας» βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας να ενσωματώσει καινοτόμες μεθόδους πρόληψης, παρέχοντας εξατομικευμένες παρεμβάσεις που βασίζονται στις πιο σύγχρονες εξελίξεις των νευροεπιστημών και της επιγενετικής. Αυτές οι παρεμβάσεις δίνουν έμφα­ση στην αναγνώριση των αναγκών του κά­θε ατόμου, στην πρόληψη μέσα από προσυμπτωματικούς ελέγχους και στην έγκαιρη παρέμβαση σε κρίσιμες καταστάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η «Κλίμακα»:

♦ Παρέχει υπηρεσίες Διακρανιακού Μαγνητικού Ερεθισμού (rTMS) για τη βελτί­ω­ση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων.
♦ Ενσωματώνει πρωτοπορια­κά προγράμματα φαρμακογενετικής, επιτρέποντας την εξατομικευμένη φαρμακευτική θεραπεία με βάση το γονιδιακό προφίλ του κάθε ατόμου.
♦ Αναπτύσσει πλατφόρμα AI: Η «Κλίμακα» βρίσκεται στη διαδικασία ανάπτυξης μιας καινοτόμου πλατφόρμας, βασισμένης στην τεχνητή νοημοσύνη (AI), η οποία θα επιτρέπει στους χρήστες να λαμβάνουν άμεσες και επιστημονικά τεκμηριωμένες α­παντήσεις σχετικά με την αυτοκτονικότητα. Η πλατφόρμα αυτή θα λειτουργεί ως εργαλείο υποστήριξης για ε­παγγελ­ματίες υγεί­ας, καθώς και για άτομα που αναζητούν καθοδήγηση και πληροφόρηση, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της πρόληψης και της κατανόησης της αυτοκτονικής συ­μπεριφοράς. Με τη χρήση προηγμένων αλγορίθμων, η πλατφόρμα θα αναλύει δεδομένα και θα παρέχει, δεδομένα, εξατομικευμένες προτάσεις για παρεμβάσεις, ενισχύοντας την έ­γκαιρη και στοχευμένη αντι­μετώπιση.
♦ Αναπτύσσει πρόγραμμα εικονικής πραγματικότητας (VR) για την προσομοίωση καταστάσεων κρίσιμων για την ψυχική υγεία, ενισχύοντας την κατανόηση και την ενσυναίσθηση.
♦ Εφαρμόζει ηλεκτρονικό και τηλεφωνικό follow-up ασθενών. Τα κυριότερα ο­φέλη αυτού του καινοτόμου κλινικού εργαλείου είναι η δυνατότητα άμεσης, σταθερής παρακολούθησης, η συνέχιση της φροντίδας του ασθενούς (σε εθνική εμβέλεια), η μείωση του κίνδυνου της υποτροπής κ.ά.
♦ Εφαρμόζει τη Μέθοδο της Ψυχολογικής Αυτοψίας: Ε­δώ και χρόνια, το Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας εφαρμόζει την ψυχολογική αυτοψία, η ο­ποία είναι μία από τις αποτελεσματικότερες μεθόδους για τη κατανόηση των κοινωνικών, ψυχολογικών και βιολογικών χαρακτηριστικών των αυτοχείρων. Ο συνδυασμός της ψυχολογικής αυτοψίας με την ανάλυση των βιολογικών παραγόντων στην αυτοκτονία τεκμηριωμένα μπορούν να λειτουργήσουν καταλυτικά στην αποτελεσματικότητα της αναγνώρισης του αυτοκαταστροφικού ασθενούς και στην πρόληψη της αυτοκτονίας γενικότερα.
♦ Λειτουργεί το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών: Το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών α­ποτελεί ένα σύστημα ερευνητικής καταγραφής, το ο­ποίο αναπτύχθηκε το 2007 από την επιστημονική ομάδα του Κέντρου Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, που λειτουργεί στο πλαίσιο της «Κλίμακας», με σκοπό την αποτύπωση των τάσεων των αυτοκτονιών στην Ελλάδα σε πραγματικό χρόνο. Οι πηγές των δεδομένων προέρχονται από τον έντυ­πο και ηλεκτρονικό Τύπο, τις κλήσεις στην 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία – 1018, τις ψυχολογικές αυτοψίες σε επιζώντες αυτοκτονίας, τους εξυπηρετούμενους των υ­πηρεσιών του Κέντρου Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, ένα δίκτυο ε­θελοντών που απαρτίζεται από επαγγελματίες υγείας, επαγγελματίες ψυχικής υ­γείας και πολίτες, καθώς και μέσα από συνεργασία με μονάδες υγείας, ιατροδικαστικές υπηρεσίες, γραφεία κηδειών και καταστήματα κράτησης.

Για όσους ενδιαφέρονται, η «Κλίμακα» διαθέτει την 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία – 1018.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ