Γρ. Κωνσταντέλλος στο “Π”: “Η κυβέρνηση και η Τοπική Αυτοδιοίκηση οφείλουν να στηρίξουν τις μικρές και απομακρυσμένες περιοχές της χώρας”

Του
ΓΡΗΓΟΡΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΟΥ
Δημάρχου Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης,
Α’ Αντιπροέδρου Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας

Πριν από δύο χρόνια, στις 2 Ιουνίου 2022, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανέβασε στον λογαριασμό του στο Instagram μια φωτογραφία από την Ψέριμο με χρωματισμένη την ελληνική σημαία πάνω στους βράχους και έγραψε: «Ψέριμος. Εκεί που το γαλάζιο του Αιγαίου συναντά το γαλάζιο της σημαίας!».

Η Ψέριμος είναι ένα από τα πολλά μικρά νησιά της χώρας μας, το οποίο ανήκει διοικητικά στον Δήμο Καλυμνίων και απέχει μόλις επτά μίλια από τα μικρασιατικά παράλια. Τον χειμώνα ζουν στο νησί αυτό, υπό ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες, 21 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και 4 μικρά παιδιά.

Το διήμερο 4 – 5 Σεπτεμβρίου συνδιοργανώσαμε ως δήμος συνέδριο στην Ψέριμο, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της κυβέρνησης, της τοπικής αυτοδιοίκησης, της ακαδημαϊκής κοινότητας, της αγοράς και κυρίως της τοπικής κοινωνίας και συζητήσαμε τα ζωτικά προβλήματα του νησιού, τις προοπτικές ανάπτυξης και την αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας για λύσεις που πριν από λίγα χρόνια ήταν ανέφικτες.

Εκεί, είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε ιδίοις όμμασι τι ακριβώς σημαίνει να ζει κανείς σε ένα από τα πολλά ακριτικά νησιά μας, ο λιγοστός μόνιμος πληθυσμός των οποίων είναι και ο παράγοντας που αποτρέπει τη γείτονα χώρα από το να τα χαρακτηρίσει αυθαίρετα «γκρίζες ζώνες» και μας επιτρέπει να διατηρούμε την εθνική μας κυριαρχία σε αυτά.

Ενώ εμείς, λοιπόν, είχαμε σκοπό να αναπτύξουμε σύγχρονες τεχνολογίες και να καταθέσουμε πρόταση οδικού χάρτη για τη μετατροπή της Ψερίμου σε «Smart Island» («Έξυπνο Νησί»), δηλαδή να προτείνουμε εργαλεία για το «ευ ζην», διαπιστώσαμε πως για να φτάσουμε εκεί πρέπει πρώτα να εξασφαλίσουμε το «ζην».

Διαπιστώσαμε ελλείψεις υποδομών, υπηρεσιών και αγαθών, που εμείς στις μεγάλες πόλεις εδώ και πολλές δεκαετίες τα θεωρούμε δεδομένα και έχουμε πάψει να ασχολούμαστε με αυτά. Οι κάτοικοι της Ψερίμου και πολλών ακόμα μικρών νησιών έχουν ελάχιστη πρωτογενή ιατρική περίθαλψη και περιορισμένες προοπτικές επαγγελματικής αποκατάστασης, ενώ δεν διαθέτουν σχολεία, με αποτέλεσμα μόλις τα παιδιά φτάνουν σε ηλικία ακόμα και δημοτικού να είναι αναγκασμένα να μετακομίζουν σε κάποιο από τα γειτονικά νησιά. Ακόμα, οι κάτοικοι εξαρτώνται για την προμήθεια βασικών ειδών (τρόφιμα, φάρμακα κ.ά.), ειδικά τον χειμώνα, από τις καιρικές συνθήκες, με αποτέλεσμα συχνά να στερούνται αυτόν τον βασικό ανεφοδιασμό για περιόδους που διαρκούν δέκα ή και δεκαπέντε ημέρες. Στο νησί, επίσης, δεν υπάρχει καμία μόνιμη εγκατάσταση αστυνομικής ή λιμενικής αρχής, ενώ συχνά καταφθάνουν σε αυτό δεκάδες παράνομοι μετανάστες και πρόσφυγες από τις τουρκικές ακτές.

Εκεί, λοιπόν, που «το γαλάζιο του Αιγαίου συναντά το γαλάζιο της σημαίας», οι κάτοικοι που φυλάνε τις Θερμοπύλες και εξασφαλίζουν την παραμονή της ελληνικής σημαίας νιώθουν, σε μεγάλο βαθμό δικαίως, ξεχασμένοι και βαριά αδικημένοι από το «κράτος των Αθηνών».

Φορολογούνται με τους ίδιους συντελεστές με τους οποίους φορολογούνται όλοι οι πολίτες της χώρας, πληρώνουν την ενέργεια όσο εμείς, το νερό τους είναι ίσως το ακριβότερο των Δωδεκανήσων λόγω του κόστους συντήρησης της μονάδας αφαλάτωσης και δεν τους παρέχεται κανένα απολύτως κίνητρο να παραμείνουν εκεί. Έντονο παράπονό τους είναι το ότι οι πολιτικοί, όλων των κομμάτων και όλων των κυβερνήσεων, περνάνε από το νησί τους, αναρτούν μια φωτογραφία και στη συνέχεια τους ξεχνάνε.

Στο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε βρεθήκαμε στο νησί συνολικά οκτώ δήμαρχοι από την Αττική και από άλλα μικρά και μεγάλα νησιά του Αιγαίου, ενώ η δική μου παρουσία ως α’ αντιπροέδρου της ΚΕΔΕ σηματοδοτούσε και την εκπροσώπηση της Ένωσης. Συζητήσαμε τη θεσμοθέτηση της έμπρακτης αλληλεγγύης μεταξύ των δήμων και την καθιέρωση της ουσιαστικής συνδρομής των μεγαλύτερων και οικονομικά εύρωστων δήμων προς τους μικρότερους. Ήδη ο Δήμος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, λόγω των διαχρονικών σχέσεων που συνδέουν την πόλη μας με την Κάλυμνο και κατ’ επέκταση με την Ψέριμο, έχει εφοδιάσει το νησί με σημαντικό πυροσβεστικό υλικό για την ενίσχυση της πολιτικής προστασίας, τρέιλερ μεταφοράς υλικών και 30 ηλιακά σώματα οδοφωτισμού για το μικρό περιφερειακό οδικό δίκτυο, ενώ έχουμε κινητοποιήσει και τον ιδιωτικό τομέα, που συνέδραμε με την προσφορά ενός ανατρεπόμενου οχήματος για τη συλλογή των απορριμμάτων.

Για την Ψέριμο, με αφορμή το συνέδριο και σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πρωτοβουλίες, ξεκινάει μια διαδικασία ανάκαμψης. Με την απαραίτητη νομοθετική θεσμοθέτηση της πρακτικής αυτής, μπορούν μέσω της τοπικής αυτοδιοίκησης να ανακάμψουν πολλές μικρές και απομακρυσμένες περιοχές της χώρας.

Χρειάζεται, όμως, άμεσα και κυβερνητική πρωτοβουλία προκειμένου να δοθούν ουσιαστικά κίνητρα και ζωτικές παροχές για την παραμονή και την αύξηση του πληθυσμού στις περιοχές αυτές.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ