Η Τουρκία περιορίζει την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας

–Η Αθήνα ετοιμάζει τα επόμενα βήματα του «διαλόγου»

Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ

Η Αθήνα επιμένει να ωραιοποιεί τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, έχοντας ως μοναδικό στόχο να μη διαταραχθεί το «κλίμα» εν όψει της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη. Και αυτό παρά το ότι δεν διαφαίνεται ουδεμία πρόοδος σε κάποιο από τα σημαντικά ζητήματα των σχέσεων με την Τουρκία, η οποία προς το παρόν επιδιώκει τη χωρίς κανένα κόστος αναστολή άσκησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.

Σε λίγες ημέρες, στη Νέα Υόρκη, οι κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν θα συναντηθούν και σύμφωνα με το ΥΠΕΞ θα συζητηθούν «το χρονοδιάγραμμα και τα επόμενα βήματα του διαλόγου». Το χρονοδιάγραμμα προφανώς αφορά τις γνωστές, άνευ περιεχομένου συνήθως, συναντήσεις του κ. Φραγκογιάννη για τη «θετική ατζέντα», τον πολιτικό διάλογο, που δεν έχει ξεφύγει από τα τετριμμένα και τις γενικές ανασκοπήσεις, και τα ΜΟΕ, που εξαντλούνται στη συμμετοχή σε κοινές αθλητικές εκδηλώσεις και στην ανταλλαγή επισκέψεων αξιωματικών. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι το ποια είναι τα «επόμενα βήματα του διαλόγου» και εάν οι κ. Γεραπετρίτης και Φιντάν έχουν διαμορφώσει ένα πλαίσιο για την έναρξη συζητήσεων για τις οριοθετήσεις…

Οι χειρισμοί του Χακάν Φιντάν στις Βρυξέλλες, στην άτυπη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών, ήταν εξαιρετικοί, καθώς πρόβαλε τα πλεονεκτήματα που θα αποκομίσει η ΕΕ συνεργαζόμενη με την Τουρκία, ενώ απροκάλυπτα έθεσε ως όρο την παράκαμψη του Κυπριακού από τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Βέβαια, ακόμη και οι πιο φιλικά προσκείμενοι υπουργοί δεν μπορούσαν παρά να συμφωνήσουν με τον κύπριο ΥΠΕΞ κ. Κόμπο ότι υπάρχουν αποφάσεις που θέτουν συγκεκριμένες κυπρογενείς υποχρεώσεις, οι οποίες βρίσκονται στη βάση του θεσμικού πλαισίου των ευρωτουρκικών σχέσεων. Ο Χακάν Φιντάν, βεβαίως, παρουσίασε τις γνωστές θέσεις της Τουρκίας για το Κυπριακό, ζητώντας ουσιαστικά να γίνει αποδεκτή από την ΕΕ η θέση των δύο κρατών.

Ο Γιώργος Γεραπετρίτης εμφανίστηκε ως σθεναρός υποστηρικτής της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας, θέτοντας, όμως, ως προϋπόθεση τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των κρατών-μελών. Μάλιστα επέμεινε ότι οι συνομιλίες όσον αφορά το Κυπριακό θα πρέπει να διεξαχθούν στη βάση των αποφάσεων του ΣΑ του ΟΗΕ. Σύμφωνα με διαρροές του ΥΠΕΞ, ο κ. Γεραπετρίτης στη διάρκεια της κατ’ ιδίαν συνάντησης με τον Χακάν Φιντάν έθεσε «όλα τα θέματα που κατά το προηγούμενο διάστημα δημιούργησαν εντάσεις εκ μέρους της Τουρκίας, επισημαίνοντας την ανάγκη ύπαρξης καλού κλίματος, αποφυγής εντάσεων και σεβασμού του διεθνούς δικαίου».

Το ΥΠΕΞ απέφυγε να εξηγήσει τι ακριβώς εννοεί ο κ. Γεραπετρίτης όταν μιλάει για «θέματα που δημιούργησαν εντάσεις», καθώς ο ίδιος σε πολλές συνεντεύξεις του, ακόμη και σε αυτή μετά την επιστροφή του από τις Βρυξέλλες, δήλωσε ότι υπάρχει καλό κλίμα και ότι ακόμη και στην Κάσο όλα έτυχαν διαχείρισης και δεν υπήρξε ούτε κρίση ούτε εντάσεις.

Βεβαίως, το επεισόδιο της Κάσου, το οποίο ο ΥΠΕΞ προσπάθησε να υποβαθμίσει, έχει δημιουργήσει ένα βαρύ κλίμα και έχει επηρεάσει και το ίδιο το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Κρήτης. Διότι η Τουρκία, με την προκλητική στάση της και την επιστράτευση του Στόλου της κατά τη διάρκεια των ερευνών του ιταλικού ερευνητικού τον Ιούλιο, έδειξε να εννοεί πλήρως τη δήλωσή της ότι κανένα έργο στην Ανατολική Μεσόγειο δεν θα γίνει εάν δεν δώσει η ίδια το πράσινο φως. Και είναι προφανές ότι η Τουρκία αντιτίθεται σφόδρα σε ένα έργο που θα βγάλει από την ενεργειακή απομόνωση την Κυπριακή Δημοκρατία και συγχρόνως θα έχει την προοπτική να συνδέσει το Ισραήλ και την Ασία με την Ευρώπη μέσω Ελλάδας.

Αυτή η τουρκική παρέμβαση προκάλεσε και τη μεγάλη συζήτηση περί γεωπολιτικού ρίσκου που κινδύνευσε να τορπιλίσει το στρατηγικής σημασίας έργο και θα συνεχίσει να αποτελεί απειλή για την υλοποίησή του.

Η μόνη συζήτηση την οποία θα μπορούσε να έχει για το θέμα αυτό ο Γιώργος Γεραπετρίτης με τον τούρκο ομόλογό του είναι ότι η Τουρκία δεν έχει κανένα δικαίωμα παρέμβασης σε ένα έργο το οποίο αποτελεί μέρος της ελευθερίας των θαλασσών, σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας, και δεν υπόκειται στην άδεια ή στην έγκριση τρίτων χωρών.

Αναγκαία θα ήταν και η επισήμανση ότι η εναντίωση και η δημιουργία προβλημάτων στο έργο θα φέρει την Τουρκία απέναντι όχι μόνο στην Ελλάδα και στην Κύπρο αλλά σε ολόκληρη την ΕΕ, η οποία υποστηρίζει και οικονομικά την ηλεκτρική διασύνδεση, αλλά και στις ΗΠΑ, που έχουν δηλώσει τη στήριξή τους στο έργο αυτό.

Ίσως η Αθήνα ελπίζει ότι μόλις ξεπεραστούν τα προβλήματα μεταξύ ΑΔΜΗΕ και ΡΑΕΚ και ξαναρχίσουν οι εργασίες του ιταλικού ερευνητικού, εάν η Τουρκία επιμένει, θα υιοθετηθεί η «φόρμουλα της Κάσου» και αφού το ιταλικό πλοίο υποβάλλει στα «μουλωχτά» αίτημα για έκδοση NAVTEX στην Τουρκία τότε οι εργασίες του θα γίνουν κανονικά. Όμως αυτή η πρακτική ουσιαστικά δημιουργεί τετελεσμένα εις βάρος της χώρας μας και αν δεν το αντιλαμβάνεται αυτό η ηγεσία του ΥΠΕΞ θα πρέπει να συμβουλευθεί τουλάχιστον τη νομική υπηρεσία του υπουργείου.

Όσον αφορά, τώρα, το θέμα της αποφυγής των εντάσεων, όπως ζήτησε από τον Χακάν Φιντάν ο Γιώργος Γεραπετρίτης, θα πρέπει να καταγραφεί ένας μακρύς κατάλογος προκλητικών δηλώσεων αλλά και προκλητικών θέσεων που διατυπώνονται από την τουρκική ηγεσία και στρέφονται ευθέως εναντίον των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Το είδαμε αυτό στην Κάσο, με την προκλητική αναφορά για τουρκική υφαλοκρηπίδα μόλις στα 6,2 ν.μ. από το νησί και σε περιοχή οριοθετημένης ελληνικής ΑΟΖ, το είδαμε με την αντίδραση της Τουρκίας στα θαλάσσια πάρκα, το είδαμε στις επισκέψεις τούρκων αξιωματούχων στη Θράκη και στις προκλητικές δηλώσεις τους για την «καταπίεση της ‘‘τουρκικής μειονότητας’’», το είδαμε στη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, στην εσκεμμένη μετάθεση της λειτουργίας στην Παναγία Σουμελά και στη μεθοδευμένη επίθεση εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου αλλά και στο παραλήρημα της τουρκικής ηγεσίας εναντίον της Κύπρου…

Το να θέλει η ελληνική κυβέρνηση και το ΥΠΕΞ να πείσουν τον ελληνικό λαό ότι κάτι καλό συμβαίνει στα ελληνοτουρκικά και ότι είμαστε στον σωστό δρόμο επειδή δεν έχουμε παραβιάσεις και υπερπτήσεις οδηγεί σε επικίνδυνη υποτίμηση της τουρκικής απειλής. Και αυτό πολύ σύντομα, και με πολύ δυσάρεστο τρόπο, θα το διαπιστώσουμε όλοι. Και η προσγείωση στη σκληρή πραγματικότητα των ελληνοτουρκικών δεν θα είναι και τόσο ομαλή…

ΤΟ ΠΑΡΟΝ

Φωτό: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΜΗΤΣΟΣ/ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ/EUROKINISSI