Ποιοι κινδυνεύουν απο την Ευλογιά των Πιθήκων (mpox)

– Αυξημένο επίπεδο συναγερμού στην Ευρώπη

Του
ΑΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗ

Στις 14 Αυγούστου 2024, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κήρυξε την επιδημία mpox (ευλογιά των πιθήκων) στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) και στις γειτονικές της χώρες επείγουσα κατάσταση για τη Δημόσια Υγεία με διεθνές ενδιαφέρον. Την ίδια ημέρα, δηλώθηκε το πρώτο κρούσμα mpox φυλογενετικής ομάδας Ιb στην Ευρώπη, σε ταξιδιώτη από την Αφρική.

Ο ΠΟΥ προέβη στην κίνηση αυτή λόγω της αύξησης των κρουσμάτων στη ΛΔΚ και της ανίχνευσης σε τέσσερις γειτονικές χώρες (Μπουρούντι, Κένυα, Ρουάντα, Ουγκάντα) κρουσμάτων ενός νέου στελέχους του ιού, που ανήκει στη φυλογενετική ομάδα Ιb. Επιπλέον, το νέο στέλεχος στη ΛΔΚ εμφανίζεται με αυξημένη σοβαρότητα νόσου και αναφερόμενη θνητότητα μεταξύ 3% και 4%. Πρέπει να σημειωθεί ότι η αναφερόμενη θνητότητα αντανακλά τις συνθήκες στη συγκεκριμένη χώρα και τη σημαντική υποδήλωση των ήπιων σε βαρύτητα κλινικών μορφών του νοσήματος.

Ήδη, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) αύξησε το επίπεδο συναγερμού για την ευλογιά των πιθήκων από χαμηλό σε μέτριο και ζήτησε από τις χώρες να διατηρήσουν υψηλά επίπεδα ενημέρωσης για τους ταξιδιώτες που έρχονται από περιοχές οι οποίες έχουν επηρεαστεί από τον ιό.

Στη χώρα μας, όπως δήλωσε η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, «ο ΕΟΔΥ από την πρώτη στιγμή έχει θέσει σε υλοποίηση τον σχεδιασμό που έχουμε αναπτύξει για την πρόληψη και τον έγκαιρο εντοπισμό των κρουσμάτων που ενδέχεται να εμφανιστούν στη χώρα μας από τη νέα έξαρση της νόσου της ευλογιάς των πιθήκων. Δεν υπάρχει αυξημένη ανησυχία για τον γενικό πληθυσμό αλλά για ομάδες υψηλού κινδύνου, για τις οποίες συστήνονται ήδη συγκεκριμένα μέτρα προστασίας».

Πώς μεταδίδεται

Ειδικότερα, η πρώην ευλογιά των πιθήκων είναι μια σπάνια ιογενής λοίμωξη, η οποία μεταδίδεται κυρίως από άγρια ζώα που απαντώνται σε περιοχές της Δυτικής και της Κεντρικής Αφρικής. Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες, σωματικά υγρά του πάσχοντος ή και (σπανιότερα) από μολυσμένα αντικείμενα, καθώς και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων κατόπιν παρατεταμένης στενής επαφής σε μικρή απόσταση. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, μυαλγίες, οσφυαλγία, λεμφαδενοπάθεια, ρίγος και εξάντληση, ενώ συνήθως εμφανίζεται χαρακτηριστικό εξάνθημα 1 – 5 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Παρότι δεν υπάρχει ειδική θεραπεία, οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν πλήρως σε λίγες εβδομάδες.

Στη χώρα μας, ο εμβολιασμός έναντι της mpox ξεκίνησε στις 22 Ιουλίου 2024 στα Νοσοκομεία Αττικόν και Ανδρέας Συγγρός. Το επόμενο διάστημα, θα λειτουργήσουν πέντε ακόμη εμβολιαστικά κέντρα σε Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη, Κρήτη, Πάτρα και Αθήνα. Προς το παρόν, ο εμβολιασμός ενδείκνυται για τις εξής ομάδες υψηλού κινδύνου:

♦ Άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (MSM), άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες και γυναίκες, και διεμφυλικά άτομα. Όλα τα άτομα από τις παραπάνω ομάδες θεωρούνται αυξημένου κινδύνου αν έχουν πρόσφατο ιστορικό πολλαπλών ερωτικών συντρόφων, δηλαδή όσοι έχουν περισσότερους από πέντε ευκαιριακούς συντρόφους ή έχουν μολυνθεί από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (ένα τουλάχιστον) τους τελευταίους τρεις μήνες.
♦ Επαγγελματίες υγείας οι οποίοι εργάζονται σε χώρους με υψηλό κίνδυνο έκθεσης στον ιό της ευλογιάς mpox (π.χ., εργαστήρια, ειδικές μονάδες).
♦ Άτομα τα οποία έχουν έρθει σε στε­νή σωματική επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα του ιού της ευλογιάς mpox, σε διάστημα 4 έως και 14 ημερών μετά την έκθεση, εφόσον δεν έχουν αναπτύξει συμπτώματα, ανεξαρτήτως φύλου.
♦ Άτομα που έχουν συχνή και στενή επαφή με τις προηγούμενες κατηγορίες.

Μεταξύ των ατόμων που ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο εμβολιασμός των ανοσοκατασταλμένων ατόμων.

Όσον αφορά πολίτες που πρόκειται να ταξιδέψουν στις χώρες της Αφρικής που προαναφέρθηκαν, συστήνεται η λήψη αυξημένων μέτρων προφύλαξης. Δηλαδή, να αποφεύγεται η επαφή με: α) πιθανόν μολυσμένα άτομα και ιδιαίτερα με όσα εμφανίζουν δερματικές βλάβες, β) άγρια ζώα (ζωντανά ή νεκρά), όπως μικρά θηλαστικά, συμπεριλαμβανομένων τρωκτικών (αρουραίοι, σκίουροι) και πρωτευόντων (μαϊμούδες, πίθηκοι), γ) μολυσμένες επιφάνειες και είδη που χρησιμοποιούνται από ασθενείς (ρούχα, κλινοσκεπάσματα κ.λπ.) ή που ήρθαν σε επαφή με άγρια ζώα.

Αν τα συμπτώματα εμφανιστούν μετά την επιστροφή από το ταξίδι, πρέπει να ενημερωθεί ο γιατρός ή ο πάροχος υ­γειονομικής περίθαλψης σχετικά με το ταξίδι κατά τη διάρκεια των τελευταίων 21 ημερών πριν από την εμφάνιση των συμπτωμάτων.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ