Η Κίνα, ο νέος στόχος για τη Δύση

Του
ΒΑΣΙΛΗ ΤΑΛΑΜΑΓΚΑ

Οι αμερικανοί Πρόεδροι τις τελευταίες δεκαετίες επέμεναν ότι το ελεύθερο εμπόριο και η παγκοσμιοποίηση εξυπηρετούσαν καλύτερα τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Η κυρίαρχη ιδεολογία έλεγε ότι τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης για τις αμερικανικές εταιρείες θα κυριαρχήσουν και στην υπόλοιπη κοινωνία.

Tόσο ο Μπάιντεν όσο και, κυρίως, ο Τραμπ ευνόησαν τις πολλαπλές κρατικές παρεμβάσεις στο διεθνές εμπόριο, κυρίως την αύξηση των υπαρχόντων δασμών. Όποιος και αν εκλεγεί (Τραμπ ή Καμάλα), οι ΗΠΑ πρέπει να δώσουν ένα νέο, μεγάλο πόλεμο, τον εμπορικό.

Πολλές αμερικανικές εταιρείες, ακόμη και όσες πλούτισαν, είχαν αλλάξει τις προσδοκίες τους για τα κέρδη ως απάντηση στον ανταγωνισμό που αντιμετώπιζαν από νέες, ισχυρές εταιρείες εκτός ΗΠΑ, κυρίως κινεζικές και ινδικές.

Οι αμερικανικές εταιρείες απαιτούσαν προστασία από αυτούς τους ανταγωνιστές. Ως εκ τούτου, κατεύθυναν τη μεγάλη μάζα προς τον οικονομικό εθνικισμό. Τραμπ και Μπάιντεν υιοθέτησαν έτσι πολιτικές υπέρ των δασμών, που προστάτευαν τα κέρδη πολλών εταιρειών και όχι τα εισοδήματα των εργαζομένων.

Ένα βασικό επιχείρημα ήταν ότι «οι δασμοί προστατεύουν τις θέσεις εργασίας». Έτσι, ξεκίνησε μια πολιτική αντιπαράθεση ανάμεσα στους υπερασπιστές του ελεύθερου εμπορίου και σε εκείνους που απαιτούσαν προστασία.

Οι καπιταλιστικές οικονομίες σχεδόν πάντα φέρνουν το ελεύθερο εμπόριο ενάντια στους υποστηρικτές των δασμών. Και οι δύο πλευρές ανταγωνίζονται επίσης για να προσελκύσουν την υποστήριξη των ψηφοφόρων προκειμένου να επιβάλουν πολιτικές.

Στην πράξη, όμως, ούτε οι δασμοί ούτε το αντίθετό τους, το ελεύθερο εμπόριο, προστατεύουν απαραίτητα τις θέσεις εργασίας. Στην καλύτερη περίπτωση, και οι δύο προστατεύουν ορισμένες θέσεις εργασίας, με τίμημα την απώλεια άλλων.

Δεδομένου ότι η Κίνα είναι ο κύριος στόχος των δασμολογικών πολιτικών των ΗΠΑ και της ΕΕ, είναι σημαντικό να δούμε πώς θα αντιδράσει η Κίνα και αν οι ενέργειές της δύνανται να προκαλέσουν μεγάλες απώλειες θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ και στην ΕΕ. Η επιβολή δασμών δίνει κίνητρο στην Κίνα να αντισταθμίσει το μεγαλύτερο μέρος ή το σύνολο αυτής της ζημίας μετατοπίζοντας την παραγωγή της στον κόσμο εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών και της ΕΕ, και ιδιαίτερα στους εταίρους της BRICS. Όλες αυτές οι αλλαγές θα επηρεάσουν πολλές βιομηχανίες των ΗΠΑ και της ΕΕ και τις θέσεις εργασίας που διατηρούν.

Θα αλλάξει την κρατούσα κατάσταση ο νέος αμερικανός Πρόεδρος που θα εκλεγεί; Δεδομένου ότι ο Τραμπ είναι πάντα απρόβλεπτος, μπορεί να αλλάξει στάση στο θέμα των δασμών για Ευρώπη και Κίνα και να σηκώσει τους τόνους της αντιπαράθεσης σε γεωπολιτικό επίπεδο.

Αν ένα πράγμα δεν θέλει ο Τραμπ, αυτό είναι να χάνει στην οικονομία…

ΤΟ ΠΑΡΟΝ