Λειψυδρία: Σπαταλάμε ασυλλόγιστα το νερό, τη στιγμή που ο εφιάλτης είναι προ των πυλών

Γράφει ο
Νίκος Παρασκευάς

Η μισή σχεδόν Ελλάδα ζει με τον εφιάλτη της δίψας, οι περιοχές με τον περισσότερο τουρισμό τρέμουν στην ιδέα ότι τον Αύγουστο, στο πικ της τουριστικής περιόδου, μπορεί να αντιμετωπίσουν το… μαρτύριο της σταγόνας, κάποια νησιά έχουν κηρυχθεί ήδη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και μόνο το λεκανοπέδιο αυτήν τη στιγμή δεν φαίνεται να α ντιμετωπίζει πρόβλημα, καθώς έχει… θωρακιστεί από τα μέτρα που είχαν ληφθεί το 1991 και ολοκληρώθηκαν το 2001 με το φράγμα του Μόρνου και την εκτροπή του ποταμού Ευήνου.

Αν εκείνη την εποχή γίνονταν έργα και στην… άλλη Ελλάδα, σήμερα δεν θα είχαμε πρόβλημα. Όμως επιβεβαιώθη κε για μία ακόμα φορά ότι «Ελλάδα είναι μόνο η Α θήνα» και έργα έγιναν μόνο για να μη διψάσει η Αθήνα.

Για την υπόλοιπη Ελλάδα δεν νοιάστηκε κανένας, γι’ αυτό και η υπόλοιπη Ελλάδα τρέμει μήπως μείνει χωρίς νερό Αύγουστο και Σεπτέμβριο.

Όχι μόνο γιατί θα υποστεί τεράστιο πλήγμα ο τουρισμός αλλά και γιατί θα καταστραφούν όλες οι καλλιέργειες, με αποτέλεσμα ο αγροτικός πληθυσμός να πεινάσει αλλά και ολόκληρη η χώρα να αναγκαστεί να κάνει εισαγωγές σε πολλά είδη, με αποτέλεσμα οι τιμές να ανέβουν στα ύψη. Η κατάσταση, όπως διαμορφώνεται μέχρι σήμερα, δεν είναι καθόλου ενθαρρυντική

. Η Κρήτη και η Θεσσαλία έχουν πολύ μεγάλο πρόβλημα και δυστυχώς είναι οι περιοχές που στηρίζουν τον πρωτογενή τομέα της χώρας μας, δηλαδή την γεωργία και την κτηνοτροφία. Στην Κρήτη, τα δύο μεγάλα φράγματα, που διασφαλίζουν επάρκεια νερού στο 70% του νησιού, έχουν… πιάσει πάτο. Συγκεκριμένα, αυτό της Φανερωμένης από τα 18 εκατομμύρια κ.μ. νερού που είχε πρόπερσι έχει πέσει στα 2,2 εκατομμύρια κυβικά, ενώ σε εκείνο του Αποσελέμη η στάθμη των νερών έχει πλησιάσει το 10%.

Εδώ όμως θα πρέπει να υπογραμμισθεί ότι, σύμφωνα με τις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης της Κρήτης, περισσότερα από 3,5 εκατομμύρια κ.μ. νερού από το πρώτο φράγμα έχουν κλαπεί, γεγονός που φανερώνει ότι τόσο τα φράγματα όσο και τα δίκτυα είναι παρατημένα, δεν ελέγχονται και βρίσκονται στο έλεος του κάθε επιτήδειου, που φροντίζει να έχει για τα χωράφια του τζάμπα άφθονο νερό, πολύ από το οποίο μπορεί και να το πετάει, χωρίς να νοιάζεται αν δίπλα του ολόκληρες περιοχές μπορεί να διψάσουν.

Επειδή ακριβώς η Κρήτη παράγει πάρα πολλά προϊόντα, έχει πολλά θερμοκήπια, έχει πάμπολλα χωράφια με αυτόματα συστήματα άρδευσης και φυσικά συγκεντρώνει εκατομμύρια τουρίστες, γίνονται, εκ των υστέρων ομολογουμένως, πολλές προσπάθειες για να μη γίνει η κατάσταση μη αναστρέψιμη τον Αύγουστο, όταν το νησί θα βουλιάξει από τους τουρίστες και οι καλλιέργειες θα δένουν καρπούς, συνεπώς θα χρειάζονται νερό. Οι προσπάθειες αυτές αφορούν τον περιορισμό των κλοπών νερού, τον έλεγχο των απωλειών υδάτινων πόρων από κακοτεχνίες, την αποκατάσταση των παλαιωμένων δικτύων, τον εντοπισμό της σπατάλης κ.λπ. Ουσιαστικά, δηλαδή, θα ληφθούν πρόχειρα και προσωρινά μέτρα για να βγει η σεζόν και μετά… βλέπουμε.

Λίγο καλύτερη είναι η κατάσταση στη Θεσσαλία, όπου υπάρχει οριακή επάρκεια στον υδροφόρο ορίζοντα, αλλά κανένας δεν μπορεί να προβλέψει τι θα γίνει τις επόμενες μέρες, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες απαιτούν περισσότερα ποτίσματα, η πανώλη των προβάτων απαιτεί σχολαστική καθαριότητα στα ζώα και στους στάβλους, άρα και περισσότερο νερό, το τουριστικό κύμα θα κορυφωθεί και οι ανάγκες θα αυξηθούν κατακόρυφα κ.λπ. Δηλαδή, η κατανάλωση θα πολλαπλασιάζεται, ο υδροφόρος ορίζοντας θα εξαντλείται και ανανέωση των νερών, αν δεν ρίξει βροχές τον Αύγουστο, δεν θα γίνει. Οπότε κι εδώ το φάσμα της λειψυδρίας είναι ορατό.

Τεράστια είναι τα προβλήματα στα νησιά του Αιγαίου, εκ των οποίων δύο, η Λέρος και η Σίφνος, έχουν ήδη κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τον Αύγουστο και έχουν ληφθεί μέτρα για τον περιορισμό της κατανάλωσης νερού, όπως η διαρκής και συνεχόμενη πλήρωση των ταμιευτήρων ή των δημοτικών υδραγωγείων με νερό από υδροφόρα πλοία και ο εκσυγχρονισμός των μονάδων αφαλάτωσης, που έχουν φτάσει στα όριά τους. Στην ίδια κατάσταση, δηλαδή λίγο πριν από την κήρυξή τους σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, βρίσκονται η Νάξος, η Σέριφος, η Μύκονος, η Σαντορίνη και η Σάμος.

Όσον για τον Σαρωνικό, η Αίγινα σώθηκε λόγω της σύνδεσής της με υποθαλάσσιο αγωγό της ΕΥΔΑΠ με τη Σαλαμίνα, ενώ η Ύδρα και οι Σπέτσες δεν αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα επειδή έχουν μονάδες αφαλάτωσης που τους διασφαλίζουν επάρκεια νερού. Αν σε όλα τα νησιά υπήρχαν μεγάλες και σύγχρονες μονάδες αφαλάτωσης, δεν θα υπήρχαν προβλήματα, ούτε αγωνία για το αν θα φτάσει το νερό τον Αύγουστο. Αλλά σοβαρά μέτρα, δυστυχώς, δεν ελήφθησαν ποτέ, γι’ αυτό σήμερα οι νησιώτες ζουν με το άγχος για το πώς θα… βγάλουν τον μήνα της Παναγίας, όταν θα βουλιάξουν από κόσμο.

Σύμφωνα με τους ειδικούς αλλά και παράγοντες της ΕΥΔΑΠ, αν αντιμετωπιστούν σε πρώτη φάση οι διαρροές στα δίκτυα, οι υδατοκλοπές, οι σπατάλες νερού για πλύσιμο δρόμων, αυτοκινήτων κ.λπ., θα υπάρξει μια βελτίωση, αλλά για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα συνολικά στην Ελλάδα πρέπει να γίνει προγραμματισμός, σχεδιασμένες και μελετημένες κινήσεις και να διαμορφωθεί ένα πλάνο που δεν θα τροποποιείται, ούτε θα αλλάζει κάθε λίγο. Η Ελλάδα είναι από τις ευλογημένες χώρες που έχουν νερά, απλά γίνεται απίστευτη σπατάλη. Δεν θεωρούμε το νερό αγαθό και δεν το σεβόμαστε όπως θα έπρεπε.

Το βρήκαμε άφθονο και το πετάμε. Αυτά πρέπει να σταματήσουν. Πρέπει να προσέχουμε το νερό για να το έχουμε. Σε πόσα και πόσα χωριά ή κωμοπόλεις βλέπουμε στις πλατείες να τρέχουν νερά από τις πηγές και να πηγαίνουν χαμένα. Αν αυτά όλα τα νερά τα μαζεύαμε, τα συγκέντρωνε σε ταμιευτήρες, τα αποθηκεύαμε για τους δύσκολους μήνες, δεν θα είχαμε ποτέ πρόβλημα. Τα αφήσαμε όμως όλα στη μοίρα τους και αυτά πληρώνουμε τώρα. Ειδικά για την Ελλάδα η λέξη λειψυδρία δεν θα έπρεπε να υπάρχει. Έτσι όπως τα καταφέραμε, όμως, όχι μόνο υπάρχει αλλά γίνεται και απειλητική.

Η κατάσταση φυσικά μπορεί να αλλάξει, τρόποι υπάρχουν και τους ξέρουμε. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να τους εφαρμόσουμε. Για να δούμε, θα το επιχειρήσουμε; Νίκος Παρασκευάς

ΤΟ ΠΑΡΟΝ

Φωτό: ΤΟ ΠΑΡΟΝ/EUROKINISSI