Καταργείται το χαρτόσημο… Τι κερδίζει το Δημόσιο, οι επτά αλλαγές

Την κατάργηση του τέλους χαρτοσήμου σε πάνω από 600 συναλλαγές και την αντικατάστασή του από το ψηφιακό τέλος συναλλαγής σε όσες συναλλαγές θα συνεχίσει να υφίσταται προβλέπει η νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

Η μεταρρύθμιση αυτή αφορά τον εκσυγχρονισμό και την απλούστευ­ση ενός νομοθετικού πλαισίου που ισχύει εν πολλοίς από το 1931, την πλήρη ψηφιοποίηση του τέλους και την κατάργησή του –όπου απαιτείται–, ενώ αποτελεί δέσμευση της χώρας και ορόσημο στο Σχέδιο Α­νάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Αντιμετωπίζονται, επίσης, χρόνια ζητήματα ασαφειών.

Πιο αναλυτικά, με το σχέδιο νόμου, που αναμένεται να τεθεί άμεσα σε δημόσια διαβούλευση, προωθούνται επτά αλλαγές:
• Καταργείται το τέλος χαρτοσήμου και αντικαθίσταται από το ψηφιακό τέλος συναλλαγής.
• Καταργούνται οριστικά περισσότερες από 600 περιπτώσεις επιβολής τέλους χαρτοσήμου.
• Αναφέρονται ρητά οι συναλλαγές στις οποίες θα επιβάλλεται το ψηφιακό τέλος συναλλαγής, η δήλωση, ο υπολογισμός, η βεβαίωση και η είσπραξη του οποίου θα γίνονται εξ ολοκλήρου ψηφιακά, μέσω ειδικής πλατφόρμας της ΑΑΔΕ.
• Αποκλείεται ρητώς η επιβολή του σε συναλλαγές που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής άλλων έμμεσων φόρων.
• Ορίζεται ότι το τέλος επιβάλλεται σε συναλλαγές όπου ο ένας τουλάχιστον συναλλασσόμενος είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας ή έχει μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως από τον τύπο και τον τόπο κατάρτισης της συναλλαγής.
• Αποσαφηνίζεται ποιος είναι ο υπόχρεος προς απόδοση του φόρου.
• Καθορίζεται ενιαίος χρόνος απόδοσης του τέλους.

Το νέο πλαίσιο
Πλέον, το νέο ψηφιακό τέλος συναλλαγής θα επιβάλλεται επί των συναλλαγών, ανεξάρτητα από τον τόπο κατάρτισής τους, εφόσον ένας τουλάχιστον συμβαλλόμενος έχει φορολογική κατοικία ή μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα και δεν συντρέχει λόγος απαλλαγής για τους συμβαλλομένους. Οι συναλλαγές αυτές:
α) κατονομάζονται ρητώς στον νόμο,
β) δεν υπόκεινται σε άλλους έμμεσους φόρους.

Σε ποιες συναλλαγές καταργείται
Σημειώνεται πως με τις προωθούμενες διατάξεις καταργείται το τέλος χαρτοσήμου σε περισσότερες από 600 περιπτώσεις συναλλαγών. Πιο αναλυτικά:

• Το τέλος χαρτοσήμου καταργείται σε μια σειρά από σημαντικές συναλλαγές, όπως: χρησιδάνειο, ασφαλιστικές συναλλαγές, σύσταση και αύξηση κεφαλαίου μη κερδοσκοπικών νομικών προσώπων / οντοτήτων, ενέγγυες πιστώσεις τραπεζών υπέρ εισαγωγέων, συμβατικοί τόκοι δανείων και πιστώσεων.
• Επιπρόσθετα, καταργείται σε περισσότερες από 100 συναλλαγές που αφορούν χαρτόσημα επί παραβόλων (π.χ., άδεια γάμου, επαγγελματικές άδειες κ.λπ.). Απαραίτητη επισήμανση: Η κατάργηση του τέλους χαρτοσήμου δεν συμπαρασύρει και την κατάργηση του παραβόλου για τις εν λόγω συναλλαγές. Οδηγεί, ωστόσο, σε μείωση της τελικής επιβάρυνσης.
• Καταργείται, επίσης, σε περισσότερες από 500 συναλλαγές στις οποίες επιβαλλόταν τέλος χαρτοσήμου 2,4% ή 3,6% επί των κρατήσεων που αφορούν ΝΠΔΔ ή Δημόσιο (π.χ., χαρτόσημο επί κρατήσεων υπέρ Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), υπέρ ΤΑΧΔΙΚ (Ταμείο Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτιρίων), υπέρ ΕΑΑΔΗΣΥ (Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων) κ.ά.

Δήλωση και απόδοση ψηφιακού τέλους
Το τέλος για συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών θα βεβαιώνεται με ηλεκτρονική δήλωση μέσω νέας ψηφιακής πλατφόρμας που θα τεθεί σε λειτουργία από την ΑΑΔΕ. Η δήλωση και η απόδοση του τέλους γίνονται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από εκείνον της συναλλαγής.

Εξαιρούνται οι περιπτώσεις όπου υπάρχει υποχρέωση παρακράτησης φόρου εισοδήματος (η βεβαίωση και η απόδοσή του γίνονται με βάση τις προθεσμίες των παρακρατούμενων φόρων), τα μισθώματα (η απόδοσή του γίνεται μέσω της υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος) και η περίπτωση τρεχούμενου δοσοληπτικού λογαριασμού (η δήλωση και η απόδοση γίνονται εντός του πρώτου μήνα του επόμενου φορολογικού έτους).

Για συναλλαγές με το Δημόσιο, το τέλος καταβάλλεται ηλεκτρονικά πριν από την κατάρτιση ή την έκδοση της οικείας πράξης.

Συντελεστές ψηφιακού τέλους
Οι συντελεστές του ψηφιακού τέλους για συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών αποσαφηνίζονται και ορίζονται ως εξής:

• 3,6% σε όλα τα μισθώματα ακινήτων, στα τιμολόγια είσπραξης αποζημιώσεων νόμιμων τόκων και τόκων υπερημερίας και στις συναλλαγές ή συμβάσεις μεταξύ φυσικών προσώπων που δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και προσώπων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και συμβάλλονται για πράξεις που δεν αφορούν αυτήν, καθώς και στις περιπτώσεις όπου ο ένας συμβαλλόμενος είναι Δημόσιο, Δήμος, ΝΠΔΔ.
• 2,4% εφόσον όλοι οι συμβαλλόμενοι ή συναλλασσόμενοι ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα ή τουλάχιστον ένας έχει τη νομική μορφή της ΑΕ, ΕΠΕ και ΙΚΕ.
• 1,2% εφόσον πρόκειται για καταβολή αμοιβής σε φυσικά πρόσωπα ή μέλη διοίκησης και για κατάθεση ή ανάληψη από τα χρηματικά διαθέσιμα νομικών προσώπων και οντοτήτων.
• 0,3% επί των προσκομιζόμενων επιταγών («πινάκια») σε πιστωτικά ιδρύματα.

Δάνεια, καταθέσεις και αναλήψεις
Σε δάνεια που υπόκεινται σε τέλος συναλλαγής (δάνεια μεταξύ ιδιωτών / εταιρειών τα οποία δεν είναι τραπεζικά) επιβάλλεται ανώτατο όριο στο τέλος συναλλαγής ύψους 150.000 ευρώ ανά δανειακή σύμβαση, ανεξαρτήτως του τόπου όπου συνήφθη το δάνειο. Με τον τρόπο αυτό δεν θα υφίστανται πλέον οι λόγοι παράκαμψης της νομοθεσίας. Έτσι, το Δημόσιο θα εισπράττει τα τέλη που μέχρι τώρα έχανε καθώς οι σχετικές συμβάσεις συνάπτονταν στο εξωτερικό. Η επιβάρυνση δε για τις εταιρείες και τους ιδιώτες θα είναι σε λογικά επίπεδα.

Πιο αναλυτικά, υπάγονται σε τέλος συναλλαγής:
• με συντελεστή 3,6% τα δάνεια μεταξύ ιδιωτών,
• με συντελεστή 2,4% τα δάνεια μεταξύ φυσικών ή νομικών προσώπων που ασκούν αμφότερα επιχειρηματική δραστηριότητα ή όπου ο ένας τουλάχιστον συμβαλλόμενος είναι ΑΕ, ΕΠΕ ή ΙΚΕ,
• με συντελεστή 1,2% οι εγγραφές στα βιβλία νομικών προσώπων περί καταθέσεων και αναλήψεων,
• με συντελεστή 2,4% τα ομολογιακά δάνεια του ν. 4548/2018, εκτός εάν διαπραγματεύονται σε ρυθμιζόμενη αγορά ή πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης.

Σημειώνεται ότι εξαιρούνται του τέλους οι συμβατικοί τόκοι των δανείων.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ