Γιατί έχουν σημασία οι ευρωεκλογές; Σκέψεις με αφορμή τις εξελίξεις σε Ευρωπαϊκή Ένωση και Ελλάδα
Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ,
Οικονομολόγου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Πολλοί λένε πως ό,τι και να γίνει στις ευρωεκλογές δεν έχει και μεγάλη σημασία γιατί το Ευρωκοινοβούλιο, στην ουσία, είναι διακοσμητικό όργανο και οι επιλογές για τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών είναι εν πολλοίς αποτέλεσμα των ισορροπιών ανάμεσα στις χώρες-μέλη.
Δεν ξέρω για τις ευρωεκλογές γενικά. Θεωρώ, όμως, ότι οι ευρωεκλογές του 2024 είναι σημαντικές και για την Ευρωπαϊκή Ένωση και για την Ελλάδα. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση το ζήτημα είναι ότι το όλο εγχείρημα είναι σε κρίση. Έχουν περάσει 31 χρόνια από το Μάαστριχτ και η Κοινή Αγορά αποδεικνύεται όνειρο απατηλό. Αντίθετα, ζούμε μια δεκαπενταετία τουλάχιστον κατά την οποία οι οικονομίες της ΕΕ, ιδιαίτερα εκείνες του Ευρωπαϊκού Νότου, αποκλίνουν από τον μέσο όρο. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, η Ελλάδα, όπου έχει δημιουργηθεί ένα χάσμα σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο της τάξης του 36% σε όρους οικονομικής μεγέθυνσης, όπως μας επισήμαναν και οι «Financial Times» (25/4/2024).
Η κρίση της ΕΕ, όμως, δεν είναι μόνο κρίση της περιφέρειας. Αφορά και τον πυρήνα. Ο νέος, αποπαγκοσμιοποιημένος κόσμος, που τον εγκαινίασε ο πόλεμος στη Συρία και κλιμακώθηκε με τη σύρραξη στην Ουκρανία και τη γενοκτονία στην Παλαιστίνη, δεν ευνοεί τον λεγόμενο «γαλλογερμανικό άξονα». Από τη μια, η Ευρώπη είναι ενεργειακά εξαρτημένη και, από την άλλη, οι δυναμικότερες οικονομίες είναι προσανατολισμένες σε εξαγωγές προς την Ανατολική Ευρώπη και την Κίνα.
Κοντολογίς, οι υψηλές τιμές της ενέργειας και οι σχέσεις με τη Ρωσία και την Κίνα έχουν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στις οικονομίες του πυρήνα της ΕΕ.
Το χειρότερο είναι το ότι η επιλογή της αντιμετώπισης αυτών των αρνητικών δεδομένων με τις πολιτικές της πράσινης μετάβασης και της έντασης των πολεμικών δαπανών είναι και αναποτελεσματική και καταστροφική για τις περιφερειακές χώρες. Η πράσινη μετάβαση απορροφά το σύνολο των πόρων με τη μορφή επιδοτήσεων, ενώ οδηγεί σε ένα περιβάλλον ακόμα πιο ακριβής ενέργειας, που σπρώχνει τις τιμές προς τα πάνω.
Την ίδια ώρα, η νέα εποχή έντασης των αμυντικών δαπανών της Ένωσης, που στην πράξη σημαίνει στροφή των πόρων τόσο του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού όσο και των εθνικών σε αυτή την κατεύθυνση, πέρα από επικίνδυνη είναι και αδιέξοδη. Στην πράξη, εντείνει τόσο την εσωστρέφεια όσο και την απόλυτη ενσωμάτωση της Ευρώπης στις στρατηγικές επιδιώξεις των ΗΠΑ.
Σε ευρωενωσιακό επίπεδο, αυτές είναι οι επιλογές τόσο των Σοσιαλδημοκρατών όσο και του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Οι τελευταίοι είναι ακόμα πιο επικίνδυνοι διότι, στην προσπάθειά τους να ελέγξουν τη γραφειοκρατία και κυρίως τα λεφτά, είναι διατεθειμένοι να προχωρήσουν σε συμμαχία με την Ακροδεξιά, όπως δείχνουν οι κινήσεις της κ. Φον ντερ Λάιεν. Είναι, λοιπόν, επιτακτική ανάγκη να ενισχυθούν οι φωνές αμφισβήτησης απέναντι σε αυτούς τους σχεδιασμούς.
Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για την εσωτερική πολιτική σκηνή. Η ελληνική οικονομία και κοινωνία, με αφορμή και στόχο τη συμμετοχή στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, έχουν οδηγηθεί στην περιθωριοποίηση.
Η οικονομική δραστηριότητα έχει περιορισθεί στον τουρισμό και στο real estate, που αδυνατούν να βγάλουν τη χώρα από την κρίση, με τεράστιο κόστος για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, που υφίστανται συνεχή μείωση των εισοδημάτων τους την τελευταία δεκαπενταετία.
Σε αυτό το ζοφερό περιβάλλον, υπάρχουν δύο άνθρωποι που τα βρίσκουν όλα καταπληκτικά. Η βουτηγμένη στα σκάνδαλα κ. Φον ντερ Λάιεν και ο διαμεσολαβητής των εγχώριων διαπλεκόμενων συμφερόντων κ. Μητσοτάκης. Αμφότεροι πρέπει να τιμωρηθούν στην κάλπη. Διαφορετικά, θα συνεχιστούν οι μειώσεις των μισθών και η επίθεση στα εργασιακά και δημοκρατικά δικαιώματα.
ΤΟ ΠΑΡΟΝ