Η κοινωνία είναι αποκλεισμένη από το «εμείς» του κ. Μητσοτάκη – Του Ν. Στραβελάκη

–Σκέψεις με αφορμή προεκλογικό σποτ της ΝΔ

Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ,
Οικονομολόγου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Η προεκλογική εκστρατεία της κυβέρνησης για τις ευρωεκλογές είναι το αντικείμενο του σημερινού άρθρου. Μου έκανε εντύπωση το ότι η ΝΔ επαναλαμβάνει συνεχώς ένα προεκλογικό σποτ-διάγγελμα του κ. Μητσοτάκη όπου αναφέρει ότι είμαστε πολύ καλύτερα απ’ ό,τι πριν, ενώ αναμένονται και τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, που αν παραμείνει ο κ. Μητσοτάκης ισχυρός θα εισρεύσουν απρόσκοπτα, ώστε να πάμε ακόμα καλύτερα.

Η πρώτη παρατήρηση που μπορεί να κάνει κάποιος αβίαστα είναι ότι, σύμφωνα με τα συνήθη οικονομικά κριτήρια, δεν είμαστε καλύτερα απ’ ό,τι ήμασταν το 2010. Αντιθέτως, είμαστε πολύ χειρότερα. Συγκριμένα, το 2009, όταν ξεκίνησε η περιπέτεια των Μνημονίων, η Ελλάδα είχε το 13ο κατά κεφαλήν εισόδημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27, που ήταν μάλιστα στο 94,3% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Δεκατέσσερα χρόνια αργότερα, το 2023, η Ελλάδα είναι στην 26η (προτελευταία) θέση στον σχετικό πίνακα και το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι στο 67% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.

Επιπλέον, η συνεχιζόμενη απόκλιση της ελληνικής οικονομίας από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο γίνεται σε συνθήκες εντεινόμενης ανισότητας. Συγκεκριμένα, από το 2009 μέχρι το 2023 ο μέσος πραγματικός μισθός έχει μειωθεί κατά 30%, ενώ η πραγματική μείωση του κατώτερου μισθού φτάνει και στο 40%. Αυτό είναι το «καλύτερα», κύριε Μητσοτάκη.

Όσον αφορά τα περιβόητα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που υποτίθεται ότι θα βελτιώσουν αυτή την κατάσταση, η εικόνα είναι απογοητευτική. Ρεπορτάζ του Politico (Απρίλιος 2024) μας λέει ότι υπάρχει πιθανότητα απάτης για κονδύλια ύψους 2,5 δισ. ευρώ που διανεμήθηκαν σε μόλις 10 επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή Ανταγωνισμού μάς πληροφορεί ότι ενδέχεται οι διαγωνισμοί των έργων της περιβόητης «ψηφιοποίησης» να είναι «στημένοι». Με αυτό τον τρόπο περιορίστηκαν σε μόλις 10 οι δικαιούχοι των επιχορηγήσεων. Κοντολογίς, ο ισχυρισμός είναι ότι 10 επιχειρήσεις μοίρασαν τα έργα και με αυτό τον τρόπο απέκλεισαν τους υπόλοιπους από την πρόσβαση στα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης. Σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ, έρευνα για το θέμα διεξάγει και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO).

Σε κάθε περίπτωση, ακόμη κι αν τηρηθούν οι νόμιμες διαδικασίες αναφορικά με τους διαγωνισμούς και τα έργα, τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης είναι προσανατολισμένα σε έναν μικρό αριθμό μεγάλων επιχειρήσεων. Οι όροι ιδίας συμμετοχής, σε συνδυασμό με την περιορισμένη πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε τραπεζικό δανεισμό, κάνουν απαγορευτική τη διεκδίκηση κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης. Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν αυτή την εικόνα. Από τα κεφάλαια που έχουν απορροφηθεί μέχρι στιγμής, 10 δισ. έχουν καταλήξει σε 350 μεγάλες επιχειρήσεις και μόλις 1,5 δισ. σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Προφανώς, με τη φράση «είμαστε και θα είμαστε ακόμα καλύτερα» ο κ. Μητσοτάκης εννοεί τις μεγάλες επιχειρήσεις και τα ανώτερα εισοδηματικά στρώματα. Αυτοί όντως ευνοήθηκαν και θα συνεχίσουν να ευνοούνται από την πολιτική του αν δεν αντιδράσει ο κόσμος. Είναι προκλητικό, όμως, να ταυτίζει αυτή τη μικρή μειοψηφία με τον λαό και την κοινωνία.

Το σποτ περιλαμβάνει και μια αναφορά στην ασφάλεια των συνόρων έναντι άλλων χωρών αλλά και των μεταναστών. Προφανώς, είναι μια προσπάθεια του κ. Μητσοτάκη να επαναπατρίσει ακροδεξιούς ψηφοφόρους αλλά και να κινδυνολογήσει για πολέμους και καταστροφές αν δεν συνεχίσει να βρίσκεται στην κυβέρνηση, και μάλιστα χωρίς αμφισβητήσεις. Και εδώ είναι ανακριβής, όμως. Τα σύνορα της Ελλάδας, που υποτίθεται ότι είναι και σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι υπό διαπραγμάτευση με τις πολυεθνικές που θα χαράξουν τις ΑΟΖ στο Αιγαίο. Όσο για τους μετανάστες που μας «έπαιρναν τις δουλειές», έχουν μετακομίσει σε άλλες χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου και οι καρποί σαπίζουν στα δέντρα γιατί δεν υπάρχει κάποιος να τους μαζέψει. Σε εμάς έμεινε η ντροπή για το έγκλημα της Πύλου, για το Φαρμακονήσι.

Το προφανές ερώτημα είναι γιατί επελέγη το συγκεκριμένο προεκλογικό σποτ… Η μόνη λογική εξήγηση είναι ότι ο κ. Μητσοτάκης θεωρεί πως μπορεί να περιορίσει τις εκλογικές του απώλειες αν οι «δικοί του» πάνε να ψηφίσουν. Θεωρεί ότι αυτό του φτάνει διότι ευελπιστεί πως δεν θα πάνε να ψηφίσουν οι υπόλοιποι. Δεν πρέπει να του περάσει.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ