Στ. Κυμπουρόπουλος στο “Π”: Είναι η απασχόληση συμβατή με την αναπηρία;
Του
ΣΤΕΛΙΟΥ ΚΥΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
Ευρωβουλευτή ΝΔ
Το επάγγελμα, για κάθε άνθρωπο, αποτελεί αναπόσπαστο χαρακτηριστικό της ταυτότητάς του και ένα από τα κυριότερα μέσα που τον συστήνουν και τον τοποθετούν στην κοινωνία. Και ενώ οι καθημερινές εργασιακές υποχρεώσεις μπορεί για πολλούς να είναι δυσάρεστες, η αναγνώριση της ατομικής συμβολής σε ένα συνολικό έργο, μέσω της εργασίας, και η ικανοποίηση που αυτή φέρει συντελούν στην αυτοπεποίθηση των ατόμων.
Με λίγα λόγια, η απασχόληση προωθεί τον αυτοπροσδιορισμό, την κοινωνική ένταξη και την ενδυνάμωση, δηλαδή ακριβώς αυτά τα τρία συστατικά που χρειάζονται τα ανάπηρα άτομα προκειμένου να βελτιώσουν τη θέση τους σε κάθε σύγχρονη κοινωνία. Συνεπώς, η απασχόληση των ανάπηρων ατόμων είναι εκείνος ο τομέας που η βελτίωσή του μετατρέπει το ανάπηρο άτομο από αντικείμενο φροντίδας, οίκτου και φιλανθρωπίας σε υποκείμενο, φορέα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και εντέλει σε ισότιμο πολίτη.
Γι’ αυτό και η αντιμετώπιση των αποκλεισμών από την εργασία, σε οργανωτικό επίπεδο, είναι ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα στις πολιτικές για την αναπηρία της ΕΕ αλλά και της χώρας μας. Καθώς, όταν ένα ανάπηρο άτομο μπαίνει στην αγορά εργασίας, αποκτά, σε ατομικό επίπεδο, τα οικονομικά, κοινωνικά και ψυχικά μέσα για να διεκδικήσει τα δικαιώματά του σε κάθε πτυχή της ζωής.
Σε αυτή την κατεύθυνση εντάσσεται και η σύσταση του νέου πρότυπου Γραφείου Ειδικών Κοινωνικών Ομάδων (ΓΕΚΟ) της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) στην Αθήνα, η λειτουργία του οποίου ξεκίνησε πριν από λίγες ημέρες. Σκοπός του είναι η εξατομικευμένη χάραξη στρατηγικής, η συμβουλευτική και η κατάρτιση για κάθε άνεργο άτομο ξεχωριστά που ανήκει σε μια εμποδιζόμενη κοινωνική ομάδα, όπως είναι και αυτή των ανάπηρων ατόμων. Για εμένα, αυτό το γραφείο έρχεται να γεφυρώσει το κενό που υπάρχει στη σύνδεση των ανάπηρων ατόμων με την ανοιχτή αγορά εργασίας και την ενίσχυση της επιχειρηματικότητάς τους.
Ο νόμος που ορίζει το ειδικό πλαίσιο για την πρόσληψη ατόμων εμποδιζόμενων κοινωνικών ομάδων, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, υπήρχε από το 1998. Μέχρι πρόσφατα, όμως, ακόμη και για το Δημόσιο ο χρόνος που μεσολαβούσε μεταξύ προκηρύξεων και προσλήψεων άγγιζε τη μία δεκαετία και σε καμία περίπτωση τα ανάπηρα άτομα δεν μπορούσαν να εναποθέσουν τις ελπίδες τους για επαγγελματική αποκατάσταση σε αυτές τις διατάξεις. Το πρόβλημα αυτό λύθηκε από τη στιγμή που οι ειδικές αυτές θέσεις προκηρύσσονται από το ΑΣΕΠ, ενταγμένες σε κάθε του προκήρυξη προς τον γενικό πληθυσμό.
Το πρόβλημα, όμως, της σύνδεσης των ανάπηρων ατόμων με την ανοιχτή αγορά εργασίας του ιδιωτικού τομέα, που είναι και συμβατική υποχρέωση της χώρας, παραμένει. Σε αυτή την περίπτωση, τα χαμηλά ποσοστά απασχόλησης δεν οφείλονται μόνο στο νομικό πλαίσιο αλλά και σε ένα πλέγμα παραγόντων, όπως είναι η κακή προσβασιμότητα του δομημένου περιβάλλοντος, η έλλειψη προσβάσιμων Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, η ανεπάρκεια υπηρεσιών ανεξάρτητης διαβίωσης, ακόμα και κοινωνικά στερεότυπα που παρουσιάζουν τα ανάπηρα άτομα ως λιγότερο αποτελεσματικά στην εργασία.
Αξίζει να σημειωθεί πως μια μεγάλη μερίδα ανάπηρων ατόμων που στερούνται δικαιοπρακτικής ικανότητας, όπως τα άτομα με σύνδρομο Down, δεν έχουν καν το δικαίωμα να εργαστούν εκτός ειδικών πλαισίων, μολονότι αποδεδειγμένα όσα το επιθυμούν μπορούν να ασκήσουν διάφορα επαγγέλματα. Παραμένουν έτσι αποκλεισμένα από την ευρύτερη αγορά εργασίας, με ιδιαίτερα περιορισμένες ευκαιρίες, γι’ αυτό και στην ΕΕ εξετάζουμε την αποκατάσταση της δικαιοπρακτικής τους ικανότητας μέσω νέων συστημάτων άσκησής της.
Η βελτίωση της προσβασιμότητας, της ανεξάρτητης διαβίωσης, της εκπαίδευσης και της κοινωνικής αποδοχής γίνεται σταδιακά μέσω διαφόρων θεσμοθετήσεων και δράσεων, μέχρι όμως να υπάρξει θεαματικό αποτέλεσμα τα ανάπηρα άτομα θα εξακολουθούν να έχουν λιγότερες εργασιακές ευκαιρίες, γι’ αυτό σήμερα ο ρόλος του κράτους, με πρωτοβουλίες όπως αυτή της ΔΥΠΑ, είναι καίριος. Απώτερος στόχος, δικός μου και της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, είναι το ξημέρωμα εκείνης της μέρας που οι ευκαιρίες θα είναι ίσες για όλες και όλους.
ΤΟ ΠΑΡΟΝ