Ευ. Ματσούκης στο “Π”: Λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας: Να δοθεί στην κυκλοφορία ή όχι;

–Tι πρέπει να γίνει

Του
ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΜΑΤΣΟΥΚΗ
Δρος Συγκοινωνιολόγου, Καθηγητή ΑΕΙ,
πρώην Συμβούλου Περιφέρειας Αττικής 2020 – 2022

Έχουν περάσει περίπου 40 – 50 χρόνια από τότε που η ελληνική διοίκηση ασχολήθηκε για τελευταία φορά με τα μεγάλα κυκλοφοριακά προβλήματα του κέντρου της πρωτεύουσας. Η περίφημη μελέτη «Wilbur Smith and Associates», ενός μεγάλου αμερικανικού μελετητικού γραφείου, που εκπονήθηκε τη δεκαετία του 1970, καθόρισε και προδιέγραψε τους βασικούς οδικούς / κυκλοφοριακούς άξονες στο λεκανοπέδιο αλλά και στο κέντρο της Αθήνας, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται, φυσικά, και η Λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας.

Έκτοτε, ουδείς ασχολήθηκε σοβαρά με το πρόβλημα της διαχείρισης της κυκλοφορίας στο κέντρο της Αθήνας.
Κάποιες ημιτελείς προσπάθειες κυκλοφοριακών παρεμβάσεων, στη λογική τού ότι όλοι αυτοί οι δρόμοι του κέντρου θα μπορούσαν να έχουν κάποια διαφορετική από τη σημερινή κυκλοφοριακή λειτουργία (με μονοδρομήσεις, αντιδρομήσεις κ.λπ.), δεν ολοκληρώθηκαν, αν και προδήλως υπάρχουν τεράστιες ανάγκες κυκλοφοριακής εκτόνωσης στο κέντρο.

Το πρόβλημα είναι σύνθετο γιατί, ενώ οι περισσότεροι από τους δρόμους του κέντρου ανήκουν στον Δήμο Αθηναίων, υπάρχουν και δρόμοι των οποίων η κυκλοφοριακή διαχείριση ανήκει στην Περιφέρεια Αττικής. Αυτοί είναι η Λ. Συγγρού, η Λ. Αμαλίας, η οδός Πανεπιστημίου, η οδός Σταδίου, η οδός Αρδηττού, η Λ. Βασιλίσσης Σοφίας κ.λπ. Και αυτό καταγράφηκε ξανά όταν, στην προσπάθεια υλοποίησης του «Μεγάλου Περιπάτου», ο προηγούμενος δήμαρχος αναγκάστηκε να ζητήσει την έγκριση της Περιφέρειας Αττικής για την παρέμβαση στην Πανεπιστημίου. Αυτή η έγκριση δεν δόθηκε εύκολα, καθώς υπήρξαν αντιδράσεις στην αλλαγή της κυκλοφοριακής διαχείρισης, στις προτεινόμενες παρεμβάσεις για αλλαγή των θέσεων των φωτεινών σηματοδοτών, στην κατάργηση της contra flow λωρίδας των λεωφορείων στην Πανεπιστημίου κ.λπ. και στο τέλος χρειάστηκαν νομοθετικές ρυθμίσεις.

Κανείς δεν ασχολήθηκε, λοιπόν, σοβαρά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στις μετακινήσεις πολυάνθρωπες περιοχές του κέντρου της Αθήνας, όπως είναι το Παγκράτι, το Μετς, το Κουκάκι κ.ά. Μάλιστα, κάποιοι θεωρούν αυτονόητο ότι πρέπει να γίνουν όλοι οι δρόμοι πεζόδρομοι (!) και οι άνθρωποι όλων των ηλικιών, ανεξαρτήτως αν έχουν προβλήματα κινητικότητας ή είναι απλώς ηλικιωμένοι ή ΑΜΕΑ, να μετακινούνται με ποδήλατα ή με τα πόδια, ακόμη κι αν πρόκειται για επείγουσες ανάγκες εξυπηρέτησής τους από νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα.
Είναι φανερό ότι χρειάζεται να γίνει μια καινούργια κυκλοφοριακή μελέτη με βάση τα σημερινά δεδομένα και με προϋπόθεση ότι το κέντρο της Αθήνας δεν θα πρέπει να έχει άλλους πεζόδρομους.

Επομένως, στη λογική αυτή, ακούστηκε θετικά η προεκλογική αλλά και μετεκλογική πρόταση / απόφαση του σημερινού δημάρχου της Αθήνας Χάρη Δούκα να αποδοθεί στην κυκλοφορία η Βασιλίσσης Όλγας.
Κατ’ αρχάς, είναι ένας δρόμος ο οποίος ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα του δήμου. Δηλαδή, αποφασίζει ο δήμος και κανένας άλλος. Tο πρόσφατο επιχείρημα ότι βρέθηκαν αρχαία δεν είναι καθόλου πειστικό. Όταν κατασκευάστηκε ολόκληρο τραμ, ουδείς αναφέρθηκε σε τέτοια αρχαία, τα οποία θα μπορούσαν να κινδυνεύσουν από τους κραδασμούς που δημιουργεί το τραμ. Και θα έπρεπε να μην κατασκευαστεί το τραμ! Οι δρόμοι του κέντρου είναι οδικοί άξονες και πρέπει να υπάρχουν και να εξυπηρετούν τις καθημερινές ανάγκες των σημερινών πολιτών της πρωτεύουσας.

Για το επίμαχο θέμα της Βασιλίσσης Όλγας εκφράζουν κατά καιρούς απόψεις ή γνώμες αρχιτέκτονες, πολεοδόμοι και αρχαιολόγοι, χωρίς όμως να έχουν δει ποτέ το φως της δημοσιότητας κυκλοφοριακές μελέτες που να θεμελιώνουν οποιαδήποτε άποψη.

Γιατί, απλώς, δεν υπάρχουν.

Δική μας άποψη είναι ότι θα πρέπει να ανοίξει άμεσα η Λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας, προτού καν ξεκινήσει μια νέα μελέτη για την κεντρική περιοχή της Αθήνας, γιατί απλούστατα:
1. Ο πεζόδρομος ο οποίος, εκ των πραγμάτων, προέκυψε με το προσωρινό κλείσιμο της Βασιλίσσης Όλγας απέτυχε πρόδηλα στον χαρακτήρα του. Ελάχιστοι πεζοί χρησιμοποιούν τον πεζόδρομο αυτό και το ίδιο ισχύει, φυσικά, και για τους ποδηλάτες. Οι τελευταίοι, εάν θέλουν να βρουν χώρους για την ψυχαγωγία τους, δεν έχουν παρά να χρησιμοποιήσουν το Ζάππειο και τον Εθνικό Κήπο – ο τελευταίος, παρεμπιπτόντως, δεν βρίσκεται σε καλή κατάσταση και θα πρέπει να αναπλαστεί και να βελτιωθεί σύντομα.
2. Η Βασιλίσσης Όλγας στην πραγματικότητα δεν είναι κλειστή. Χρησιμοποιείται από μεγάλο αριθμό οχημάτων πάσης φύσεως, έστω και παράνομα, και κυρίως από τουριστικά λεωφορεία, τα οποία αποτελούν ένα μεγάλο πρόβλημα για το κέντρο της Αθήνας και, φυσικά, θα πρέπει και αυτά να διαθέτουν χώρους στάθμευσης.
Με την ευκαιρία, το ζήτημα των τουριστικών λεωφορείων, των διαδρομών τους και των χώρων στάθμευσής τους ΔΕΝ έχει αντιμετωπιστεί μέχρι σήμερα. Θα πρέπει το συντομότερο να γίνει μια κυκλοφοριακή μελέτη με την ευθύνη της Περιφέρειας και τη συνεργασία του Δήμου Αθηναίων.
3. Όπως σωστά είπε ο δήμαρχος Αθηναίων, η Βασιλίσσης Όλγας είναι ένας δρόμος τυφλός και δεν υπάρχει κανένας λόγος να συνδέει ως πεζόδρομος δύο μεγάλης κυκλοφορίας λεωφόρους. Αντίθετα, υπάρχει πολύ μεγάλη ανάγκη εξυπηρέτησης των μετακινήσεων από τις περιοχές βόρεια προς τις περιοχές νότια του κέντρου της Αθήνας και αντίστροφα, και αυτό θα το καταδείξει μια συγκεκριμένη κυκλοφοριακή μελέτη, όπως αυτή που προτάθηκε. Σημειώνεται ότι στις παραπάνω περιοχές δεν υπάρχει μετρό.

Ας ανοίξει, λοιπόν, ο δρόμος για όλες τις ημέρες της εβδομάδας –γιατί, νομοτεχνικά αλλά και ουσιαστικά, δεν μπορεί να γίνει αλλιώς, π.χ. να κλείνει κάθε Σαββατοκύριακο, όπως ακούστηκε– και ας γίνει μετά από ένα τουλάχιστον εξάμηνο αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της διάνοιξης αυτής.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ