Θύελλες στα σύνορα – Κενό γράμμα η Διακήρυξη των Αθηνών
–Το ξεμπρόστιασμα του Φιντάν αποκάλυψε συζήτηση θεμάτων κυριαρχίας
–Οι προκλήσεις Ράμα και η αβεβαιότητα με τα Σκόπια
Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
Σε ένα τραγικό διήμερο για την ελληνική εξωτερική πολιτική εξελίχθηκε το διάστημα 12 – 13 Μαΐου, καθώς η Άγκυρα, τα Τίρανα και τα Σκόπια έτριξαν τα δόντια στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, αποκαλύπτοντας τα πήλινα πόδια στα οποία στηρίζεται η εικόνα της «ισχυρής Ελλάδας», την οποία προβάλλει η κυβέρνηση.
Η Τουρκία έβαλε στο τραπέζι όλο το πακέτο των διεκδικήσεών της, παραδίδοντας μάλιστα και μαθήματα στον έλληνα πρωθυπουργό για τη Γάζα και τη Χαμάς, με τον Χακάν Φιντάν να καρφώνει την «υποχώρηση» της Ελλάδας σε θέματα κυριαρχίας. Ο Ράμα «άλωσε» την ελληνική πρωτεύουσα με τη συγκέντρωση των οπαδών του και μια διχαστική προκλητική ομιλία, ενώ στα Σκόπια άρχισαν τα όργανα, καθώς η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα ορκίστηκε Πρόεδρος της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας», στραπατσάροντας τη Συμφωνία των Πρεσπών…
Αμήχανη, η κυβέρνηση έμεινε να προσπαθεί να αποκρούσει τα βέλη που έρχονταν από όλες τις πλευρές, δείχνοντας, πάντως, αδύναμη να αντιμετωπίσει αυτές τις σοβαρές κρίσεις στην εξωτερική πολιτική.
Η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Άγκυρα και η συνάντησή του με τον Ταγίπ Ερντογάν επιχειρήθηκε να προβληθεί ως μια προβλεπόμενη και επιτυχημένη συνάντηση, καθώς η κυβέρνηση φρόντισε να μείνει στο γεγονός ότι συνεχίζεται η περίοδος νηνεμίας στο Αιγαίο. Είδαμε, βεβαίως, στις δημόσιες τοποθετήσεις των δύο ηγετών ο Ερντογάν να θέτει μειονοτικό ζήτημα «Τούρκων Δυτικής Θράκης», να απορρίπτει τις «ανησυχίες» του Κυριάκου Μητσοτάκη για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, να μιλά για «αλληλένδετα προβλήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις», παραπέμποντας στη θέση για λύση-πακέτο, που θα περιλαμβάνει όλες τις τουρκικές διεκδικήσεις, να ζητά λύση στο Κυπριακό βάσει των «πραγματικοτήτων» στο νησί και, τέλος, να εξαπολύει μια σφοδρή επίθεση σε όσους στηρίζουν το Ισραήλ και χαρακτηρίζουν τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση. Ο έλληνας πρωθυπουργός έκανε πως δεν άκουσε για τα «αλληλένδετα προβλήματα», όσον αφορά τη Μονή της Χώρας έδειξε να αποδέχεται την παραχώρηση του Ερντογάν ότι θα συνεχίσει ως τζαμί να είναι επισκέψιμο από τουρίστες, για τη Θράκη απάντησε πειστικά, ζητώντας και μέτρα για τον συρρικνούμενο Ελληνισμό της Πόλης, για το Κυπριακό επανέλαβε ότι πρέπει να υπάρξει άμεση επανέναρξη των συνομιλιών για λύση βάσει των αποφάσεων του ΣΑ του ΟΗΕ και για το θέμα της Γάζας βρήκε κοινό ελάχιστο σημείο συμφωνίας στο θέμα της άμεσης κατάπαυσης των εχθροπραξιών και της προστασίας των αμάχων…
Αποκαλυπτήρια
Αν και σε όλους τους τόνους η ελληνική αποστολή στην Άγκυρα επέμεινε ότι δεν τέθηκαν θέματα κυριαρχίας, ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν ήρθε μία μέρα μετά, σε κοινές δηλώσεις με τον αυστριακό ομόλογό του, απαντώντας σε στημένη ερώτηση, και ξεμπρόστιασε την ελληνική πλευρά σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο των συνομιλιών. Ο κ. Φιντάν αποκάλυψε ότι με τον ομόλογό του Γιώργο Γεραπετρίτη (με τον οποίο είχαν συναντηθεί μυστικά στο Λονδίνο πριν από τρεις εβδομάδες) συζητούν «πολύ άνετα πολλά θέματα που σχετίζονται με θέματα ασφάλειας, ιδιαίτερα το πρόβλημα του Αιγαίου και το πρόβλημα των μειονοτήτων» και για το «πώς μπορούμε να λύσουμε τα τρέχοντα προβλήματα, πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε τα χρόνια προβλήματα».
Όμως, ο Χακάν Φιντάν, προφανώς έχοντας ενημερωθεί ότι την ίδια μέρα νωρίς το πρωί είχε σπεύσει ο Γιώργος Γεραπετρίτης να δηλώσει στην ΕΡΤ ότι δεν συζητούνται θέματα κυριαρχίας και ότι το θαλάσσιο πάρκο στο Αιγαίο θα γίνει κανονικά, φρόντισε να αποκαλύψει ότι το θέμα των θαλασσίων πάρκων συζητήθηκε στη συνάντηση κορυφής και ότι συμφωνήθηκε ουσιαστικά να μην προχωρήσει κανένα τέτοιο βήμα. Και πρόσθεσε: «Αν προχωρήσει, θα μπει σε θέματα που αφορούν την υφαλοκρηπίδα, που είναι μια κόκκινη γραμμή και δεν θα το δεχτούμε. Υπήρξε επίσης κατανόηση αρχής ότι δεν πρέπει να γίνουν εκατέρωθεν μονομερή βήματα χωρίς να επιλυθούν αυτά τα προβλήματα…». Όλοι αντιλαμβάνονται ότι αυτή η κατανόηση αρχής, εφόσον δεν διαψευσθεί επισήμως, σημαίνει ότι η Ελλάδα δεσμεύθηκε να μην ασκεί κυριαρχικά δικαιώματά της μέχρις ότου επιλυθεί (με τον τρόπο που επιδιώκει η Άγκυρα) το θέμα της υφαλοκρηπίδας… Αυτό ακριβώς δείχνει το όριο της υποτιθέμενης προσέγγισης και της νηνεμίας που θα προσφέρει η Τουρκία όσο η Ελλάδα δεν ασκεί την κυριαρχία της και φινλανδοποιείται μπροστά στις τουρκικές απειλές…
Στα Σκόπια, όπως είχαμε πολλές φορές προβλέψει, ήρθε το σοκ από την πολιτική αλλαγή μετά τις εκλογές και την επικράτηση του VMRO-DPMNE.
Η διάδοχος του Στέβο Πενταρόφσκι, καθηγήτρια του Συνταγματικού Δικαίου, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα παραποίησε τον όρκο που έδωσε στο Κοινοβούλιο στην τελετή ορκωμοσίας της και ορκίστηκε Προέδρος της «Μακεδονίας» και όχι της Βόρειας Μακεδονίας. Η ίδια συνέχισε και τις επόμενες ημέρες να δηλώνει Πρόεδρος της «Μακεδονίας». Και έτσι, σε ένα πραγματικό θέατρο παράλογου, βρέθηκε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, η οποία εναντιώθηκε στη Συμφωνία των Πρεσπών, να καταγγέλλει τη νέα Πρόεδρο της γειτονικής χώρας για παραβίαση της Συμφωνίας των Πρεσπών και να προειδοποιεί για τις συνέπειες. Η πραγματικότητα είναι ότι ολόκληρο το πολιτικό σύστημα βρέθηκε σε βέρτιγκο με την εξέλιξη αυτή.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος σε συνεργασία με τους ΑΝΕΛ υπέγραψε τη Συμφωνία, έσπευσε να κατηγορήσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη για υποκρισία όταν επιτίθεται εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ για την υπογραφή της Συμφωνίας, με την κυβέρνηση να απαντά ότι η δέσμευση αφορούσε τη χώρα και δεν μπορούσε να ανατραπεί. Ο παραλογισμός έφτασε μάλιστα και στο σημείο η αξιωματική αντιπολίτευση να ζητά, λίγο – πολύ, να έρθουν τώρα προς κύρωση τα πρωτόκολλα στη Βουλή, (αυτά που έχουν μείνει παγωμένα εδώ και πέντε χρόνια, υπό τον φόβο των αντιδράσεων του Αντώνη Σαμαρά). Μια κίνηση που φυσικά δεν θα ήταν τίποτε περισσότερο από ανταμοιβή και ενθάρρυνση της κ. Σιλιάνοφσκα, η οποία μόλις είχε σπεύσει να παραβιάσει τη Συμφωνία των Πρεσπών. Αυτήν τη φορά, όμως, η αντίδραση δεν ήρθε μόνο από την Αθήνα. Βεβαίως υπήρξε ομοβροντία από την Ευρώπη αλλά και από τις ΗΠΑ, που προειδοποίησαν ότι η Συμφωνία των Πρεσπών πρέπει να γίνει σεβαστή, με τις Βρυξέλλες να υπενθυμίζουν στα Σκόπια ότι η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την τήρηση της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Το ερώτημα τώρα είναι αν και ο Κρίστιαν Μίτσκοσκι, ο ηγέτης του VMRO-DPMNE, θα συνεχίσει την τακτική της Προέδρου της χώρας, καθώς τότε θα κλιμακωθεί η ένταση, μιας και η κυβέρνηση είναι που ασκεί την εξουσία. Η Αθήνα είναι εντελώς απροετοίμαστη απέναντι σε αυτό το ενδεχόμενο, καθώς, όταν ομιλεί για παραβιάσεις της Συμφωνίας, θα πρέπει να εξηγήσει και η ίδια γιατί ακόμη, π.χ., δεν έχουν αντικατασταθεί οι πινακίδες στη Βόρεια Ελλάδα, που δεν δείχνουν την κατεύθυνση προς Βόρεια Μακεδονία, όπως θα έπρεπε, αλλά προς Σκόπια…
Ροκ σταρ
Ο Έντι Ράμα ήρθε ως ροκ σταρ στην Αθήνα για την ομιλία του στο Γαλάτσι, γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων του τις συστάσεις της κυβέρνησης να αναβάλει για μετά τις ευρωεκλογές την εκδήλωση για τους αλβανούς πολίτες και τους οπαδούς του κόμματός του που ζουν στην Ελλάδα. Στην ομιλία του, που ήταν μια επίδειξη του νέου αλβανικού εθνικισμού, τον οποίο προωθεί, ο κ. Ράμα δήλωσε ότι πια οι Αλβανοί στην Ελλάδα «δεν είναι υπηρέτες, αλλά ισότιμοι ιδιοκτήτες με τους Έλληνες», θυμήθηκε την «αλβανικής καταγωγής» Μπουμπουλίνα αλλά και την «Τσαμουριά»… Και φυσικά σε συνεντεύξεις του δήλωσε ότι «δεν υφίσταται θέμα Μπελέρη» και ότι πλέον «οι Αλβανοί είναι μεγάλη δύναμη στην Ελλάδα» και ότι «δεν μπορεί να υπάρξει ελληνική οικονομία χωρίς τους Αλβανούς… Ο κ. Ράμα έκανε ανενόχλητος τη φιέστα του στην Αθήνα, στέλνοντας μήνυμα στην κυβέρνηση ότι όχι μόνο δεν κάνει πίσω, αλλά ότι θα πρέπει να τα έχει καλά μαζί του, γιατί διαφορετικά μπορεί να κινητοποιήσει τους αλβανούς μετανάστες στην Ελλάδα…
Ο κ. Ράμα, μάλιστα, αναφέρθηκε πολλές φορές στον φίλο του Κυριάκο Μητσοτάκη, με τον οποίο, όπως είπε, έχει πολύ καλή σχέση, στηλιτεύοντας τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης για την επίσκεψή του… Και για να μην υπάρχουν αμφιβολίες, σε συνέντευξή του μετά τη φιέστα της Αθήνας, ο κ. Ράμα απέδωσε τις σχετικά ομαλές σχέσεις της Ελλάδας με τις προηγούμενες αλβανικές κυβερνήσεις στο ότι οι προκάτοχοί του είχαν «κατεβασμένα παντελόνια»! Και ο ίδιος είπε ότι «δεν υφίσταται θέμα με το όνομα Μπελέρης».
Έτσι, η κυβέρνηση θα πρέπει να δείξει τώρα, εμπράκτως, αν η υπόθεση Μπελέρη ήταν απλώς μια φούσκα για την ίδια ή αν το θέμα της Χειμάρρας και ο τρόπος με τον οποίο ο Έντι Ράμα προσπαθεί να υφαρπάξει τον δήμο θα παραμείνει ανοιχτό ακόμη και αν εκλεγεί ο Φρέντι Μπελέρης στην Ευρωβουλή.
ΤΟ ΠΑΡΟΝ
Φωτο: ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ/ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΜΗΤΣΟΣ