Γρ. Κωνσταντέλλος στο “Π”: Μεγάλη νίκη του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης

Του
ΓΡΗΓΟΡΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΟΥ
Δημάρχου Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης

Στο ύψος των περιστάσεων στάθηκε με την ιστορική του απόφαση το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ, που δικαίωσε πλήρως, με προσωρινή διαταγή, την επιλογή του δήμου μας να αναστείλει την έκδοση οικοδομικών αδειών που κάνουν χρήση των αντισυνταγματικών διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ), διατάξεων που έδιναν μπόνους ύψους και εμβαδού, δημιουργώντας τεράστιους τσιμεντένιους όγκους, που αλλοιώνουν τη φυσιογνωμία των πόλεών μας.

Η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης και στη συνέχεια η εσωτερική διαταγή που εκδόθηκε προς την Υπηρεσία Δόμησης του δήμου να αναστείλει την έκδοση των αδειών που κάνουν χρήση αυτών των διατάξεων, μετά τις 293 και 310/2024 αποφάσεις του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ που τις έκριναν αντισυνταγματικές, στάθηκαν αφορμή να ανοίξει μια έντονη αντιπαράθεση μεταξύ της τοπικής αυτοδιοίκησης και του υπουργείου Περιβάλλοντος, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής αλλά και του ΤΕΕ.

Σε πρώτη ανάγνωση, η αντιπαράθεση αφορούσε και αφορά την προστασία των πόλεων και τη διατήρηση της ποιότητας ζωής των κατοίκων τους, απέναντι σε μια ψυχρή, οικονομικού τύπου προσέγγιση, που δημιουργεί συνθήκες υπερκέρδους των κατασκευαστών. Σε μια δεύτερη, βαθύτερη ανάγνωση, όμως, με αφορμή το θέμα του ΝΟΚ αλλά και σειρά άλλων θεσμικών ζητημάτων που είναι σε εξέλιξη αυτή την περίοδο, όπως το τέλος ταφής, η διαχείριση των υδάτων, η πολιτική προστασία, η ναυαγοσωστική κάλυψη των ακτών και πολλά ακόμα, το ουσιαστικό διακύβευμα είναι ο χαρακτήρας και η μορφή του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης της χώρας, το επίπεδο αυτοτέλειας που μπορεί να έχει και εντέλει η τήρηση του άρθρου 102 του Συντάγματος, που ορίζει ότι «η διοίκηση των τοπικών υποθέσεων ανήκει στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού». Στην προκειμένη περίπτωση, οι όροι δόμησης, η σύνταξη του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΤΠΣ) και η διαμόρφωση του χαρακτήρα των πόλεων είναι κατ’ εξοχήν τοπική υπόθεση και η τοπική αυτοδιοίκηση α’ βαθμού, οι δήμοι της χώρας, θα έπρεπε να είναι ο αποκλειστικός αρμόδιος για τον καθορισμό των θεμάτων αυτών.

Σήμερα στη χώρα, όμως, συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο, καθώς το υπουργείο Περιβάλλοντος νομοθετεί κατά συρροή για τα θέματα αυτά, αγνοώντας τη βούληση των δήμων, και όταν αυτοί προσπαθούν να αντιδράσουν, όπως έκανε ο Δήμος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, βρίσκουν τον κρατικό μηχανισμό απέναντί τους. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ακούσαμε ακόμα και διά στόματος του προέδρου του ΤΕΕ κ. Γιώργου Στασινού ότι οι δήμαρχοι είναι παράνομοι και αυθαίρετοι.

Με την ΕΔ 72/2024 απόφασή του αλλά και με προηγούμενες αποφάσεις του, το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ διέψευσε πανηγυρικά τον κ. Στασινό και στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, πράττοντας το αυτονόητο: διαφυλάσσοντας την τήρηση της νομιμότητας και την προστασία του περιβάλλοντος. Η απόφαση, όμως, του ΣτΕ που ακύρωσε στην ουσία την απόφαση του γενικού γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, που έκρινε πως οι δήμαρχοι δεν δικαιούνται να εκδίδουν εσωτερική διαταγή στην Υπηρεσία Δόμησης του οικείου δήμου, δεν έμεινε μόνο στο τυπικό σκέλος, που είναι ότι ο γενικός γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης δεν έχει τέτοια αρμοδιότητα, αλλά μπήκε και στην ουσία της υπόθεσης και ανέδειξε τη σημασία της διαφύλαξης του περιβάλλοντος, σύμφωνα με το άρθρο 24 του Συντάγματος.

Η εξέλιξη αυτή αποτελεί αναμφισβήτητα μια πρώτη μεγάλη νίκη όχι μόνο του Δήμου Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης αλλά, κυρίως, του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης, που δίνει καθημερινά μάχες για τα αυτονόητα. Στην προσπάθεια που καταβάλλουν οι δήμαρχοι της χώρας, ως ο εγγύτερος στην κοινωνία θεσμός διακυβέρνησης, να διαχειριστούν την καθημερινότητα, να αφουγκραστούν τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και να διαφυλάξουν το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής των κατοίκων, στέκεται σήμερα αρωγός η Δικαιοσύνη. Το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ, με την ΕΔ 72/2024 απόφασή του αλλά και με τις προηγούμενες αποφάσεις του, σηκώνει ένα μεγάλο βάρος και συμβάλλει στην προστασία των πόλεων από την επικείμενη καταστροφή τους. Βάζει φρένο στην εξουσία των συντεχνιών και αναδεικνύει τον σημαντικό ρόλο του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Με όπλο τις αποφάσεις αυτές, ανοίγει σήμερα ο δρόμος σε όλους τους δημάρχους της χώρας να τηρήσουν τη νομιμότητα και να αναστείλουν την έκδοση οικοδομικών αδειών που κάνουν χρήση των αντισυνταγματικών «κινήτρων» του ΝΟΚ, προστατεύοντας ουσιαστικά τη φυσιογνωμία των πόλεών τους.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ