Θ. Φωτίου στο “Π”: Οι ευρωεκλογές και η ελληνική στεγαστική κρίση

Της
ΘΕΑΝΩΣ ΦΩΤΙΟΥ
Βουλευτού της Νέας Αριστεράς Β3 Νότιου Τομέα Αθηνών

Σε έναν μήνα θα ψηφίσουμε για τις ευρωεκλογές και το ερώτημα είναι ποια κόμματα μπορούν να διεκδικήσουν λύσεις στην Ευρώπη για τα μεγάλα ελληνικά και ευρωπαϊκά ζητήματα, να ορθώσουν ανάστημα για την ειρήνη και να υψώσουν ανάχωμα στην Ακροδεξιά, στον φασισμό και στον ρατσισμό.

Ενώ η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη φαίνεται να χάνει το «μαγικό» 41%, τα προοδευτικά κόμματα δεν πείθουν ότι μπορούν να απαντήσουν σε μια κοινωνία που κάθε μέρα που περνάει φτωχοποιείται και περισσότερο, που βρίσκεται σε πολλαπλά αδιέξοδα εξαιτίας της κρίσης διαβίωσης που προκαλείται από την ακρίβεια και το στεγαστικό πρόβλημα.

Πράγματι, στην Ελλάδα έχουμε τη μεγαλύτερη στεγαστική κρίση σε όλη την Ευρώπη. Αυτό συμβαίνει διότι η κυβέρνηση της ΝΔ επιχειρεί τη μεγαλύτερη μεταπολεμικά αναδιανομή του πλούτου των νοικοκυριών, τον οποίο, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, αποτελεί κατά 75% η ακίνητη περιουσία τους. Η κατάσταση επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο διότι η κυβέρνηση της ΝΔ επιχειρεί παράλληλα και αναδιανομή του εισοδήματος προς τους οικονομικά ισχυρότερους. Γι’ αυτό και οι δείκτες φτώχειας, παιδικής φτώχειας και εισοδηματικών ανισοτήτων αυξήθηκαν επί της διακυβέρνησής της, παρότι το ΑΕΠ αυξήθηκε. Όλα αυτά τρέφουν τον ακροδεξιό λαϊκισμό.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2022 σχεδόν 1 στα 2 νοικοκυριά (47,3%, ή 2,05 εκατομμύρια περίπου) βρίσκεται σε στεγαστική κρίση, ενώ το 2021 ο δείκτης ήταν 29,1%. Από τα 4,33 εκατ. ελληνικά νοικοκυριά τα 1,2 εκατ. νοικιάζουν και από αυτά τα 900.000 βρίσκονται σε στεγαστική κρίση. Συγχρόνως, τουλάχιστον 300.000 νοικοκυριά σε κατοικίες με ήδη «κόκκινα» δάνεια κινδυνεύουν να τις χάσουν από τους πλειστηριασμούς. Επίσης, πολλά από τα 470.000 νοικοκυριά με ενήμερο στεγαστικό δάνειο αντιμετωπίζουν τον εφιάλτη να «κοκκινίσει» το δάνειό τους λόγω υπερδιπλασιασμού της δόσης όταν οι τράπεζες άρουν το «πάγωμα». Δηλαδή, 1.670.000 νοικοκυριά βρίσκονται σε στεγαστική κρίση.

Είναι χαρακτηριστικό το ότι η κυβέρνηση της ΝΔ επιχειρεί να αντιμετωπίσει τη στεγαστική κρίση με «ασπιρίνες», όπως:

(α) Κακοσχεδιασμένα προγράμματα με παντελώς ανεπαρκή προϋπολογισμό, όπως το «Ανακαινίζω – Νοικιάζω», που αφορά 12.500 κατοικίες, με επιδότηση μέχρι 4.000 ευρώ, όταν υπάρχουν σχεδόν 700.000 κλειστές κατοικίες.

(β) Προγράμματα που ενισχύουν αντί να αμβλύνουν τη στεγαστική κρίση, όπως το πρόγραμμα «Σπίτι μου», που χρησιμοποιεί δημόσιους πόρους ύψους 750 εκατ. για παροχή χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων, αυξάνοντας τη ζήτηση και άρα τις ήδη υπέρογκες τιμές, ή όπως οι ρυθμίσεις για τη βραχυχρόνια μίσθωση, που αντί να την περιορίζουν την ενισχύουν.

Η εκτός ορίων στεγαστική κρίση απαιτεί άμεσα και κατά προτεραιότητα μέτρα για την αντιμετώπισή της. Γι’ αυτό, ως Νέα Αριστερά, προτείνουμε τη δημιουργία ενός υφυπουργείου Κοινωνικής Στεγαστικής Πολιτικής, το οποίο:

(α) Θα λάβει άμεσα μέτρα για τη μείωση των ενοικίων, με:

• Απαγόρευση του Airbnb για νομικά πρόσωπα (εταιρείες) και όριο έως 2 ακίνητα ανά ΑΦΜ για φυσικά πρόσωπα (μικροϊδιοκτήτες).
• Κατάργηση της «golden visa» για αγορά κατοικιών προς εκμετάλλευση ως Airbnb.
• Δημιουργία Τράπεζας Ενοικιαζόμενης Στέγης από ενεργές κατοικίες ιδιωτών που θα παραχωρούνται για διάστημα 3 – 8 ετών στο κράτος έναντι ελκυστικού πακέτου φοροαπαλλαγών και ενεργειακής αναβάθμισης.
• Αύξηση του επιδόματος ενοικίου, ιδιαίτερα για νέα ζευγάρια και φοιτητές/τριες, με ταυτόχρονη διασφάλιση της υποχρέωσης των ιδιοκτητών να μην αυξήσουν τα ενοίκια.
• Έλεγχο / ρύθμιση των ενοικίων, όπως άμεσο «πάγωμα» των αυξήσεων, παράταση της διάρκειας των μισθώσεων, ανώτατο ποσοστό / πλαφόν αύξησης ενοικίου κατά την ανανέωση του συμβολαίου.

(β) Θα προωθήσει την κοινωνική κατοικία μέσα από έναν ισχυρό δημόσιο φορέα, με παρεμβάσεις όπως:

• Δημιουργία αποθέματος κατοικιών για κοινωνικούς σκοπούς από (α) κενά και αδιάθετα ακίνητα του στενού και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, της Εκκλησίας και των ΝΠΙΔ κοινωφελούς χαρακτήρα και (β) κενά ακίνητα ιδιωτών που καταρρέουν ανεκμετάλλευτα και μπορούν να περιέλθουν στο κράτος προς αξιοποίηση.
• Προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης για ευάλωτα νοικοκυριά, με κάλυψη κόστους από 80% έως και 100%.
• Στήριξη των στεγαστικών συνεταιρισμών κατοίκων, σε συνδυασμό με ενίσχυση των ενεργειακών κοινοτήτων.

Επιπλέον, χρειάζεται να γίνει  επαναδιαπραγμάτευση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης, ώστε να εξασφαλιστούν τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ για κοινωνική στέγη, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης, αντί για το ντροπιαστικό 1,5 εκατ. της ΝΔ.

Επειδή, όπως ήδη εξηγήσαμε, η ΝΔ ακολουθεί πολιτική διπλής αναδιανομής πλούτου και εισοδήματος προς τους ισχυρούς, είναι αδύνατον να αντιμετωπίσει τη στεγαστική κρίση. Αντίθετα, τη χρησιμοποιεί για να προωθήσει την αναδιανομή. Αυτός είναι ένας από τους πολλούς λόγους που η κυβέρνηση της ΝΔ πρέπει να πέσει το συντομότερο δυνατόν. Γι’ αυτό και η Νέα Αριστερά έχει εγκαίρως δηλώσει -και το εννοεί- ότι θα λειτουργήσει ως καταλύτης ώστε να δημιουργηθεί το μπλοκ των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που θα αμφισβητήσει αποτελεσματικά την πολιτική κυριαρχία της ΝΔ. Ένα πρώτο αλλά ιδιαίτερα κρίσιμο βήμα σε αυτή την κατεύθυνση είναι οι επικείμενες ευρωεκλογές.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ