Δικαίωμα στην επισκευή: Νέοι κανόνες για πιο εύκολες και οικονομικές επισκευές απο την ΕΕ

Την Τρίτη το Κοινοβούλιο ενέκρινε την οδηγία για το λεγόμενο «δικαίωμα των καταναλωτών στην επισκευή», με 584 ψήφους υπέρ, 3 κατά και 14 αποχές. Οι νέοι κανόνες αποσαφηνίζουν τις υποχρεώσεις που θα έχουν στο εξής οι κατασκευαστές σχετικά με την επισκευή των προϊόντων τους και θα ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής των αγαθών τους.

Υποχρέωση επισκευής

Οι νέοι κανόνες υποχρεώνουν τους κατασκευαστές να προσφέρουν γρήγορες και οικονομικά συμφέρουσες υπηρεσίες επισκευής και να ενημερώνουν τους καταναλωτές για το σχετικό δικαίωμά τους. Κάθε φορά που ένα αγαθό θα επισκευάζεται εντός της περιόδου εγγύησής του, η εγγύηση αυτή θα παρατείνεται για έναν επιπλέον χρόνο, στοιχείο που ενθαρρύνει τους καταναλωτές να επιλέγουν την επισκευή αντί της αντικατάστασης.

Μετά τη λήξη της νομικά κατοχυρωμένης εγγύησης, ο κατασκευαστής θα εξακολουθεί να υποχρεούται να επισκευάζει ορισμένες κοινές οικιακές συσκευές που είναι ήδη τεχνικά επισκευάσιμες βάσει ευρωπαϊκού δικαίου, όπως τα πλυντήρια ρούχων, οι ηλεκτρικές σκούπες, ακόμη και τα έξυπνα τηλέφωνα. Στον κατάλογο αυτό ενδέχεται να προστεθούν στο μέλλον και άλλες κατηγορίες προϊόντων. Οι καταναλωτές θα έχουν επίσης το δικαίωμα να ζητούν δανεική συσκευή για όσο διάστημα επισκευάζεται η δική τους ή, αν δεν αυτή μπορεί να επισκευαστεί, θα μπορούν εναλλακτικά να επιλέγουν να αποκτήσουν ένα ανακατασκευασμένο προϊόν.

Πληροφορίες σχετικά με τους όρους και τις υπηρεσίες επισκευής

Οι καταναλωτές θα μπορούν να πληροφορούνται σε ειδικό έντυπο την τιμή και τον απαιτούμενο χρόνο για κάθε υπηρεσία επισκευής ανάλογα με τη βλάβη που διαπιστώθηκε, ώστε να μπορούν να αξιολογούν και να συγκρίνουν τις εν λόγω υπηρεσίες. Για να γίνουν πιο εύκολες οι διαδικασίες επισκευής, θα δημιουργηθεί μια ευρωπαϊκή διαδικτυακή πλατφόρμα, μέσω της οποίας οι καταναλωτές θα μπορούν να βρίσκουν καταστήματα υπηρεσιών επισκευής, πώλησης ανακατασκευασμένων προϊόντων, αγοράς ελαττωματικών προϊόντων και τοπικές πρωτοβουλίες, όπως κοινοτικά εργαστήρια επισκευών ή «repair café».

Αναζωογόνηση της αγοράς επισκευών

Στόχος των νέων κανόνων είναι να ενισχυθεί η αγορά των επισκευών στην ΕΕ και να μειωθεί το κόστος για τους καταναλωτές. Οι κατασκευαστές θα υποχρεούνται να προσφέρουν ανταλλακτικά και εργαλεία σε λογικές τιμές και θα απαγορεύεται να χρησιμοποιούν συμβατικές ρήτρες, υλικό και λογισμικό που εμποδίζουν τις επισκευές. Ειδικότερα, δεν θα μπορούν να εμποδίζουν τη χρήση μεταχειρισμένων ανταλλακτικών ή ανταλλακτικών τρισδιάστατης εκτύπωσης από ανεξάρτητους επισκευαστές, ούτε θα μπορούν να αρνούνται την επισκευή ενός προϊόντος αποκλειστικά για οικονομικούς λόγους ή επειδή το προϊόν έχει επισκευαστεί προηγουμένως από κάποιον άλλο.

Πιο οικονομικά προσιτές επισκευές

Για να γίνουν πιο προσιτές οι επισκευές, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να εφαρμόσει τουλάχιστον ένα μέτρο που θα τις προωθεί. Τέτοια μέτρα είναι για παράδειγμα η διάθεση κουπονιών και επιδοτήσεων για επισκευές, η διεξαγωγή ενημερωτικών εκστρατειών, η παροχή μαθημάτων επισκευής και η στήριξη σε τοπικές πρωτοβουλίες για την επισκευή αγαθών.

Δηλώσεις

Σε δήλωσή του, ο εισηγητής René Repasi (Σοσιαλιστές, Γερμανία) ανέφερε: «Το δικαίωμα των καταναλωτών στην επισκευή προϊόντων θα γίνει πλέον πραγματικότητα. Θα είναι ευκολότερο και φθηνότερο να επισκευαστούν τα αντικείμενά μας αντί να αγοράζονται νέα και ακριβά προϊόντα. Πρόκειται για ένα σημαντικό επίτευγμα για το Κοινοβούλιο και τη δέσμευσή του να ενισχύσει τους καταναλωτές στο πλαίσιο της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής. Η νέα νομοθεσία επεκτείνει την περίοδο εγγύησης κατά 12 μήνες όταν επισκευάζεται κάτι, παρέχει καλύτερη πρόσβαση σε ανταλλακτικά και εξασφαλίζει ευκολότερη, φθηνότερη και ταχύτερη επιδιόρθωση των προϊόντων.».

Επόμενα βήματα

Μόλις η οδηγία εγκριθεί επίσημα από το Συμβούλιο και δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, τα κράτη μέλη θα έχουν 24 μήνες για να την ενσωματώσουν στο εθνικό τους δίκαιο.

Σχετικές πληροφορίες

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κάθε χρόνο η πρόωρη απόρριψη καταναλωτικών αγαθών παράγει 261 εκατ. τόνους ισοδύναμων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, καταναλώνει 30 εκατ. τόνους πόρων και παράγει 35 εκατ. τόνους αποβλήτων στην ΕΕ. Οι καταναλωτές χάνουν επίσης περίπου 12 δισ. ευρώ ετησίως αντικαθιστώντας προϊόντα αντί να τα επισκευάζουν. Επιπλέον, οι νέοι κανόνες αναμένεται να αποφέρουν 4,8 δισ. ευρώ σε ανάπτυξη και επενδύσεις εντός της ΕΕ.

Η οδηγία συμπληρώνει άλλους νέους κανόνες της ΕΕ για τον οικολογικό σχεδιασμό και την ενίσχυση των καταναλωτών για την πράσινη μετάβαση.

Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης

Η νομοθεσία ανταποκρίνεται άμεσα στα αιτήματα των πολιτών, όπως εκφράστηκαν στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης. Πιο συγκεκριμένα, οι κανόνες αντικατοπτρίζουν τις προτάσεις 5(6), 5(7), 5(10) και 11(2) σχετικά με τη βιώσιμη κατανάλωση και τη βιώσιμη ανάπτυξη και καινοτομία: δρομολόγηση μιας «πλατφόρμας επισκευής», θέσπιση μέτρων για την προώθηση του δικαιώματος επισκευής και πρόσβασης σε ανταλλακτικά, ανάληψη δράσης από την ΕΕ για την παροχή κινήτρων στους καταναλωτές ώστε να χρησιμοποιούν τα προϊόντα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και αντιμετώπιση του φαινομένου της προγραμματισμένης απαξίωσης.