Στ. Παραστατίδης στο “Π”: Η αναζωογόνηση του ΕΣΥ δεν χρειάζεται ευρώ αλλά αλλαγή παραδείγματος

Του
ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΔΗ
Βουλευτή ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ Κιλκίς

Στη σκιά της επικαιρότητας, συντελέστηκε την περασμένη εβδομάδα ένα ακόμα πλήγμα από την κυβέρνηση της ΝΔ στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Η βίαιη αλλαγή που νομοθέτησε στη σχέση δημοσίου – ιδιωτικού στην Υγεία, με την άνευ ρυθμιστικού πλαισίου αμφίδρομη μετακίνηση γιατρών εντός και εκτός του Εθνικού Συστήματος Υγείας, με οικονομικά και μόνο κίνητρα, θα φέρει στην κυριολεξία ένα χάος.

Ο γιατρός θα κάνει το πρωινό ωράριό του, θα κάνει τις εφημερίες του, θα κάνει το ιδιωτικό του ιατρείο, θα κάνει το απογευματινό του χειρουργείο και δεν θα του φτάνουν ούτε ογδόντα ώρες εργασίας την εβδομάδα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον ίδιο αλλά και για την ποιότητα και την ασφάλεια των παρεχόμενων υπηρεσιών. Είναι ένα πονηρό κλείσιμο του ματιού του κράτους –το οποίο επί χρόνια υποχρηματοδοτεί την Υγεία σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο– προς τον κακοπληρωμένο γιατρό. Η κυβέρνηση μεταφέρει τον ρόλο του εργοδότη και στον πολίτη.

Δυστυχώς, γυρίζουμε δεκαετίες πίσω, καθώς η Υγεία αποκτά έναν προνοιακό χαρακτήρα για τους μη έχοντες, διότι η προσβασιμότητα και η καθολικότητα χωρίς την ισότητα, την ποιότητα και την ανταποκρισιμότητα σε ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας οριοθετούν με σαφήνεια μια κοινωνία δύο ταχυτήτων. Αυτό θα είναι το πρόβλημα τις επόμενες δεκαετίες για τις μη πλήρεις δημοκρατίες: οι κοινωνίες δύο ταχυτήτων.

Ήδη έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ τα χειρουργεία λόγω της αναστολής λειτουργίας χειρουργικών αιθουσών, τα περιφερειακά νοσοκομεία καταρρέουν, διευρύνοντας κι άλλο τις γεωγραφικές ανισότητες, ενώ οι νέοι γιατροί δεν επιλέγουν πλέον το ΕΣΥ, απειλώντας ακόμη και τη βιωσιμότητά του.

Δυστυχώς, το σημερινό Σύστημα Υγείας είναι στη φιλοσοφία του ατελές και πατερναλιστικό. Είναι κλειστό στην καινοτομία, κλειστό στα δεδομένα που παράγει και φυλάσσονται κατακερματισμένα σε σιλό εντός του, κλειστό στη συνεργατικότητα των επαγγελματιών που το υπηρετούν.

Το Εθνικό Σύστημα Υγείας πρέπει να αλλάξει ως προς τη φιλοσοφία του για να συνεχίσει να υπηρετεί τις διαχρονικές πανανθρώπινες αξίες για τις οποίες δημιουργήθηκε. Το ζητούμενο δεν είναι να δημιουργήσουμε περισσότερες ή ανταγωνιστικές κατακερματισμένες δομές αλλά ολοκληρωμένα συνεργατικά συστήματα φροντίδας, πλατφόρμες, άνοιγμα και σύνδεση των δομών.

Αυτή είναι η αλλαγή παραδείγματος που χρειάζεται.

Το σύστημα δεν πρέπει να εστιάζει πλέον στον ασθενή αλλά στον πολίτη και στην οικογένειά του. Αυτή είναι η σύγχρονη μορφή πρόληψης. Απαιτείται η δημιουργία υποδομών για καταχώριση και ανάλυση δεδομένων και η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών. Σίγουρα χρειαζόμαστε μια bottom-up προσέγγιση, με ισχυρό, δωρεάν και καθολικό σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και κλιμάκωση στις ανώτερες βαθμίδες.

Η σημερινή επανάσταση για τα Εθνικά Συστήματα Υγείας είναι η αναδιοργάνωσή τους, με αλλαγές στη νομοθεσία και τεχνολογικές αλλαγές, με στόχο τη συνεργασία των δομών και τη βελτίωση των υπηρεσιών. Για δε την Ελλάδα, και λόγω της γεωγραφίας της, η οριζόντια δικτύωση νοσοκομείων, κλινικών, γιατρών, ασθενών και πολιτών με τη δημιουργία κοινοτήτων είναι απαραίτητη.

Ένας γιατρός εξελίσσεται από τα ενδιαφέροντα επιστημονικά περιστατικά που παρακολουθεί. Αν βρίσκεται σε ένα μικρό νησί ή σε ένα ορεινό χωριό, πιθανώς να εξετάζει δύο τέτοια περιστατικά τον μήνα.

Συμμετέχοντας σε ένα δίκτυο με αντίστοιχους γιατρούς που μοιράζονται ενδιαφέροντα περιστατικά, θα μπορεί να αποκτά σε έναν χρόνο την εμπειρία εκατό ετών. Ο δε ασθενής θα απολαμβάνει βέλτιστες παροχές υπηρεσιών υγείας διότι θα αξιολογείται επιστημονικά με όρους συλλογικής νοημοσύνης και ευφυΐας και, προφανώς, θα ελαχιστοποιεί τις μετακινήσεις του. Αυτό ήδη συμβαίνει στη χώρα μας με άναρχα δίκτυα, ενώ σε άλλες χώρες συμβαίνει οργανωμένα. Τα κράτη δεν το έχουν κάνει ακόμη. Αυτό είναι το μέλλον. Κάτι τέτοιο θα άλλαζε τελείως τα δεδομένα.

Η Ελλάδα ή οποιαδήποτε χώρα χωρίς σπουδαίες οικονομικές δυνατότητες, αν τολμήσει να πρωτοπορήσει και να σχεδιάσει ένα νέο Εθνικό Σύστημα Υγείας σε αυτό το πρότυπο με τις οριζόντιες δομές, μπορεί να αποκτήσει μέσα σε λίγα χρόνια ένα από τα ισχυρότερα Συστήματα Υγείας στον κόσμο. Άλλωστε, οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις δεν στοιχίζουν ούτε ένα ευρώ. Απαιτούν τόλμη και πολιτική σύγκρουση με όσους προσπαθούν να μας κρατήσουν καθηλωμένους στο χθες.

Το ΠΑΣΟΚ το έχει κάνει στο παρελθόν. Θα το κάνει, ελπίζω, και στο εγγύς μέλλον.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ