Ιωάννα Σπανομάρκου στο paron.gr: Μπορεί ο πολιτισμός να περιορίσει την παιδική εγκληματικότητα;
Γράφει η
Ιωάννα Σπανομάρκου
Παραγωγός/Μουσικοσυνθέτρια/Επιχειρηματίας
(υποψήφια Ευρωβουλευτής με τους ΔΗΜΟΚΡΑΤΕΣ του Ανδρέα Λοβέρδου)
Η φτώχεια, η ανεργία και η έλλειψη ευκαιριών, συχνά οδηγούν τους νέους σε μονοπάτια που περιλαμβάνουν τη χρήση ναρκωτικών και τη συμμετοχή σε εγκληματικές δραστηριότητες. Ο συνδυασμός της ελλιπούς πληροφόρησης και της προβολής προτύπων που παρακινούν τα ανήλικα παιδιά να υιοθετήσουν συμπεριφορές παράνομες, για να κερδίσουν αναγνώριση και αποδοχή και να νιώσουν μέρος μιας «ομάδας», είναι κάτι που, ειδικά στην εφηβεία, καθιστά τα παιδιά ευάλωτα και εκεί είναι που ο Πολιτισμός και οι Τέχνες, μέσω της εκπαίδευσης, μπορούν να λειτουργήσουν αποτρεπτικά.
Υπάρχει αυξανόμενος προβληματισμός για την παγκόσμια έξαρση της παιδικής εγκληματικότητας και της βίας, ιδίως με την τάση πολλών νέων να καταγράφουν τις πράξεις αυτές στα κινητά τους και να τις δημοσιεύουν στις κοινωνικές πλατφόρμες. Οι εν λόγω πράξεις συχνά επιδιώκονται ειδικά με σκοπό να καταγραφούν σε βίντεο, ώστε να αποκτήσουν προβολές, likes και δημοτικότητα, ή ακόμα και για να λάβουν οικονομική ανταμοιβή, όπως δείχνουν οι πρόσφατες υποθέσεις που συζητήθηκαν στα δελτία ειδήσεων. Αυτή η τάση δημιουργεί ανησυχίες για την αποδυνάμωση των κοινωνικών αξιών και την ενθάρρυνση της ανευθυνότητας, καθώς επίσης και για την επιδείνωση της εγκληματικής συμπεριφοράς μεταξύ των νέων. Αυτές οι ανησυχίες με τη σειρά τους, επισημαίνουν την ανάγκη για ενεργή επιβολή των νόμων και την ενίσχυση της πρόληψης και της εκπαίδευσης, για την καλύτερη κατανόηση των συνεπειών τέτοιων πράξεων.
Πώς όμως φτάσαμε σε αυτό το σημείο και γιατί υπάρχει τέτοια μαζικότητα σε παγκόσμιο επίπεδο; Κάποιοι υποστηρίζουν ότι υπάρχει συσχετισμός, για παράδειγμα, με το πολύ διαδεδομένο είδος μουσικής που μιλάει για παράνομες συμπεριφορές ωραιοποιώντας τις, που αν και έχει σήμανση ότι δεν είναι κατάλληλη για ανήλικους, τελικά καταλήγει να έχει κυρίως παιδιά ακροατές, των οποίων μάλιστα, δεν αποτρέπεται αποτελεσματικά η είσοδος σε live συναυλίες όπου ακούγεται αυτό το ρεπερτόριο. Άλλοι θεωρούν ότι τα παιδιά, μέσω της κατάλληλης υποστήριξης από την οικογένεια, το σχολείο και μέσω των ερεθισμάτων του Πολιτισμού, θα μπορούσαν να χτίσουν έναν χαρακτήρα που να μην παρασύρεται εύκολα από τις «Σειρήνες» και να εφοδιαστούν μ’ ένα πλαίσιο αξιών και κουλτούρας, που να δρα αποτρεπτικά. Κυρίως να έχουν την ενημέρωση για το πόσο βλαπτικές μπορεί να είναι αυτές οι ενέργειες και να βρουν εναλλακτικούς τρόπους έκφρασης και συμπερίληψης, μέσω της Τέχνης.
Σε ό,τι αφορά τη μουσική και το πώς εκείνη επιδρά στην ψυχή, μια συχνή ερώτηση που γίνεται σ’ έναν τραγουδοποιό, είναι από πού εμπνεύστηκε για να γράψει τις δημιουργίες του. Η συχνότερη απάντηση που ακούμε, είναι πως πρόκειται για βιωματικά τραγούδια και πως εκείνη την βραδιά που ο δημιουργός μπορεί να ένιωθε πόνο, απόρριψη, απόγνωση, απελπισία και που κανείς δεν τον καταλάβαινε, έκατσε παίζοντας με την κιθάρα του και οι νότες κι οι στίχοι βγήκαν αβίαστα από μέσα του, ώσπου η καταιγίδα του ηρέμησε, ανακουφίστηκε και ξέσπασε. Βλέποντας τον κόσμο πιο καθαρά, πιο συνειδητοποιημένα, σαν να έγινε μετά, ένας άλλος άνθρωπος.
Η Τέχνη είναι μια διέξοδος, μια εκτόνωση. Ένας συγγραφέας από την άλλη, γράφει ασταμάτητα, αναλύει και ξεδιπλώνει τις πτυχές μιας ιστορίας, χρησιμοποιώντας κάτι από τον εαυτό του και φτιάχνει μια πραγματικότητα που λειτουργεί επουλωτικά για την ψυχή του. Γι’ αυτό θεωρώ πολύ σημαντική την ευκαιρία να διδαχθεί κάποιος νέος στο σχολείο, μερικά βασικά πράγματα για την μουσική, την ζωγραφική, την λογοτεχνία και την εξελικτική τους ιστορία μέσα στο χρόνο. Είναι εργαλεία που θα βρίσκονται στη διάθεσή του, όταν σαν έφηβος νιώσει διαφορετικός ή αταίριαστος και αντί να μπει σε μια συμμορία για να νιώσει πως κάπου ανήκει και πως πρέπει να εκτελέσει κάποιο παράνομο challenge για να γίνει αποδεκτός, καλύτερα να μπει σε μια μουσική ομάδα, ή να γεμίσει το τετράδιο του με ιστορίες.
Ως γονείς, είναι χρήσιμο να πηγαίνουμε τα παιδιά μας σε τέτοιες δραστηριότητες, να τους ανοίγουμε τους ορίζοντες της έκφρασης και των επιλογών. Υπάρχουν πλέον πολλές και πολύ σύνθετες ασχολίες για κάθε ιδιοσυγκρασία, από τη μουσική, τη ζωγραφική και το θέατρο, ως τα εργαστήρια ρομποτικών εφαρμογών, μαθήματα ανάπτυξης ψηφιακών γραφιστικών τεχνών, κινηματογραφικές λέσχες, ομάδες ανάπτυξης applications, αλλά και εκδρομές σε μουσεία τέχνης και διάφορα θεματικά μουσεία, όπως κοσμημάτων, αυτοκινήτου, μουσικών οργάνων, ορυκτολογίας, αστρονομίας, ιστορίας της τεχνολογίας και τόσα άλλα. Θέματα που θα κινήσουν το ενδιαφέρον του παιδιού σε μια διαδικασία μάθησης, παραδειγματισμού προς την επίτευξη στόχων, ανάπτυξης της κριτικής σκέψης και της μεθοδολογίας, δημιουργίας ενός πλαισίου αξιών και σεβασμού, ενώ ταυτόχρονα, θα του προσφέρουν δεξιότητες που μπορούν να του φανούν χρήσιμες στη ζωή του.
Είναι όμως εύκολο για έναν γονιό να πληρώνει αυτές τις δραστηριότητες ή για ένα σχολείο να αναλαμβάνει τέτοιες δράσεις, όταν ο προϋπολογισμός του δεν το επιτρέπει; Είναι αναγκαία η ουσιαστική οικονομική ενίσχυση των εκπαιδευτικών δομών και των οικογενειών για δράσεις που αφορούν τον Πολιτισμό, διότι πολλές φορές ο Πολιτισμός περνά σε δεύτερη μοίρα, λόγω οικονομικών δυσκολιών. Εκεί είναι που πρέπει η κοινωνία να βοηθήσει, ειδικά τώρα που με την αυξανόμενη ακρίβεια, τα νοικοκυριά περιορίζονται και κόβουν από παντού. Κι όμως, αξίζει να επενδύσεις στον Πολιτισμό αν είναι να σώσεις μια ολόκληρη γενιά από την καταστροφή.
Έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχει συσχετισμός του βιοτικού επιπέδου, με την πιθανότητα να μπλέξει κάποιος έφηβος σε παράνομες δραστηριότητες. Οι ανήλικοι που ζουν σε περιοχές με υψηλότερα επίπεδα φτώχειας ή ανεργίας, ενδέχεται να είναι περισσότερο εκτεθειμένοι στη χρήση ναρκωτικών και εμπλοκής σε βίαιες ομάδες.
Ο Πολιτισμός και οι συσχετιζόμενες με την τέχνη δραστηριότητες, μπορούν να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον που να προωθεί την επιμόρφωση, την αυτογνωσία και την εκτίμηση της κοινότητας, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα ενασχόλησης με εγκληματικές δραστηριότητες.
paron.gr