Υποβαθμισμένη η οδοντιατρική περίθαλψη στη χώρα μας

ΣΤΟ 0% Η ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ

–Το 68% των πολιτών δεν έχει επισκεφθεί οδοντίατρο τον τελευταίο χρόνο
–9 στους 10 πολίτες δεν έλαβαν την οδοντιατρική θεραπεία για οικονομικούς λόγους

Του
ΑΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗ

Τα νεότερα στοιχεία, που αποδεικνύουν την υποβάθμιση της οδοντιατρικής περίθαλψης του πληθυσμού, την έλλειψη οδοντιατρικού δυναμικού στις δημόσιες δομές ΠΦΥ, καθώς και την προσπάθειά τους να προάγουν την αξία της στοματικής υγείας, παρουσίασαν οι εκπρόσωποι της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας (ΕΟΟ) με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Στοματικής Υγείας αλλά και την κήρυξη του 2024 ως Έτους Στοματικής Υγείας.

Ο Αθανάσιος Δεβλιώτης, πρόεδρος της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας, επισήμανε τα εξής: «Η στοματική υγεία είναι κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα για όλους. Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι η συμβολή της στοματικής υγείας στη συνολική υγεία, στην ποιότητα ζωής και στην κοινωνική ευημερία είναι πολυδιάστατη.

Σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα, οι νόσοι του στόματος είναι οι πιο συχνές μη μεταδοτικές νόσοι και επηρεάζουν τους ανθρώπους καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Η κακή στοματική υγεία και η έλλειψη κατάλληλης οδοντιατρικής φροντίδας συνεπάγεται σωματικά συμπτώματα, λειτουργικούς περιορισμούς, ψυχικές και κοινωνικές επιπτώσεις, στιγματισμό, χαμηλή παραγωγικότητα στην εργασία, μειωμένη επίδοση των παιδιών στο σχολείο αλλά και επιπλοκές στη γενική υγεία, δεδομένου του γεγονότος ότι οι νόσοι του στόματος έχουν συχνά συννοσηρότητα με άλλα μη μεταδιδόμενα νοσήματα (π.χ. συσχέτιση της περιοδοντικής νόσου με τον διαβήτη και την καρδιαγγειακή νόσο)».

Οι συνέπειες των νόσων του στόματος είναι σοβαρές και επηρεάζουν τα άτομα και τις οικογένειες, τις κοινότητες, το Σύστημα Υγείας και το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, ενώ έχουν επιπτώσεις και στην ευρύτερη κοινωνική λειτουργία. Το κόστος για όσους λαμβάνουν θεραπεία για νόσους και παθήσεις του στόματος μπορεί να είναι υψηλό και μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική οικονομική επιβάρυνση των νοικοκυριών.

Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, η οδοντιατρική περίθαλψη ήταν το κύριο θύμα της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας, καθώς την τελευταία δεκαπενταετία εξανεμίστηκε η ισχνή –ούτως ή άλλως– δημόσια χρηματοδότηση της οδοντιατρικής φροντίδας.

«Σήμερα, λοιπόν, η δημόσια οδοντιατρική δαπάνη, ως ποσοστό της συνολικής οδοντιατρικής δαπάνης, στην Ελλάδα αγγίζει το 0%, ενώ ο μ.ό. της ΕΕ είναι 31% (OECD 2021). Επιπλέον, μειώθηκαν κατά 72% οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας (ΕΛΣΤΑΤ 2022). Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, οι πολίτες δεν διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα προκειμένου να προσφύγουν στον ιδιωτικό τομέα, ενώ, παράλληλα, ο δημόσιος οδοντιατρικός τομέας είναι υποστελεχωμένος και με σοβαρά ελλείμματα σε υποδομές και οργάνωση. Τα παραπάνω συντέλεσαν στην όξυνση των ανισοτήτων και στη συνολική υποβάθμιση του επιπέδου στοματικής υγείας του πληθυσμού», τόνισε ο κ. Δεβλιώτης.

Πρόσφατα στοιχεία για τη Στοματική Υγεία των Ελλήνων
To 2023 δημοσιεύθηκε η πιο πρόσφατη έρευνα για την οδοντιατρική περίθαλψη της χώρας από την ΕΛΣΤΑΤ. Σύμφωνα με τα στοιχεία:

Κατά τους τελευταίους 12 μήνες πριν από τη διενέργεια της έρευνας, περίπου 1 στους 2 (46,8%) χρειάστηκε οδοντιατρική/ορθοδοντική εξέταση ή θεραπεία. Το 32% απ’ όσους χρειάστηκαν οδοντιατρική/ορθοδοντική εξέταση ή θεραπεία δεν την έλαβε κάθε φορά που χρειάστηκε.

Οι λόγοι που αναφέρθηκαν ως κύριοι για τη μη ικανοποίηση της αναγκαίας οδοντιατρικής/ορθοδοντικής εξέτασης ή θεραπείας, από τον πληθυσμό που χρειάστηκε οδοντιατρική εξέταση ή θεραπεία και δεν την έλαβε, (32%) ήταν οικονομικοί για 9 στους 10 πολίτες (87,5%).

Η ανάγκη για οδοντιατρική εξέταση ή θεραπεία που δεν ικανοποιήθηκε στον πληθυσμό ηλικίας 16 ετών και άνω, για τα έτη 2018 – 2022, ήταν σταθερή μεταξύ 28% και 32%.

Με την έρευνα συγκεντρώθηκαν πληροφορίες και για τη συχνότητα των επισκέψεων του πληθυσμού ηλικίας 16 ετών και άνω κατά τους τελευταίους 12 μήνες για δικό τους πρόβλημα υγείας σε: (α) ιατρό γενικής ιατρικής, παθολόγο ή τον προσωπικό ιατρό, (β) ιατρό άλλης ειδικότητας ή χειρουργό για ειδικευμένες ιατρικές υπηρεσίες και (γ) οδοντία­τρο/ορθοδοντικό.

Το 68% δεν έκανε καμία επίσκεψη στον οδο­ντίατρο, το 24% έκανε από μία έως δύο επισκέψεις, το 6% έκανε από τρεις έως πέντε επισκέψεις, ενώ ελάχιστοι επισκέφθηκαν τον οδοντίατρό τους από έξι φορές και πάνω.

Αξίζει να σημειωθεί πως ένα ποσοστό 10,6% του πληθυσμού δήλωσε πως επιβαρύνθηκε πάρα πολύ οικονομικά για να αντεπεξέλθει στη δαπάνη για οδοντιατρική θεραπεία.

Τι προτείνει η Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία
Όπως υποστηρίζει ο κ. Δεβλιώτης, «η διαχρονική ε­γκατάλειψη της Στοματικής Υγείας από την Πολιτεία είναι πολιτικά ανεπίτρεπτη, κοινωνικά άδικη, επικίνδυνη για τη Δημόσια Υγεία και πρέπει να λάβει τέλος». Και προσθέτει: «Στο πλαίσιο αυτό, παρεμβάσεις όπως το καθολικό προληπτικό πρόγραμμα για παιδιά 6 – 12 ετών ‘‘dentist pass’’, η επανασύσταση της Εθνικής Επιτροπής Στοματικής Υγείας, η συμπερίληψη οδοντιάτρου στον νέο θεσμό των Κινητών Ομάδων Υγείας (ΚΟΜΥ) είναι αναμφισβήτητα θετικές, αλλά δεν αρκούν».

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας, απαιτούνται τα εξής, για τα οποία επιζητείται η αρωγή της Πολιτείας:
1. Επαρκής και σταθερή χρηματοδότηση της Στοματικής Υγείας και Οδοντιατρικής Φροντίδας. Το 5% των δημόσιων δαπανών για την Υγεία να κατευθύνονται στη Στοματική Υγεία και την Οδο­ντιατρική Φροντίδα (Ρήτρα Στοματικής Υγείας).
2. Ασφαλιστική κάλυψη της οδοντιατρικής περίθαλψης όλων των ελλήνων πολιτών, με όρους αξιοπρέπειας και ελεύθερης επιλογής.
3. Χάραξη και υλοποίηση Εθνικής Στρατηγικής Στοματικής Υγείας, με έμφαση στην πρόληψη και στην προαγωγή της Υγείας για όλο τον πληθυσμό.
4. Κάλυψη των κενών του ΕΣΥ με την πρόσληψη οδοντιάτρων (μόνιμου προσωπικού).
5. Άμεση επαναφορά του πιστοποιητικού Οδο­ντοστοματολογικής Εξέτασης στο ατομικό δελτίο υγείας των μαθητών (Ατομικό Δελτίο Υγείας Μαθητή). Αυτό έπρεπε να γίνει κατευθείαν με την έναρξη του «dentist pass», το οποίο προφανώς πρέπει να παγιωθεί ως θεσμός, με τη διεύρυνση των ηλικιακών ορίων τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 16 ετών.
6. Ένταξη στα ευρωπαϊκά συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα του σχεδιασμού και της υλοποίησης της Πανελλαδικής Επιδημιολογικής Έρευνας Αξιολόγησης του επιπέδου στοματικής υγείας και εκτίμησης αναγκών υγείας.
7. Ένταξη στα ευρωπαϊκά συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της δημιουργίας Παρατηρητηρίου Στοματικής Υγείας/Κέντρου Μελέτης Ανισοτήτων και Πολιτικών Στοματικής Υγείας (Oral Health Observatory).
8. Ανάπτυξη και λειτουργία Κινητών Μονάδων Στοματικής Υγείας για παρέμβαση σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
9. Δημιουργία Εθνικού Κέντρου Καταγραφής του Καρκίνου του Στόματος. Πρόκειται για αναγκαία παρέμβαση όσον αφορά την αξιολόγηση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας μιας εξαιρετικά σοβαρής ασθένειας, την εκτίμηση ανα­γκών υγείας, τον σχεδιασμό των παρεμβάσεων πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ