Στο ερώτημα αν οι κυβερνήσεις πρέπει να είναι «ακόμα μεγαλύτερες», κλήθηκαν να απαντήσουν οι συνομιλητές στο πλαίσιο σχετικής συζήτησης του 9oυ Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, το οποίο πραγματοποιείται στους Δελφούς 10- 13 Απριλίου και τελεί υπό την Αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας, κας Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Πολλά από τα μεγάλα ζητήματα που θα αντιμετωπίσουν οι κυβερνήσεις στο μέλλον – για παράδειγμα, η κλιματική αλλαγή, ο ενεργειακός εφοδιασμός, η ασφάλεια, η πρόνοια για τη γήρανση του πληθυσμού – φαίνεται να απαιτούν από τις κυβερνήσεις να κάνουν περισσότερα, με αφορμή τις προσδοκίες του κοινού σχετικά με την υλοποίηση. Αλλά, με τεράστια δημόσια χρέη, χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη και υψηλό κόστος δανεισμού, μπορούμε να διατηρήσουμε τη μεγάλη κυβέρνηση; Και θα έπρεπε;
«Ανακατανομή δεν σημαίνει απαραίτητα υψηλότερο χρέος. Αν δούμε ιστορικά τα δεδομένα, οι δημόσιες δαπάνες αυξάνονταν μόνο όταν υπήρχε πόλεμος», τόνισε ο Πάνος Τσακλόγλου, Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Ενώ πρόσθεσε: «Δεν είναι απαραίτητο το κράτος πρόνοιας να συνδέεται με υψηλότερο χρέος».
«Σχεδόν σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες οι κυβερνήσεις χρηματοδοτούν μέρος του συνταξιοδοτικού προγράμματος για να υπάρχουν αξιοπρεπείς συντάξεις. Έχουμε κι άλλους κινδύνους: γερνάμε και χρειάζεται μακροχρόνια φροντίδα. Η γήρανση τους πληθυσμού σε όλες τις αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες θα οδηγήσει σε κάποια αύξηση της δημόσιας δαπάνης, παρόλο που μπορεί με τις κατάλληλες πολιτικές αυτό να είναι σε κάποιους τομείς διαχειρίσιμο».
Πρόσθεσε ανάμεσα σε άλλα: «Ζούμε σε κοινωνίες ηλικιωμένων και αυτές θα μεγαλώσουν συν τω χρόνω. Είναι υψίστης σημασίας να έχουμε ανοιχτό διαγενεακό διάλογο για να αντιμετωπίσουμε τα τρέχοντα θέματα».
«Ο ρόλος των κυβερνήσεων δεν μπορεί να μειωθεί, είναι δύσκολο αυτό. Αλλά κοιτώντας το μέλλον είναι δύσκολο επίσης να θεωρήσουμε εφικτές αλλαγές στη διάρθρωση των δαπανών που γίνονται. Οι αλλαγές από πολιτικής πλευράς είναι παγκόσμιες. Το 50% των κρατικών εσόδων αναφέρεται στη φορολογία. Ο ρόλος της φορολογικής πολιτικής είναι να προσανατολιστούμε σε μια φορολογία που θα δίνει κίνητρα στους φορολογούμενους», υπογράμμισε στην ίδια συζήτηση ο Γεράσιμος Θωμάς, Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
«Με κάνει απαισιόδοξο ότι μπορεί να πέσουμε σε παγίδες στον διάλογο λόγω των γεωπολιτικών διαφορών, είμαστε ωστόσο σε ένα σημείο που μπορούμε να πάμε προς τη σωστή κατεύθυνση» πρόσθεσε σχετικά.
Η Anna Valero, Distinguished Policy Fellow, LSE, United Kingdom σημείωσε ότι πολλές οικονομίες είναι σε μια ευαίσθητη θέση, δεδομένου ότι υπάρχει πανδημία και κρίση ενέργειας. «Η κλιματική αλλαγή χρειάζεται επενδύσεις. Σημαίνει έναν υγιή πλανήτη. Ο Δημόσιος τομέας πρέπει να λειτουργήσει ως καταλύτης και τον ιδιωτικό» είπε ανάμεσα σε άλλα. «Η οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου ηγείται πολλών τεχνολογιών. Δεν είναι η ίδια προσέγγιση λ.χ. εκεί και στις ΗΠΑ, αλλάζει από χώρα σε χώρα. Οι καινοτομίες μπορούν να δικαιολογήσουν την υποστήριξη εκ μέρους των κυβερνήσεων».
«Στην κλιματική κρίση υπάρχουν προκλήσεις που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε με αποτελεσματικότητα» είπε ακόμη η ίδια.
«Ο κυβερνητικός τομέας στο μέλλον θα μεγαλώσει περισσότερο. Θα έχουμε μεγαλύτερες δαπάνες για το κλίμα, για τη μακροχρόνια φροντίδα υγείας λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Για μένα αυτά είναι βεβαίως υπολισμοί απλώς, αλλά μιλάμε για πιέσεις δαπανών της τάξης του 7% του ΑΕΠ για τα επόμενα χρόνια. Να εστιάσουμε στις δαπάνες υγείας για τον πληθυσμό και ασχέτως γήρανσης», είπε σχετικά ο Marc Robinson, partner της PFM Results Consulting.
Σημείωσε, ακόμη: «Να μην φανταζόμαστε ότι υπάρχει μαγική λύση. Η μείωση των παρεχομένων υπηρεσιών και η μεταφορά χρημάτων στον απαραίτητο τομέα θα παίξουν ρόλο. Θα πρέπει επίσης να μειωθούν οι δαπάνες της πρόνοιας, της φροντίδας υγείας. Χρειάζεται σημαντική επισκόπηση με ανάλυση των δαπανών».
«Χρειάζεται ισχυρότερος ρόλος των κυβερνήσεων λόγω και τον μεγάλων τεχνολογικών αλλαγών που υπάρχουν. Η Ευρώπη στρέφεται λ.χ. προς τη ρομποτική, αλλά χρειαζόμαστε και ερευνητικά εργαστηρια χρηματοδοτούμενα από το κράτος», τόνισε ο Αρίστος Δοξιάδης, partner, Big Pi Ventures.
Ενώ πρόσθεσε: «Ο αυτοματισμός θα κάνει τη ζωή πιο εύκολη. Αν λ.χ. υπάρχουν ρομπότ στα εργοστάσια να δουλεύουν θα αντικαταστήσουν τους νέους που δεν εργάζονται εκεί».
Ο συντονισμός έγινε από τον Kevin Featherstone Director, Hellenic Observatory, LSE; Professorial Research Fellow, European Institute, LSE, United Kingdom.
Η συζήτηση έγινε στο πλαίσιο συνεργασίας με το London School of Economics (LSE).
