Διπλός «κόφτης» στα στεγαστικά δάνεια από την ΤτΕ

Η Τράπεζα της Ελλάδος θέσπισε μακροπροληπτικά μέτρα σχετικά με τη δανειακή επιβάρυνση που εφαρμόζονται σε επίπεδο δανειολήπτη για δάνεια και λοιπές πιστώσεις προς φυσικά πρόσωπα με εξασφάλιση οικιστικό ακίνητο στην Ελλάδα.

• Τα μέτρα αυτά έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα και λαμβάνουν τη μορφή ανώτατων επιτρεπόμενων ορίων για το δείκτη εξυπηρέτησης χρέους προς εισόδημα κατά την έγκριση και το δείκτη δανείου προς αξία κατά την έγκριση για τα νέα δάνεια και λοιπές πιστώσεις.

•  Τα μέτρα θα τεθούν σε εφαρμογή την 1^η Ιανουαρίου 2025.

Θέσπιση μακροπροληπτικών μέτρων αποφάσισε η Τράπεζα της Ελλάδος για δάνεια και λοιπές πιστώσεις προς φυσικά πρόσωπα με εξασφάλιση οικιστικό ακίνητο. Όρισε ανώτατο επιτρεπόμενο όριο για το δείκτη εξυπηρέτησης χρέους προς εισόδημα κατά την έγκριση (debt service-to-income at origination – DSTI-O) 50% για τους αγοραστές για πρώτη φορά και 40% για τους λοιπούς δανειολήπτες, και ανώτατο επιτρεπόμενο όριο για το δείκτη δανείου προς την αξία του υπέγγυου ακινήτου κατά την έγκριση (loan-to-value at origination – LTV-O) 90% για τους αγοραστές για πρώτη φορά και 80% για τους λοιπούς δανειολήπτες.

Συγκεκριμένα με απόφαση του διοικητή Γιάννη Στουρνάρα, καθιερώνει, κόφτες στις χορηγήσεις νέων στεγαστικών δανείων ορίζοντας ανώτατο όριο δανείου σε σχέση με την αξία του ακινήτου και ανώτατο όριο εξυπηρέτησης των οφειλών από στεγαστικά δάνεια σε σχέση με το συνολικό εισόδημα του δανειολήπτη.

Όπως αναφέρει η ΤτΕ, τα μέτρα αυτά έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα και λαμβάνουν τη μορφή ανώτατων επιτρεπόμενων ορίων για το δείκτη εξυπηρέτησης χρέους προς εισόδημα κατά την έγκριση και το δείκτη δανείου προς αξία κατά την έγκριση για τα νέα δάνεια και λοιπές πιστώσεις και θα τεθούν σε εφαρμογή την 1^η Ιανουαρίου 2025.

Η Τράπεζα της Ελλάδος με την κίνηση αυτή επιδιώκει τους παρακάτω ενδιάμεσους στόχους:

1. Την αποφυγή υπερβολικής πιστωτικής επέκτασης και μόχλευσης.
2. Την πρόληψη και τον περιορισμό της υπερβολικής ασυμφωνίας ληκτότητας απαιτήσεων-υποχρεώσεων και της έλλειψης ρευστότητας της αγοράς.
3. Τον περιορισμό της άμεσης και έμμεσης συγκέντρωσης χρηματοδοτικών ανοιγμάτων.
4. Τον περιορισμό των συστημικών επιπτώσεων λόγω εσφαλμένων κινήτρων, με σκοπό τη μείωση του ηθικού κινδύνου.
5. Την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υποδομών του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Στρατηγική μακροπροληπτικής πολιτικής

Η Τράπεζα της Ελλάδος διαμόρφωσε στρατηγική για την άσκηση της μακροπροληπτικής πολιτικής, η οποία συνδέει τους ενδιάμεσους στόχους με τα διαθέσιμα μακροπροληπτικά μέτρα, σύμφωνα με τα παρακάτω στάδια:

1. Παρακολούθηση των κινδύνων του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Σε αυτό το στάδιο εντοπίζονται οι ευπάθειες του χρηματοπιστωτικού συστήματος και αναγνωρίζονται οι συναφείς συστημικοί κίνδυνοι.
2. Επιλογή των κατάλληλων μακροπροληπτικών μέτρων. Η επιλογή γίνεται με σκοπό την πρόληψη και τον περιορισμό των συναφών συστημικών κινδύνων.
3. Εφαρμογή των μακροπροληπτικών μέτρων. Σε αυτό το στάδιο λαμβάνονται αποφάσεις αναφορικά με τη χρήση (ενεργοποίηση, βαθμονόμηση, απενεργοποίηση) των κατάλληλων μακροπροληπτικών μέτρων για να επιτευχθούν οι ενδιάμεσοι στόχοι μακροπροληπτικής πολιτικής.
4. Αξιολόγηση της εφαρμογής των μακροπροληπτικών μέτρων. Σε αυτό το στάδιο εξετάζονται τα αποτελέσματα της χρήσης των μακροπροληπτικών μέτρων και εξάγονται σχετικά συμπεράσματα.

Μακροπροληπτικά μέτρα

Το ρυθμιστικό πλαίσιο για την επίτευξη των στόχων της μακροπροληπτικής πολιτικής προβλέπει μια δέσμη μακροπροληπτικών μέτρων.

Αναλυτικά στην ανακοινωσή της αναφέρει:

Με την Πράξη Εκτελεστικής Επιτροπής 227/1/08.03.2024 (ΦΕΚ Β 1716, 15.03.2024), η Τράπεζα της Ελλάδος θέσπισε μακροπροληπτικά μέτρα σχετικά με τη δανειακή επιβάρυνση που εφαρμόζονται σε επίπεδο δανειολήπτη για δάνεια και λοιπές πιστώσεις προς φυσικά πρόσωπα με εξασφάλιση οικιστικό ακίνητο στην Ελλάδα.

Ειδικότερα, θέσπισε:

• ανώτατο επιτρεπόμενο όριο για το δείκτη εξυπηρέτησης χρέους προς εισόδημα κατά την έγκριση (debt service-to-income at origination – DSTI-O) 50% για τους αγοραστές για πρώτη φορά και 40% για τους λοιπούς δανειολήπτες, και
• ανώτατο επιτρεπόμενο όριο για το δείκτη δανείου προς την αξία του υπέγγυου ακινήτου κατά την έγκριση (loan-to-value at origination – LTV-O) 90% για τους αγοραστές για πρώτη φορά και 80% για τους λοιπούς δανειολήπτες.

Τα εν λόγω μακροπροληπτικά μέτρα δεν εφαρμόζονται σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια και σε δάνεια υπό καθεστώς ρύθμισης (κατά την έννοια των άρθρων 47α και 47β αντίστοιχα του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου), σε δάνεια και λοιπές πιστώσεις που συνδέονται με προγράμματα εθνικής στεγαστικής πολιτικής ή πράσινης μετάβασης, τα οποία διέπονται από ειδικότερους όρους και προϋποθέσεις (όπως π.χ. το πρόγραμμα «Σπίτι Μου»), καθώς επίσης σε μεταβιβαζόμενα χαρτοφυλάκια από εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις του ν. 5072/2023.

Επίσης, δίνεται η δυνατότητα εκταμίευσης δανείων και λοιπών πιστώσεων καθ’ υπέρβαση των ανώτατων επιτρεπόμενων ορίων DSTI-O και LTV-O. Η υπέρβαση ανά δείκτη δύναται να ανέρχεται σε ποσοστό έως 10% του συνολικού αριθμού των δανείων και λοιπών πιστώσεων που εγκρίνονται και έχουν έστω εν μέρει εκταμιευθεί εντός έκαστου ημερολογιακού τριμήνου.

Η αρμοδιότητα της Τράπεζας της Ελλάδος να λαμβάνει μακροπροληπτικά μέτρα σχετικά με τη δανειακή επιβάρυνση προκύπτει από το άρθρο 133A του ν. 4261/2014.

Περισσότερες πληροφορίες:

• Μακροπροληπτικά μέτρα σχετικά με τη δανειακή επιβάρυνση που εφαρμόζονται σε επίπεδο δανειολήπτη: τα μέτρα αυτά συνίστανται στη θέσπιση ορίων σε επιμέρους δείκτες που συνδέονται με την πίστωση ή με το δανειολήπτη ή με επιμέρους χαρακτηριστικά της πίστωσης. Στοχεύουν στην πρόληψη ή τον περιορισμό των συστημικών κινδύνων που απορρέουν από την αγορά ακινήτων στην Ελλάδα και συνδέονται με τη χρηματοδότηση νοικοκυριών ή/και επιχειρήσεων με εξασφάλιση οικιστικά ή επαγγελματικά ακίνητα. Συμβάλλουν επίσης ευρύτερα στην πρόληψη της υπέρμετρης χαλάρωσης των πιστοδοτικών κριτηρίων και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Τα μέτρα αυτά είναι συμπληρωματικά προς άλλα μακροπροληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση των κυκλικών και διαρθρωτικών συστημικών κινδύνων που επηρεάζουν τις κεφαλαιακές απαιτήσεις των ιδρυμάτων, όπως το απόθεμα ασφαλείας για τα λοιπά συστημικά σημαντικά ιδρύματα (απόθεμα O-SII).
• Δείκτης εξυπηρέτησης χρέους προς εισόδημα κατά την έγκριση (debt service–to–income at origination – DSTI–O): το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης του συνολικού χρέους σε σχέση με το συνολικό ετήσιο διαθέσιμο εισόδημα του δανειολήπτη κατά το χρόνο έγκρισης του δανείου ή της πίστωσης.
• Δείκτης δανείου προς αξία κατά την έγκριση (loan–to–value at origination – LTV–O): το σύνολο των δανείων ή τμημάτων δανείων και λοιπών πιστώσεων που εξασφαλίζονται με ακίνητο από το δανειολήπτη κατά το χρόνο έγκρισης σε σχέση με την αξία του υπέγγυου ακινήτου κατά το χρόνο έγκρισης.
• Αγοραστής για πρώτη φορά: δανειολήπτης στον οποίο δεν έχει χορηγηθεί στο παρελθόν δάνειο ή πίστωση με εξασφάλιση οικιστικό ακίνητο.

Περισσότερα στοιχεία για τη μακροπροληπτική πολιτική θα βρείτε εδώ.

Σχετικοί σύνδεσμοι:

Πράξη Εκτελεστικής Επιτροπής 227/1/08.03.2024

Πράξη Εκτελεστικής Επιτροπής 175/1/29.07.2020